Page 80 - Sepehr eghtesad kerman 22
P. 80
اتاق بازرگانی ،صنایع،
معادن و کشاورزی کرمان
زنگخطر غیراقتصادیشدنتولیدپستهدر کشور
دغدغهج ّدیبا غدارانپست هکار از قیمتجاریمحصولدر بازار
بـا عملکرد متوسـط صفر م یباشـد .البتـه هزین ههای در بـازار داخلـی ،هزینه بازاریابی و سـود واسـط ههای دکتر رضا صداقت1
تولید در نظرگرفته شـده صرف ًا هزینه جاری سـالیانه بـازار اسـت کـه گاهی ممکن اسـت تـا دو برابر قیمت
م یباشـد کـه اگـر هزینـه سـرمای هگذاری مربـوط بـه عمـده فروشـی در بـازار داخلـی هـم برسـد .قیمـت عضو هیئت‌علمی اقتصادی پژوهشکده پسته کشور
سـا لهای قبـل از ثمردهـی پسـته محاسـبه شـود، پسـته تر نیز تابع قیمت پسـته خشـک در بازار عمده
هزینـه تولید خیلی بیشـتر از این مقدار خواهد شـد. فروشـی ،عرضـه و تقاضای پسـته تر در بـازار داخلی، ایـن روزهـا فصل برداشـت طلای سـبز در ایـران آغاز
بنابرایـن آنچـه بـه عنوان آسـتانه تولید اقتصـادی به هزین ههـای بازاریابـی و سـود واسـط هها اسـت .در شـده اسـت .ب هطورمعمول ،با غداران پسـت هکار پسـته
میـزان ۵۰۰کیلوگـرم در هکتـار محاسـبه شـده صرف ًا سـال جـاری بـاغ داران از قیمـت پسـته پیشـنهادی خـود را بـه دو شـکل پسـته تـر (کال و یا رسـیده) و
بـرای با غهای پسـته مثمر و بیشـتر با غهای قدیمی خریـداران بـه شـدت ناراضـی هسـتند ،چـون قیمت یا پسـته خشـک به بـازار مصرف عرضـه م یکنند .به
اسـت .طبیعی اسـت آسـتانه تولیـد اقتصـادی برای فعلـی پسـته از قیمـت متوسـط دو سـال گذشـته دلیـل فقدان شـبکه رسـمی توزیـع پسـته ،اطلاعات
هـر گونه سـرمای هگذاری جدید بیشـتر از این مقدار و کمتـر اسـت ،درحال یکه هزینـه تولید پسـته طی دو دقیقی از سـهم عرضه پسـته تـر در بازار وجـود ندارد،
بر اسـاس برآوردهای انجام شـده ،بـه میزان تقریبی سـال اخیـر تقریبـ ًا دو برابـر شـده اسـت .هما نطـور ولـی آنچه مسـلم اسـت ،سـهم آن نسـبت بـه عرضه
۱۰۰۰کیلوگـرم در هکتار محصول اسـت .بنابراین برای کـه گفتیم قیمت پسـته در بـازار عمده فروشـی تابع پسـته خشـک خیلـی کمتـر م یباشـد .معمـولاً بـاغ
هـر گونـه سـرمای هگذاری جدیـد ،بـاغ داران بایسـتی قیمـت جهانـی و نـرخ تبدیـل ارز حاصل از صـادرات داران پسـته کار خرده مالک و بیشـتر در اسـتا نهای
توجـه داشـته باشـند کـه صرفـ ًا اگـر پتانسـیل تولید بـه ریـال اسـت .طـی سـا لهای اخیر قیمـت جهانی تـازه پسـت هکاری شـده ،پسـته خـود را ب هصـورت تـر
متوسـط هـر سـاله پسـته در آن منطقـه بیشـتر از پسـته رونـد ثابتـی و گاهـی نزولـی را دنبـال کـرده عرضـه م یکننـد .از جملـه علـل اصلـی عرضه پسـته
۱۰۰۰کیلوگرم در هکتار پسـته خشـک باشـد ،نسـبت اسـت کـه دلیـل آن رونـد فزاینـده تولیـد و عرضـه تـر را م یتـوان ،نبـودن امکانات فـرآوری و انبـارداری
بـه تولیـد پسـته اقـدام نماینـد ،در غیـر ایـن صورت پسـته در بـازار جهانـی و تـورم پاییـن در بازارهـای مناسـب ،ب یدردسـر بـودن فـروش پسـته تـر و نیـاز
سـرمای هگذاری توجیه اقتصـادی در بلندمـدت ندارد. جهانـی محصـول اسـت .پیما نسـپاری ارزی هـم مالـی و فـوری بـاغ داران خـرده مالـک به پول پسـته
تحقیقـات اقتصـادی در سـا لهای اخیـر در واحـد سـبب شـده اسـت تا نرخ تبدیل ارز صادراتی همواره فروخته شـده بـرای پرداخت بده یهای سـال زراعی
تحـت کنتـرل و در سـطحی پایی نتـر از نـرخ ارز بازار گذشـته و یـا تأمیـن منابع مالـی بـرای مدیریت باغ
آزاد قـرار گیـرد .هزینه فزاینده تولید پسـته نیز تحت در سـال زراعی پیش رو دانسـت و البته در هر منطقه
تأثیـر تـورم بـالای اقتصـاد ایـران و تغییـر شـرایط دلایـل مختلـف دیگـری هم م یتواند باشـد کـه ویژه
اقلیمـی و آبـی و خاکـی م یباشـد کـه در سـا لهای آنجاسـت؛ بـرای مثـال در برخـی مناطـق متأسـفانه
اخیـر ایـن تغییرات نسـبت ًا شـدید بـوده و بـاغ داران ناامنـی و دزدیـده شـدن محصـول در بـاغ ب هعنـوان
را متحمـل هزین ههـای بیشـتری بـرای مقابلـه بـا یـک دغدغـه مهـم تبدیل شـده و بـاغ داران تشـویق
آن نمـوده اسـت .بـر اسـاس آمارهای منتشـر شـده م یشـوند تـا محصـول خود را هـر چه زودتـر و حتی
توسـط وزارت جهاد کشـاورزی و انجمن پسـته ایران، بـه صـورت کال (نرسـیده) برداشـت نمـوده و عرضـه
میانگیـن تولیـد در هکتـار در کشـور در سـا لهای کننـد .در کشـور مـا قیمـت پسـته چـه به صـورت تر
اخیـر بـه حدود 500کیلوگرم رسـیده اسـت .میانگین و یـا خشـک در بـازار آزاد تعییـن م یشـود و متولـی
هزینـه تولیـد در هکتـار بـا مدیریـت معمولـی بـرای خاصـی بـرای تعییـن قیمـت نـدارد .قیمـت پسـته
دسـتیابی به عملکـرد متوسـط 500کیلوگرمی ،حدود خشـک در بـازار عمـده فروشـی داخلـی ،تابـع عرضه
200میلیون تومان در هکتار در سـال اسـت .با در نظر و تقاضـای داخلـی و جهانـی و قیمـت جهانی پسـته
گرفتـن قیمـت فروش متوسـط هـر کیلوگرم پسـته و نیـز نـرخ تبدیـل ارز خارجـی بـه ریـال م یباشـد.
حـدود 400هـزار تومـان ،سـود خالـص تولید پسـته قیمـت پسـته خشـک در بـازار خرد‌هفروشـی داخلی
تابـع قیمـت پسـته عمـده فروشـی ،عرضـه و تقاضا
.1و دکتر محمد عبدالهی عزت‌آبادی ،عضو هیئ تعلمی اقتصادی پژوهشکده پسته کشور 78
| شـماره | 22تابستان | 1403
