Page 84 - Sepehr eghtesad kerman 22
P. 84
اتاق بازرگانی ،صنایع،
معادن و کشاورزی کرمان
-حـدود العالـم من المشـرق الی المغـرب ( .)1361به (ر.ک :لسـترنج .)343 :1337 ،خود منطقه هرمز م یشـده اسـت (ر .ک :رضـوی.)349 :1390 ،
کوشـش منوچهر سـتوده ،تهـران :طهوری. کـه بندرگاه و مرکز تجارت و محل دادوسـتد کرمان از مناطـق پنب هخیـز کرمـان ناحیـه بهرا مآبـاد
محسـوب م یشـد (ر .ک :اب نحوقـل،)76 :1366 ، رفسـنجان بـوده که پنبـۀ آنجا به هندوسـتان صادر
-حمـوی ،یاقـوت ( .)1380معجـم البلـدان ،ترجمـه دارای محصولاتـی از جمله گندم و میوه بوده اسـت م یشـده اسـت (ر.ک :گلا بزاده.)266 :1382 ،
علینقـی منـزوی ،تهـران :سـازمان میـراث فرهنگـی. (ر.ک :میلیونـه)49-48 :1369 ،؛ امـا عمده درآمد از محصـولات صنعتـی دیگـر کـه م یتوان نـام برد،
خـداوردی تاج آبـادی ،محمد ( .)1386تاریخ سیاسـی اقتصـادی ایـن منطقـه از تجـارت بـا هندوسـتان پارچ ههـای پنبـ های بـم بودند کـه به سـرزمی نها و
و اجتماعـی کرمـان از ورود اسالم تـا پایـان آل بویـه، بـوده اسـت (ر.ک :رحیمـی؛ جاویـد ،ب یتـا،)117 : شـهرهای دور فرسـتاده م یشـدند .عالوه بـر ایـن،
صادرات اسـب به منطقه معبر هندوسـتان ،یکی از طیلسـا نها و جام ههـای بـم از محصـولات صنعتی
کرمـان :مرکـز کرمان شناسـی. درآمدهـای منطقـه هرمز ب هشـمار م یرفـت (ر .ک: بودنـد کـه در خراسـان و عـراق و مصـر بـه فـروش
-دهخـدا ،علـی اکبـر ( 1373و .)1377لغ تنامه .زیر میلیونـه194-193 :1369 ،؛ آیتـی.)173 :1372 ، م یرسـیدند .ه مزمـان بـا دوره ایلخانـان ،صنعـت
نظـر محمـد معین و دکترسـید جعفـر شـهیدی ،تهران: بـا تأ ّملـی در همیـن نوشـتا ِر مختصـر م یتـوان نسـاجی رونـق زیـادی یافت و بسـیاری از شـهرها
دریافـت کـه ایالـ ِت کرمـان از گذشـت ههای بسـیار از جملـه کرمـان در ایـن زمینـه فعـال بـود (ر.ک:
دانشـگاه تهران. دور تاکنـون دارای موقعیـت سو قالجیشـی مهـم و رضـوی .)352 :1390 ،در ایـن زمـان اسـت کـه
-رحیمـی ،سـجاد؛ جاویـد ،مرضیـه (بـی تـا)« .نقـش محصـولات و معـادن مختلـف بـوده اسـت .در هـر مارکوپولـو از انـواع پرد‌ههـای رنگارنگ و رو متکایی
هرمـوز در تبـادلات اقتصـادی خلی جفـارس و اقیانـوس دوره ای کـه دول تمـردان و حاکمـا ِن زمانـه ،کفایـت و ملافـه و نازبال شهـای حریـر در کرمـان سـخن
هنـد در قـرن هشـتم و نهـم ه.ق» ،پژوهـش در تاریـخ، داشـته و توانسـته اند از ایـن موقعیـت اسـتفاده
نماینـد ،مقدمـا ِت رشـد و رونـق اقتصـادی و رفـاه م یگویـد (ر.ک :میلیونـه.)44 :1369 ،
س ،3ش ،10ص 107تـا .126 اجتماعـی مـردم را فراهـم سـاخت هاند ،امـا در هـر نیـل ،یکـی دیگـر از محصولاتـی بـود کـه در کرمان
-رضـوی ،ابوالفضل ( .)1390شـهر ،سیاسـت و اقتصاد زمانـی کـه نتوانسـت هاند از ایـن پتانسـیل بالقـ ّوه تولیـد م یشـد« :نیـل کـه رنـگ آبـی از آن بـه
اسـتفاده کنند رونق اقتصادی و ب هتبع آن آسـایش دسـت م یآورنـد ...از قـرن ششـم در ایران کشـت
در عهـد ایلخانـان ،چ ،2تهـران :امیرکبیر. م یشـد ولـی فقـط در کرمـان بـه عمـل م یآمـد».
-سـپهر ،محمدتقـی ( .)1351براهیـن العجـم ،بـه و رفـاه مـردم نیـز دچـار نقصـان شـده اسـت.
اهتمـام سـید جعفر شـهیدی ،تهـران :موسسـه چاپ و (پطروشـفکی؛ یـان؛ اسـمیت.)27 :1366 ،
منابع: مارکوپولـو همچنیـن از وجـود معادن آهـن و فولاد
انتشـارات دانشـگاه تهـران. -ابـن حوقـل ( .)1366صـوره الارض ،ترجمه و توضیح در کرمـان سـخن م یگویـد و یـادآور م یشـود در
-قزوینـی ،زکریابـن محمدبـن محمـود ( .)1373آثـار کرمـان بهتریـن زیـن و یـراق ،دهنه و لگام اسـب،
البالد واخبـار العبـاد ،ترجمـه جهانگیرمیـرزا و تصحیـح جعفر شـعار ،چ ،2تهـران :امیرکبیر. شمشـیر و کمـان و تیـردان و هـر نـوع اسـلحه
-اعتمادالسـلطنه ،محمدحسـین خـان ( .)1367تاریخ سـاخته م یشـود (هما نجـا) .وجـود معـادن
میـر هاشـم محـدث ،تهـران :امیرکبیر. مختلـف در کرمـان یکـی دیگـر از منابـع درآمـد
-کاشـانی ،ابوالقاسـم عبـدالله بـن محمـد (.)1348 منتظـم ناصـری ،ج ،2تهران :دنیـای کتاب. ب هشـمار م یرفـت .زکریـای قزوینـی م یگویـد:
تاریـخ اولجایتو ،بـه اهتمام مهین همبلـی ،تهران :بنگاه -افضل الدیـن کرمانـی ،ابوحامـد ( .)2536عقدالعلـی «درآنجـا معـدن طال و نقره و آهن و مـس و توتیا
للموقـف اعلـی ،بـه تصحیـح عل یمحمـد عامـری ،چ ،2 باشـد» (زکریـا قزوینـی .)249 :1373 ،کوهبنـان
ترجمه . از جملـه مناطقـی بـوده کـه مقـدار زیـادی آهـن،
-گابریـل ،آلفونـس ( .)1381مارکوپولو در ایران ،ترجمه تهـران :روزبهان. فـولاد و سـرمه اسـتخراج م یکـرده اسـت (ر.ک:
-آیتـی ،عبدالمحمـد ( .)1372تحریـر تاریـخ وصـاف، میلیونـه )50 :1369 ،و مؤلـف عرایـس الجواهر که
پرویز رجبی ،تهران :اسـاطیر. چ ،2تهـران :موسسـه مطالعـات و تحقیقـات فرهنگـی در حـدود سـال 700ق در کرمـان بـوده ،م ینویسـد
-گلاب زاده ،محمدعلـی ( .)1382کرمـان درگـذر تاریخ، کـه در کو‌ههـای جنوبـی کرمـان دو سـه معدن طلا
پژوهشگاه. دیده اسـت (ر.ک :کاشـانی .)216 :1345 ،به گفتۀ
کرمـان :مرکز کرمان شناسـی. -باسـتانی پاریـزی ،محمدابراهیـم ( .)1367از سـیر تا همیـن مؤلـف ،تـرکان خاتـون ،الماسـی بـه وزن
-مـردوخ روحانـی ،بابـا ( .)1382تاریخ مشـاهیر كرد. سـیزده مثقـال ،پیشـک ِش ایلخان اباقاخـان نموده
بـه كوشـش محمـد ماجـد مـردوخ روحانـی .تهـران: پیاز ،تهـران :علم.
-پطروشفسـکی ،ا.پ؛ یـان ،کارل؛ اسـمیت ،جـان اسـت (همـان.)81 :
سـروش. ماسـون ( ،)1366تاریخ اجتماعـی -اقتصادی ایران در عمـده ایـن محصـولات بـرای صـادرات بـه مناطـق
-مرسـل پـور ،محسـن ( .)1387تاریـخ سـلجوقیان دیگـر ،بـه هرمـز راه م ییافتنـد و از آنجـا ب هوسـیله
دورۀ مغـول ،تهـران :اطلاعـات. کشـتی بـه ممالـک مختلـف ارسـال م یشـدند
کرمـان ،کرمـان :مرکـز کرمـان شناسـی. -تاریخ شـاهی قراختاییان کرمان ( .)1390به تصحیح
-مسـتوفی قزوینی ،حمدالله ( .)1362نزهه القلوب ،به
و تحشـیه و مقدمه باسـتانی پاریزی ،تهران :علم.
سـعی و اهتمام گای لسترنج ،ج ،3تهران :امیرکبیر. -حافـظ ابـرو ،عبدالله بن لطـف الله ( .)1375جغرافیای
-مقدسـی ،ابوعبـدالله محمدبن احمد ( ،)1361احسـن
التقاسـیم فـی معرفـه الاقالیم ،ترجمه علینقـی منزوی، حافظ ابـرو ،بی جـا ،بی نا.
ج ،2بی جـا :شـرکت مؤلفـان و مترجمـان ایران.
-میلیونـه ،ایـل ( .)1369سـفرنامه مارکوپولـو ،ترجمـه
منصـور سـجادی؛ آنجالدی جوانـی رومانـو ،تهـران:
ابوعلـی.
82
| شـماره | 22تابستان | 1403
