Page 89 - Sepehr eghtesad kerman 22

‫مقاله بازرگانیوخدمات‬

‫تبدیـل شـود‪ ،‬بلکـه بـا پیاده سـازی برنام ‌‌‌ههـای‬ ‫داخـل هسـتیم‪ ،‬باید رویکرد تجاری خـود را اصلاح‬ ‫تأمیـن مالـی و خدماتـی قدرتمنـدش باشـد‪ .‬ا ّمـا‬
‫توانمندسـازی‪ ،‬بنگاه هایـی چابـک‪ ،‬خالق و متعهد‬ ‫بی شـک‪ ،‬کشـوری کـه در بازارهـای مـدرن‪ ،‬موفـق‬
‫را پدیـد آورد کـه از جنـس آینده انـد و می تواننـد‬ ‫کنیم و همچون سـایر اقتصادهـای موفق‪ ،‬مرزهای‬ ‫عمـل می کنـد‪ ،‬در بازارهـای سـنتی نیـز رقیـب‬
‫بازارهـای جدیـدی را بـه اهـداف قدیمـی صـادرات‬ ‫قدرتمنـد و اثرگـذاری خواهـد بـود و اگـر صـادرات‬
‫اضافـه کننـد و محصولاتـی را بـه سـبد صادراتـی‬ ‫جغرافیـای صادراتی مـان را بسـط و گسـترش‬ ‫غیرنفتـی بـرای مـا یـک ضـرورت اجتناب ناپذیـر‬
‫کشـور بیفزاینـد کـه ب ‌هآسـانی قاب ‌لجایگزینـی و‬ ‫اقتصـادی اسـت‪ ،‬بایـد محیـط بـرای شـک ‌لگیری‪،‬‬
‫بدهیـم و بـه عمـق بازارهـای هـدف ورود کنیـم و‬ ‫رشـد و بلـوغ شـرکت های بـزرگ هدای ‌تکننـده از‬
‫تولیـد مشـابه نباشـند‪.‬‬ ‫بپذیریـم کـه متحـدان اقتصـادی امـروز‪ ،‬لزومـ ًا‬ ‫تولیـد تـا توزیـع نیـز مسـاعد و فراهم شـود و این‬
‫دولـت جدیـد بایـد برای ایجـاد مزی ‌‌‌تهـای جدید‬ ‫ممکـن نیسـت مگر با تبدیـل بازار سـنتی داخل به‬
‫و مقابلـه بـا چال ‌‌‌شهـای فراملـی بـا اسـتفاده از‬ ‫شـرکای ابـدی مـا نیسـتند و بـا بازگشـت ثبـات و‬
‫فنـاوری روز بـرای تصمی ‌مگیـری بهتـر و ایجـاد‬ ‫یک بـازار مـدرن‪.‬‬
‫انگیـزه و مکانیز ‌‌‌مهـای مشـارکت شـهروندی برای‬ ‫امنیـت بـه ایـن کشـورها‪ ،‬نظـام صادراتـی مـا نیـز‬ ‫بایـد مراقـب بـود کـه عـادت بـه تجـارت سـنتی‬
‫حفـظ مشـروعیت دموکراتیـک و تکنوکراتیـک‬ ‫امـروز‪ ،‬آینـده و قـدرت تصمیم گیـری فـردای ما را‬
‫تبدیـل بـه کاتالیـزور تحـول شـود و در عصـری که‬ ‫کـه ب ‌هشـدت بـه ایـن بازارهای آسـان معتاد شـده‪،‬‬ ‫نیـز بـه خود مبتال نکنـد! صر ‌فنظر از ای ‌نکـه ایران‬
‫بـا تغییرات سـریع فناورانـه‪ ،‬اجتماعـی و محیطی‬ ‫در بطن کمربندی از کشـورهای آشـوب زده قرار دارد‬
‫تعریـف م ‌یشـود‪ ،‬دیگـر بـه دیوا ‌‌‌نسـالاری ایسـتا‬ ‫دیگر نخواهد توانسـت دوام بیاورد و ناگزیر از ترک‬ ‫کـه بازارهـای اصلـی آن را تشـکیل م ‌یدهنـد و تـا‬
‫و کهنـه تکیـه نکنـد؛ بلکـه نظـام بوروکراتیـک‬ ‫جنـگ و آشـوب و ناامنـی در ایـن منطقـه سـایه‬
‫دولـت را بـه یـک ارگانیسـم زنده‪ ،‬سـازگار شـونده‬ ‫بـازار خواهـد بـود‪ .‬مگر آنکه تولیدکننـدگان ما نقش‬ ‫انداختـه‪ ،‬وابسـتگی ایـن کشـورها به محصـولات و‬
‫و یادگیرنـده تبدیـل کنـد کـه در تعامـل پویـا بـا‬ ‫خدمـات ایرانـی نیـز باقی و پایـدار خواهد بـود؛ اما‬
‫محیـط خود و بیرون از مرزهاسـت‪ .‬دیوا ‌‌‌نسـالاری‬ ‫میهمـان خـود را بـه میزبـان تغییر دهند و سـاکن‬ ‫آمارهـا گویـای واقعیـت تلـخ دیگـری نیز هسـتند‬
‫جدیـدی کـه ن ‌هتنهـا اجر‌اکننـده سیاسـ ‌‌‌تها‪ ،‬بلکـه‬ ‫و آن حجـم بـالای صـادرات مـواد خـام و اولیـه ای‬
‫پی ‌شبینـی کننـده‪ ،‬هدای ‌تکننـده و حتـی طـراح‬ ‫خانـه ای شـوند کـه در آینـده ای نزدیک‪ ،‬سـفره اش‬ ‫به سـایر کشـورهای هدف ماسـت که ارز ‌شافزوده‬
‫مناسـبی را بـرای نظـام اقتصـادی ایـران بـه همراه‬
‫آینـده خواهـد بود‪.‬‬ ‫بـرای هیـچ بیگانـه ای پهـن نخواهـد بود‪.‬‬ ‫ندارنـد‪ .‬بـه بیان سـاده تر‪ ،‬کشـورهای تولیـدی دنیا‬
‫در ایـن مسـیر‪ ،‬چال ‌‌‌شهـا بسـیارند؛ از غلبـه بـر‬ ‫بـرای جـذب مـواد اولیـه و اقلامـی کـه اقتصادش‬
‫اینرسـی رانت هـای فاسـد و مخالفـان توسـعه و‬ ‫هـــوش مصـــنوعی‪ ،‬اینترنـت اشـــیا‪ ،‬نانـو و‬ ‫بـه آ ‌نهـا محتـاج اسـت‪ ،‬نـه بـه بهانـه تحریـم‬
‫ترقـی ایـران تـا بروکراسـی َلخـت و فربـه و معتاد‬ ‫بین المللـی ایـران‪ ،‬مقاومـت می کننـد و نـه آن را‬
‫بـه گذشـته تـا ضـرورت حفـظ تعـادل ظریـف بین‬ ‫زیسـ ‌‌‌تفناوری ن ‌هتنهـا امـروز صنایع دنیـا را متحول‬ ‫جـدی می گیرنـد و مـادام که این وابسـتگی وجود‬
‫کارایی و مشـروعیت دموکراتیک و جلب مشـارکت‬ ‫دارد و ذخایـر طبیعـی ایـران می توانـد گره گشـای‬
‫حداکثـری مردم و نخبگان؛ امـا اقتصادهای پویاتر‬ ‫کرده انـد‪ ،‬بلکـه ماهیـت کار و هویـت جوامـع را نیز‬ ‫مشـکلات تولیـدی سـایر کشـورها باشـد‪ ،‬ایـن‬
‫و جوامـع توسـعه یافته می داننـد کـه ایـن نتیجـه‬ ‫اسـتقبال و آغـوش‪ ،‬همچنـان بـاز خواهـد بـود! اما‬
‫تغییـر داده انـد‪ .‬دولـت چهاردهـم ن ‌هتنهـا بایـد این‬ ‫وقتـی پـای کالایـی بـا ارزش افـزوده بـالا بـه میان‬
‫ارزش هـر تلاشـی را دارد‪.‬‬ ‫می آیـد‪ ،‬هـم تحریـم‪ُ ،‬پررنگ می شـود‪ ،‬هـم موانع‬
‫دیوا ‌‌‌نسـالاری‪ ،‬آ ‌نگونـه کـه ماکـس وبـر آن‬ ‫تحـولات را پی ‌شبینـی کنـد‪ ،‬بلکـه بایـد آ ‌نهـا را‬ ‫تعرفـه ای قـد علـم می کننـد و هـم مقاومت هـای‬
‫را توصیـف م ‌‌‌یکـرد‪ ،‬ن ‌هتنهـا یـک ضـرورت‬ ‫سیاسـی و تجـاری افزایـش می یابنـد و چهـره‬
‫اسـت‪ ،‬بلکـه م ‌‌ی‌توانـد به‌عنـوان موتـور محرکـه‬ ‫جدی تـر از اسالف خـود راهبـری و هدایـت کنـد‪.‬‬ ‫خنـدان و سـهل گیر بـرای تبـادل مـواد اولیـه‪،‬‬
‫پیشـرفت عمـل کنـد‪ .‬ایـن در حالی اسـت که دنیا‬ ‫ب ‌هسـرعت بـا چهـره ای عبـوس و سـخت گیر‬
‫سال هاسـت از دروازه ی چالش هـای امـروز مـا‬ ‫بایـد در زمینـه هـوش مصنوعـی و رباتیـک بـا‬
‫عبـور کـرده و امـروز دغدغـه ذهنی دنیـا تغییرات‬ ‫جایگزیـن می شـود!‬
‫اقلیمـی‪ ،‬نابرابـری فزاینده ثـروت و موضوع صلح‬ ‫سـرمای ‌هگذاری در تحقیقـات پایـ ‌‌‌های‪ ،‬ایجـاد مراکز‬ ‫پیـام ایـن برخوردهـای دوگانـه چیزی نیسـت جز‬
‫جهانـی اسـت‪ .‬آیـا دولـت امـروز مـا می توانـد‬ ‫آنکـه نبایـد بازارهـای هـدف امروزمان (کـه مبتلابه‬
‫بعـد از سـال ها‪ ،‬ایـن عقب ماندگـی تاریخـی در‬ ‫تحقیقاتـی و مطالعاتـی تخصصـی و بـا مشـارکت‬ ‫آشـفتگی و جنـگ داخلی اند) ما را از چشـم اندازی‬
‫نقش آفرینـی بین المللـی را جبـران کنـد و مـا را‬ ‫کـه دنیـا به سـمت آن مـ ‌یرود‪ ،‬غافـل کنـد‪ .‬اگر ما‬
‫از روزمرگـی فرسـاینده و مزمـن نجـات دهـد و به‬ ‫مراکـز خصوصـی و تنظیـم مقـررات بـرای تضمین‬ ‫بـه دنبـال توسـعه صـادرات و تقویـت بنیـه تولیـد‬

‫دنیـای در حـال تغییـر نزدیـک کنـد؟!‬ ‫توسـعه اخلاقی و مسـئولانه و مدیریت هوشمندانه‬

‫تأثیـرات اجتماعـی ایـن پدیـده‪ ،‬ایفـای نقش کند‬

‫و نـه فقـط از نقـش مجـری بـه طـراح اجتماعـی‬

‫جــدای از ضــرورت اتخــاذ سیاســ ‌تهای‬
‫مناســب‪ ،‬تنو ‌عبخشــی بــه مقاصــد صادراتــی و‬
‫افــزودن محصــولات موردنیــاز آینــده بــه ســبد‬
‫صادراتـی کشـور و تمرکـز بـر افزایـش ضریـب نفوذ‬
‫هــوش مصنوعــی بــه محصــولات بــرای خلــق‬
‫ارز ‌شافـزوده بالاتـر و رقاب ‌تپذیـر نمـودن کالای‬
‫ایرانـی در بازارهــای جهانــی‪ ،‬رونــق صــادرات‬
‫غیرنفتــی‪ ،‬توســعه بازارهــای صادراتــی و رشــد‬
‫اقتصــادی محقــق نخواهــد شــد و همچنــان‬
‫وابسـتگی بـه بازارهـای محـدود و خا ‌مفروشـی و‬
‫توقف ارزش صادرات غیرنفتی کشـور‪ ،‬مه ‌مترین‬
‫چالش هایــی خواهنــد بــود کــه صــادرات‬
‫غیرنفتــی آینــده ایــران را تهدیــد خواهنــد کــرد‪.‬‬

‫‪87‬‬

‫| شـماره ‪ | 22‬تابستان ‪| 1403‬‬