Page 131 - Sepehr eghtesad kerman 22

‫مقاله جامعه‬

‫منضبـط‪ ،‬منسـجم و در ‌کشـدنی را دربـاره وقایـع‬ ‫رجـوع بـه گذشـته بـرای فهـم وضعیـت معاصـر‬ ‫«تاریــخ چیســت؟» پاســخ‌های متعــدد و‬
‫تاریخــی ارائــه دهــد و دانــش تاریــخ را بــا‬ ‫و کنونــی جامعــه اســت‪ .‬نیچــه می‌گویــد تــا‬ ‫مختلــف داد‌ه‌انــد‪ .‬ایــن پاســ ‌خها کــه برخاســته‬
‫بازگویــی حــوادث پراکنــده بــه ســمتی هدایــت‬ ‫جایـی بـه تاریـخ خدمـت می‌کنیـم کـه تاریـخ‬ ‫از نــگاه بــه تاریــخ از منظرهــای متفــاوت‬
‫کنـد کـه در خدمـت شـرح و تفسـیر سرگذشـت‬ ‫در خدمـت زندگانـی اسـت (نیچـه‪ 3 :1957 ،‬بـه‬ ‫اســت‪ ،‬جنبه‌هــای مختلــف ایــن پدیــده را‬
‫جمعــی انســان در ســیر تکاملیــش قــرار گیــرد‬ ‫نقـل از اسـتنفورد‪ .)373 :1388 ،‬تاریـخ مطالعـه‬ ‫روشــن م ‌یســازد‪ ،‬امــا قبــل از هــر چیــز بایــد‬
‫گذشــت ‌های اســت کــه ب ‌ههیچ‌وجــه نمی‌توانیــم‬ ‫بیــن دو معنــای متفــاوت واژه «تاریــخ» تمایــز‬
‫(رضــوی و رهنمــا‪.)62 :1396 ،‬‬ ‫آن را تغییــر دهیــم‪ ،‬تنهــا می‌توانیــم بــر آینــده‬ ‫نهــاد‪ .‬واژه تاریــخ از ی ‌کســو بــرای اشــاره بــه‬
‫تأثیرگــذار باشــیم (اســتنفورد‪ .)44 :1388 ،‬بــه‬ ‫جریــان رویدادهــای گذشــته بــه کار مــ ‌یرود‪،‬‬
‫چیستان رویدادهای تاریخی‬ ‫تعبیـر گادامـر تاریـخ بـه دنبـال ایـن نیسـت کـه‬ ‫همــان چیــزی کــه اســتنفورد از آن به‌عنــوان‬
‫واقعیــت و پدید‌ههــای انســانی سرشــار از‬ ‫چــرا انســان‌ها یــا ب ‌هصــورت کلــی دول ‌تهــا‬ ‫تاریــخ ‪( 1‬رویــداد) یــاد م ‌یکنــد و بخشــی از‬
‫معنــا هســتند؛ بــه ایــن معنــی کــه بــا وجــود‬ ‫ای ‌نگونـه هسـتند و یـا آن‌گونـه عمـل می‌کننـد‪،‬‬ ‫تاریــخ کــه اســتفورد بــه آن تاریــخ ‪( 2‬گــزارش‬
‫نمــود ظاهــری و پدیــداری ایــن واقعی ‌تهــای‬ ‫بلکــه درصــدد فهــم و توضیــح ایــن امــر اســت‬ ‫رویــداد) می‌گویــد (اســتنفورد‪)1388 ،‬؛ یعنــی‬
‫اجتماعــی و انســانی بایــد ُبعــد ذهنــی آن‌هــا‬ ‫کـه توضیـح دهـد کـه چـرا ایـن مـردم و ایـن‬ ‫لایــه خاصــی از واقعیــت کــه مورخــان مطالعــه‬
‫را نیــز مدنظــر داشــت‪ .‬ا‪.‬ســی‪ .‬دانتــو فیلســوف‬ ‫دولـت در ایـن وضعیت هسـتند (گادامـر‪:1972 ،‬‬ ‫آن را حرفــه تخصص ‌یشــان قــرار داد‌هانــد و از‬
‫معتقــد اســت کــه معنــای یــک رویــداد فقــط‬ ‫‪ 16‬بـه نقـل از سـام دلیـری‪ .)65 :1391 ،‬تاریـخ‪،‬‬ ‫ســوی دیگــر بــرای اشــاره بــه پرســش مــورخ‬
‫از طریــق ارتبــاط آن بــا رویدادهــای دیگــر‬ ‫دانـش شـناخت و تحلیـل نظام‌منـد کن ‌شهـای‬ ‫در رویدادهــای گذشــته بــه کار مــی‌رود‪ ،‬یعنــی‬
‫قاب ‌لتشـخیص و درک اسـت (اسـتنفورد‪:1392 ،‬‬ ‫انسـانی در دوران گذشـته اسـت‪ .‬رانکـه در پاسـخ‬ ‫نــوع خاصــی از پژوهــش در موضوعــی خــاص‪.‬‬
‫‪« ،)321‬حیــات انســانی اســاس حیــات معنــا‪،‬‬ ‫بــه ایــن ســؤال کــه تاریــخ چیســت‪ ،‬می‌گویــد‬ ‫از تاریــخ تعاریــف متفاوتــی ارائ ‌هشــده اســت‬
‫حیـات زبـان و اندیشـه تأملـی و ارتبـاط اسـت»‬ ‫«تاری ‌خنــگاری عبــارت از گذشــته‪ ،‬آ ‌نگونــه کــه‬ ‫ازنظـر هـردر تاریـخ به‌عنـوان پژوهـش نظـا ‌مدار‬
‫(بنتــون و کرایــب‪ .)147-48 :1384،‬وقتــی‬ ‫واقعــ ًا بــوده اســت»(محمدپور‪.)33 :1396،‬‬ ‫حــوادث گذشــته اســت (امــداد‪.)24 :1381 ،‬‬
‫بپذیریــم مــا بــه عنــوان موجــودات اجتماعــی‬ ‫تاری ‌خنــگاری در پــی آن اســت کــه شــرحی‬ ‫البتــه تاریــخ‪ ،‬گذشــت ‌هگرایی نیســت بلکــه‬
‫جــدا از بافــت اجتماع ‌یمــان درک نم ‌یشــویم‪،‬‬

‫‪129‬‬

‫| شـماره ‪ | 22‬تابستان ‪| 1403‬‬