Page 40 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 40
اتاق بازرگانی ،صنایع،
معادن و کشاورزی کرمان
جهانـی ایرانـی موردتوجـه و شـناخت دقیـق قـرار تعمیــق ظرفی تهــای تولیــدی بــرای افزایــش کــدام بخ شهــا بیشــترین ســهم را در
گیرنــد .ایــن ســاختار معمــولاً شــامل تحقیــق و ارز شافـزود‌های اسـت کـه از صـادرات ناخالـص خود مشــارکت ایــران در GVCدارنــد؟
طراحــی ،نهاد‌ههــا ،تولیــد ،توزیــع و بازاریابــی و بـه دسـت مـ یآورد .ایـن امـر مسـتلزم تلا شهـای
فــروش و در برخــی مــوارد بازیافــت محصــولات اسـتراتژیک در جهـت توسـعه صنعتـی ،کشـاورزی بخـش اسـتخراج نفـت خـام ،گاز طبیعـی و معدن
پــس از اســتفاده اســت .ایــن ســاختار داده- و خدماتــی اســت .ب هعبار تدیگــر ،موضــوع فقــط بیشـترین سـهم را در مشـارکت ایران در GVCدارد
ســتانده شــامل کالاهــا و خدمــات و همچنیــن تولیـد بیشـتر بـرای صـادرات نیسـت ،بلکـه تولیـد و حـدود 17/58درصـد از صـادرات ناخالـص ایـن
طیـف وسـیعی از فعالیـت پشـتیبان اسـت .لازمـه کالاهایـی اسـت کـه در زنجیـره ارزش جهانـی ارزش بخــش را تشــکیل م یدهــد .ســایر بخ شهــای
ایــن کار در ابتــدا اصــاح و ایجــاد نظــام آمــاری بیشـتری دارنـد .ایـن امـر نیازمنـد تغییـر نگـرش به مهــم شــامل تولیــد محصــولات شــیمیایی (5/1
بـ هروز و مطابـق با اسـتانداردهای روز دنیا در سـطح توسـعه در کشـور و تغییـر نـگاه از اتـکای اولیـه بـه درصــد) ،کک و فرآورد‌ههــای نفتــی پالای ششــده
ملـی و اسـتانی اسـت .در ادامـه پویایی و سـاختار صـادرات مـواد خـام بـه سـمت سـاختار صادراتـی ( 1/8درصــد) ،فلــزات پایــه ( 1/55درصــد)،
شـرک تهای فعـال جهـان و ایـران در هـر بخـش از متنو عتــر و مبتنــی بــر ارز شافــزوده اســت .بــرای کشــاورزی ،شــکار ،جنگلــداری ( 1/09درصــد) و
بهبــود جایــگاه در ،GVCکشــورها م یتواننــد معــادن و معــد نکاری غیرانــرژی ( 1/04درصــد)
زنجیــره ارزش فعالی تهــا شناســایی شــوند. اســتراتژ یهایی ماننــد جــذب ســرمای هگذاری هســتند .ایــن نشــا ندهنده تســلط مــواد خــام
• در بعـد محـدوده جغرافیایـی :تحلیـل جغرافیایی خارجــی ،افزایــش مهار تهــای نیــروی انســانی، و منابــع انــرژی در مشــارکت ایــران در GVCهــا
فعالی تهـا بـر اسـاس تحلیـل عرضـه و تقاضـای بهبــود زیرســاخ تها و ایجــاد محیطــی مناســب اسـت .سـایر بخ شهـا مشـارکت ناچیـزی کمتـر
جهانـی شـکل م یگیـرد GVC .هـا در مقیا سهای بــرای کســ بوکار را اتخــاذ کننــد .همچنیــن، از ۱درصـد در GVCدارنـد کـه نشـا ندهنده تنـوع
جغرافیایـی مختلـف (محلـی ،ملـی ،منطقـ های و شناســایی نقــاط قــوت موجــود و پیــدا کــردن
جهانـی) عمـل م یکننـد و بـه تکامـل خـود ادامـه مزی تهـای خـاص در GVCبـرای مشـارکت مؤثـر محـدود تولیـد در اقتصـاد ایـران اسـت.
م یدهنــد .شــواهد نشــان م یدهــد کــه ممکــن ضــروری اســت .سیاســ تها و ســرمای هگذار یهایی
اســت در پاســخ بــه عوامــل مختلفــی ازجملــه کـه مشـارکت بالادسـتی و پایی ندسـتی را تسـهیل مشــارکت ایــران در GVCچگونــه بــا ســایر
اهمیـت فزاینـده اقتصادهـای بـزرگ در حـال ظهور م یکننــد ،م یتواننــد توســعه پایــدار و متواز نتــری مناطــق و بلو کهــای تجــاری مقایســه م یشــود؟
(چیــن ،هنــد و غیــره) و تواف قنام ههــای تجــاری در مقایســه بــا مناطقــی ماننــد کشــورهای عضــو
منطقــ های ،رونــدی بــه ســمت منطقــ های کــردن بــرای کشــور ایجــاد کننــد. OECDو اتحادیـه اروپا ،مشـارکت ایـران در GVC
GVCهـا وجـود داشـته باشـد .بنابرایـن ایـران هم نسـبت ًا پاییـن اسـت و همچنیـن نامتعـادل اسـت،
بایـد درایـن زمینـه برنامـه و اسـتراتژی خـود را در درادامه سـؤال قبل دسـتورکار ،دولت و بخش ب هطور یکــه مؤلفــه پســین مشــارکت آن بســیار
همـه ابعـاد جغرافیایـی دنیـا تنظیـم و پیـاده کنـد. خصوصـی بویـژه اتا قهـای بازرگانـی بی نالمللـی و کوچ کتــر و ناچیــز اســت .بلو کهــای تجــاری
• دربعــد حکمرانــی :بــا بررســی بعــد حکمرانــی اسـتانی باید چه بکنند تا مسـیری که شـما مشخص ماننــد BRICSو ســازمان همــکاری شــانگهای
فعالی تهــا تجزی هوتحلیــل حکمرانــی بــه کشــور ( )SCOسـطوح بالاتـری از مشـارکت کلـی دارنـد.
امـکان م یدهـد بفهمـد کـه چگونـه یـک زنجیـره کردید فراهم شـود؟ ب هطــور خــاص ،کشــورهای OECDو اتحادیــه
کنتـرل و هماهنـگ م یشـود ،زمانـی کـه بازیگـران پاســخ ایــن ســؤال مبســوط اســت .در ایــن بــاره اروپـا معمـولاً مؤلفه پسـین بیشـتری در مشـارکت
خاصــی در زنجیــره قــدرت بیشــتری نســبت بــه لازم اسـت دولـت بـه همـراه اتا قهـای بازرگانـی، خـود در قیـاس بـا ایـران دارنـد کـه بـا ایـران کـه
دیگــران دارنــد .حکمرانــی دنیــای دیجیتــال بــه صنایـع و معـادن و کشـاورزی ،بخـش خصوصـی وجــه غالــب مشــارکت آن در اقتصــاد جهانــی از
ایــن مفهــوم اســت کــه «روابــط اقتــدار و قــدرت و مجلــس شــورای اســامی پــس از مفاهمــه و طریـق صـادرات مـواد خـام نفتـی بـوده ،متفـاوت
تعییـن م یکنـد کـه چگونـه منابـع مالـی ،مـادی پذیــرش نگــرش در ایــن زمینــه ،در شــش ُبعــد اســت .ایــن تفاو تهــا نشــا ندهنده تفــاوت
و انســانی تخصی صیافتــه و در یــک زنجیــره بـرای زنجیـره ارزش جهانـی فعالی تهـای ایـران، در ماهیــت نقــش ایــران در GVCهــا نســبت
جریــان م ییابــد» .لازم اســت کــه اقتصــاد ایــران اســتراتژی و برنام ههــا و چشــ مانداز آتــی ایــران بــه اقتصادهــای پیشــرفت هتر و صنعتــی اســت و
بــا شناســایی ســاختار حکمرانــی فعالی تهــا و را در قالــب ابعــاد زیــر تهیــه ،ارائــه و اجــرا کننــد نشــان از عق بماندگــی ب هکارگیــری مؤلف ههــای
محصــولات نقــش خــود را متناســب بــا ســاختار کـه بـه شـرح زیـر اسـت .علـت به کارگیـری ایـن توسـع هیافتگی ایـران در قیـاس بی نالمللـی بـرای
حکمرانـی بـازار ،مـاژولار ،رابطـ های ،دربند و سلسـله مؤلف ههـا هـم ایـن اسـت کـه شـعار قـرن بیسـت
مراتبـی تبییـن و تعییـن کنـد .بایـد توجه شـود که و یکــم دنیــا از پی شفــرض «ســاخ ت-اینجا- توسـعه کشـور اسـت.
ایــن ســاختارها توســط ســه متغیــر انداز‌هگیــری فروش-آنجــا» بــه «ســاخت-همه جا-فــروش-
و تعییــن م یشــوند :پیچیدگــی اطلاعــات بــه کشــورهایی ماننــد ایــران چگونــه م یتواننــد
اشــتراک گذاشت هشــده بیــن بازیگــران در زنجیــره همـه جـا» تغییـر کـرده اسـت. جایــگاه خــود را در GVCبهبــود بخشــند؟
• در بعــد ســاختار داده-ســتانده :فعالی تهــا/
بخ شهــا /محصــولات اصلــی زنجیــره ارزش ایــن مطالعــه تأکیــد م یکنــد کــه چالــش اصلــی
بــرای ایــران ن هتنهــا ورود بــه GVCهــا ،بلکــه
38
| شـماره ۲۴و | ۲۵زمستان ۱۴۰۳و بهار | ۱۴۰۴
