Page 87 - Sepehr eghtesad kerman 22

‫مقاله بازرگانیوخدمات‬

‫ضعف زیرسـاخت های نرم و سـخت تجاری اسـت‬ ‫ایـران بـه کمتـر از ‪ 8‬کشـور صادرشـده‌اسـت‪ .‬ایـن‬ ‫را بـه نمایـش گذاشـته و بی وقفه «هویتـی نو» را‬
‫و بالاخـره چالـش سـوم «عملیاتـی و مدیریتـی»‬ ‫در حالـی اسـت کـه در سـال ‪ 1382‬تعـداد مقاصـد‬ ‫معاملـه می کننـد‪.‬‬
‫اسـت کـه بـه ناکارآمـدی مدیـران ارشـد‪ ،‬قهـر و‬ ‫صادراتـی کـه ‪ 80‬درصـد صـادرات غیرنفتـی ایـران‬
‫مهاجـرت نخبـگان‪ ،‬بهـره وری انـدک و بی اعتنایـی‬ ‫را جـذب می کردنـد در حـدود ‪ 15‬کشـور بودنـد‪.‬‬ ‫بازارهـا حتـی امـروز هـم «محـل تلاقـی گذشـته‬
‫بـه نـوآوری در تولیـد و تجـارت‪ ،‬مداخالت بیجـا‬ ‫ب ‌هعبار ‌تدیگـر گرچـه ارزش و حجم صـادرات ایران‬ ‫و آینده»انـد‪ .‬چـرا کـه فقـط بازارهـا هسـتند که با‬
‫نظیـر اعمـال سیاسـت های اقتصـادی سـلیقه ای‪،‬‬ ‫در ایـن دو دهـه افزایـش پیداکرده‪ ،‬ولـی هم تنوع‬ ‫«زمـان» پیونـدی عمیـق و ناگسسـتنی دارنـد و‬
‫قیم ‌تگذاری دسـتوری و غلبه سیاسـت های ارزی‬ ‫سـبد صـادرات غیرنفتـی مـا کاه ‌شیافتـه و هم از‬ ‫آن را همچـون ریسـمانی حیاتـی بـرای بقای خود‬
‫بـر سیاسـت های تجـاری و عـدم سـرمایه گذاری‬ ‫تنوع بازارهای هدف تجاری ما کاسـته شـده اسـت‬
‫و تخصیـص هدفمنـد منابـع اشـاره دارد کـه سـبب‬ ‫و فقـط سـهم دو کشـور چیـن و عـراق ب ‌هتنهایـی‬ ‫حفـظ می کننـد‪.‬‬
‫شـده نـه فقـط فعـال اقتصـادی‪ ،‬بلکـه فضـای‬ ‫بیـش از نیمـی از صـادرات غیرنفتـی ایران اسـت‪.‬‬ ‫ایـن «میـراث تاریخـی» بـه گفته رنه شـار (شـاعر‬
‫تجارت داخلی و خارجی نیز دسـتخوش آشـفتگی‬ ‫این وابسـتگی بالا به کشـورهای محدود‪ ،‬ریسـک‬ ‫فرانسـوی)‪« ،‬فقـط از راه وصیـت بـه مـا نرسـیده‬
‫اقتصـادی تجـارت ایـران را به‌شـدت افزایـش‬ ‫اسـت»؛ تاریخـی پشـت آن اسـت کـه سـهم امروز‬
‫و تعـارض و تضـاد منافـع شـود‪.‬‬ ‫داده اسـت و هرگونـه تغییـر در سیاسـت‌های‬ ‫مـا‪ ،‬نتیجـه رنج هایـی اسـت کـه در طـول ایـن‬
‫از آغـاز دهـه ‪ ۹۰‬که اقتصاد ایران تحت شـدیدترین‬ ‫تجـاری این کشـورها یا بـروز تن ‌شهای سیاسـی‬ ‫زنجیـره ی زمانـی بـرای نیـل بـه آن کشـیده ایم‪.‬‬
‫تحری ‌مهـا قـرار گرفـت و ب ‌هتبـع آن ارتبـاط آن بـا‬ ‫می‌توانـد به‌طـور قابل‌توجهـی اقتصـاد ایـران را‬ ‫در ایـن میـان اقتصـاد ایـران که در طول سـا ‌لهای‬
‫بازارهـای بی ‌نالمللـی و بانک هـای دنیـا بـرای نقـل‬ ‫گذشـته همـواره بـا چال ‌شهـای عدیـده و غیرقابل‬
‫و انتقـالات ارزی دشـوار شـد؛ ب ‌هجـای جبـران ایـن‬ ‫دچـار چالـش کند‪.‬‬ ‫پیش بینـی بسـیاری مواجـه بـوده اسـت؛ میـزان‬
‫کاستی با جذب نخبگان و کارآفرینان شناسنامه دار‬ ‫امـروزه حـوزه اقتصـاد کلان و سیاسـی ایـران بـا‬ ‫وابسـتگی و اتـکای بازارهایش به تعـداد محدودی‬
‫توانمنـد و مؤثـر‪ ،‬دولت هـا به سـمت حـذف آنان و‬ ‫سـه چالـش جـدی مواجـه اسـت‪ :‬چالـش اول‬ ‫از مقاصـد تجـاری بـه حدی محدودشـده که تبدیل‬
‫ایجـاد رانت هـای ویرانگـر قدم برداشـتند و شـرایط‬ ‫«راهبـردی و رهیافتی» اسـت که شـامل تحری ‌مها‪،‬‬ ‫به پاشـنه آشـیل اقتصاد ایران و مشـکلی اساسـی‬
‫هـرروز بـرای فعالیـت شایسـتگان سـخت تر و‬ ‫تنش زایی هـا و محدودی ‌تهـای روابـط بی ‌نالمللـی‬
‫محدودتـر شـد و بـه تعبیری از داخل کشـور به نفع‬ ‫می شـود‪ ،‬چالش دوم «زیرسـاختی و سـاختاری»‬ ‫در مسـیر توسـعه و تعالی شـده اسـت‪.‬‬
‫تحریم هـای خارجـی قدم هایـی ب ‌همراتـب بزر ‌گتر‬ ‫اسـت کـه شـامل فسـاد سـازمانی‪ ،‬رژیم تجـاری و‬ ‫ایـن امر ن ‌هتنها ریسـک سـرمایه گذاری و مشـارکت‬
‫نظـام تعرفـه ای‪ ،‬قوانیـن و مقـررات مخـل تجارت‪،‬‬ ‫مولـد را افزایش داده‪ ،‬بلکه مانـع از تبادل ایده های‬
‫برداشـته شد!‬ ‫ناتـرازی انـرژی‪ ،‬عقب ماندگـی نظـام مبـادلات و‬ ‫نوآورانـه و گسـترش بینش تجاری شـده که از آمار‬
‫بررسـی عملکرد دول ‌‌‌تهای گذشـته نشـان می دهد‬ ‫تأمیـن مالی‪ ،‬نبود سیاسـت بلندمدت و یکپارچه ی‬ ‫تجـاری هـم مه ‌متـر اسـت‪ .‬بررسـی آمـار صـادرات‬
‫کـه تصمی ‌مگیران نظـام حکمرانی اقتصادی کشـور‬ ‫صنعتـی‪ ،‬گرایـش دولـت بـه تصد ‌یگـری و ب ‌هویژه‬ ‫غیرنفتـی ایـران ب ‌هعنوان یک شـاخص مهم نشـان‬
‫دائمـ ًا بـه دنبـال وضـع سیاسـ ‌‌‌تهای صنعتـی‬ ‫می دهـد کـه در طـول سـال های بعـد از ‪ 1390‬تا به‬
‫امـروز تقریبـ ًا ‪‌۸۰‬درصـد کالاهـای تجـاری سـاخت‬

‫‪85‬‬

‫| شـماره ‪ | 22‬تابستان ‪| 1403‬‬