Page 93 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 93
گفت‌وگو تولید
مســئله دومــی کــه در نظــام بــازار و توزیــع کالای بـا کشـش قیمـت تقاضـای بالاسـت و بـا چــرا در نظــام بــازار و توزیــع محصــولات
محصــولات کشــاورزی م یتوانــد مهــم باشــد، کشــاورزی درکشــورنارضایتــی درهــردو ســوی
موضــوع ماهیــت محصــولات کشــاورزی و افزایــش قیمــت ایــن محصــول ،مصر فکننــده
فســادپذیری و قابلیــت انبــارداری آ نهــا اســت؛ تولیدکننــده و مصر فکننــده وجــود دارد؟
بـرای مثـال سـی بزمینی و پیـاز صنایـع تبدیلـی می توانــد آن را از ســبد مصرفــی حــذف کنــد. تولیدکننــده در کنــار وقــت و انــرژی و نیــروی
کــم و قابلیــت نگهــداری پایینــی دارنــد ،امــا برخــی از کالاهــای دیگــر و اصطلاحــ ًا کالاهــای کاری کـه بـرای امـر تولیـد اختصـاص م یدهـد،
گوج هفرنگــی م یتوانــد تبدیــل بــه رب گوجــه هزین ههــای دیگــری هــم بــرای تولیــد یــک
شــده و ب هســرعت فــرآوری دیگــری روی آن لوکــس و غیرضرور یتــر نیــز بــه تغییــرات محصـول دارد و انتظـار دارد مثـل کسـ بوکارهای
انجــام شــود .بعضــی از محصــولات خشــکبار دیگـر حاشـیه سـودی را نیـز بـه دسـت آورد .در
هســتند و تولیدکننــدگان خــود م یتواننــد قیمـت خیلـی حساسـیت دارنـد .از طـرف دیگـر کنــار آن مصر فکننــده هــم درآمــد محــدودی
ب هتناســب قیم تهــای بــازار ،تنظیــم و عرضــه دارد و بایـد ایـن درآمـد را بیـن کالاهـای مختلـف
انجــام دهنــد و م یتواننــد ایــن محصــولات را تولیدکننــدگان هــم خیلــی نم یتواننــد در مقابــل تقسـیم نمایـد و زمانـی کـه بـه سـراغ محصـولات
بـا هزینـه و ضایعـات کمتـر و بـا کیفیـت خوبـی کشــاورزی مــ یرود ،ممکــن اســت نتوانــد
نگهــداری کننــد؛ مثــل پســته ،بــادام و گــردو. تغییــر قیمــت در کوتا‌همــدت واکنــش نشــان
گرچــه ایــن محصــولات هــم شــرایط نگهــداری ب هانــدازه کافــی خریــد نمایــد.
دارنــد ،امــا در مقایســه بــا محصولاتــی مثــل دهنــد؛ بــه عبارتــی زمانــی کــه تولیدکننــدگان در در ادامــه مــواردی کــه در نظــام بــازار و توزیــع
طالبــی یــا هندوانــه مد تزمــان بیشــتری بــرای محصـولات کشـاورزی اهمیـت داشـته و هرکـدام
نگهـداری نیـاز دارنـد و تولیدکننـدگان نمی تواننـد فصــل برداشــت محصــول هســتند ،تغییــرات بــه شــیو‌های باعــث نارضایتــی تولیدکننــده و
از طریـق تغییـر در مقـدار عرضـه روی قیمـت اثـر مصر فکننــده م یشــوند ،توضیــح داده م یشــود:
قیمــت نم یتوانــد خیلــی روی عرضــه آ نهــا • واکنــش تولیدکننــدگان و مصر فکننــدگان بــه
بگذارنــد.
• فصلی بودن محصولات کشاورزی: اثــر بگــذارد چــون بخــش مهمــی از هزین ههــا قیم ـت:
نکتــه بعــدی بحــث فصلــی بــودن محصــولات محصــولات کشــاورزی متفاوتنــد ،اصطلاحــ ًا
کشــاورزی اســت .در طرفــه عرضــه ،گلخان ههــا را تخصیــص داد‌هانــد ،فصــل کشــت جایگزیــن در علــم اقتصــاد بعضــی محصــولات ،کشــش
کمـک م یکننـد کـه مقـداری محدودیـت فصلـی قیمتــی تقاضــای بالایــی دارنــد و بــا افزایــش
بـودن محصـول برطـرف شـود و محصولاتـی کـه محصولاتشـان نیـز گذشـته اسـت و مجبورنـد بـه قیم تهــا ،مصر فکننــده م یتوانــد نســبت بــه
در فصــول خــاص امــکان تولیــد در فضــای بــاز ایــن تغییــرات قیمــت واکنــش نشــان دهــد،
ندارنـد در گلخانـه تولیـد شـوند و طبیعتـ ًا تولیـد همـان شـکل ادامـه دهنـد ،امـا م یتواننـد ایـن امــا برخــی از کالاهــا اصطلاحــ ًا ضرور یترنــد و
کشــش قیمتــی تقاضایشــان پاییــن اســت؛
موضـوع را در تصمیمـات سـال بعـدی خـود لحاظ ب هعبار تدیگــر وقتــی قیم تهــا بــالا مــ یرود،
مصر فکننــدگان نمی تواننــد واکنــش چندانــی
کننــد؛ لــذا مباحــث آکادمیــک و تئور یهــای نشــان دهنــد .م یتــوان گفــت هرچــه محصولــی
ضرور یتــر و دارای جایگزی نهــای کمتــر و
اقتصــادی مربــوط بــه واکنــش تولیدکننــدگان ســهم آن در ســبد هزینــه خانــوار کمتــر باشــد،
کشـش تقاضـای آن محصـول نیـز کمتـر خواهـد
و مصر فکننــدگان بــه قیمــت را بایــد شــناخت شـد؛ بـرای مثـال محصولاتـی مثـل دارو ،نمـک،
نــان ،ســی بزمینی ،پیــاز ،برنــج و درواقــع
و در نظــر گرفــت .ایــن واکن شهــا بســته بــه کالاهایــی کــه در زندگــی روزمــره ضرور یانــد و
نم یتــوان ب هاصطــاح آ نهــا را «نخریــد» ،دارای
ماهیــت محصــول ،بســته بــه منطقــ های کــه در کشــش قیمتــی تقاضــای پایینــی هســتند و
توابــع تقاضــای پرشــیبی دارنــد و مصر فکننــده
آن کشــاورزی انجــام م یشــود و مناطــق تولیــد نم یتوانــد نســبت بــه تغییــرات قیمتــی آن هــا
واکنـش نشـان دهـد .بـرای مثال «نمـک» کالایی
م یتوانــد خیلــی متفــاوت باشــد. اسـت کـه هـر چـه قیمتـش تغییـر کنـد در میزان
مصـرف خانوارهـا اثـری نـدارد ،امـا «پسـته» یک
• ماهیــت ،فســادپذیری و قابلیــت انبــارداری
محصــولات کشــاورزی:
مــا بایــد دنبــال بــه صفــر رســاندن حاشــیه
غیرمنطقی باشـیم؛ زیرا حاشـیه منطقی خدمات
خـود را انجـام م یدهـد و درآمـد خدمـات خـود
را هــم دریافــت م یکنــد و بایــد اطلا عرســانی
شــود کــه حاشــی ههای منطقــی را مصر فکننــده
بپـردازد و تولیدکننـده هـم از آن انتظـاری نداشـته
باشــد ،امــا آن چیــزی کــه نارضایتــی ایجــاد
م ینمایـد،حاشـی ههایغیرمنطقـیاسـت؛یعنـی
خدمــات یــا هزین ههایــی کــه بــر روی محصــول
انجــام نم یشــود و هزینــه آن را از مصر فکننــده
م یگیرنــد .زمانــی کــه حاشــیه غیرمنطقــی
در اقتصــاد زیــاد شــود از طریــق ،نظــارت،
اطلا عرسـانی و اسـتفاده از آد مهـای خبـره بـرای
تعییـنمیزانحاشـیه،م یتـوان آنرا کنترلنمود.
91
| شـماره ۲۴و | ۲۵زمستان ۱۴۰۳و بهار | ۱۴۰۴
