Page 43 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 43
مقاله سیاس تگذاری
(بنگریــد بــه آرام ضیایــی ،فصــل پنجــم) در بــه دو بلــوک کشــورهای دموکراتیــک (غربــی) و علیرضا عسگری
یـ ککلام م یتـوان بـه ایـن سـه پرسـش ای نگونـه کشـورهای کمونیسـتی (شـرقی) و نفـوذ دامنـ هدار
پاسـخ داد :بازسـازی بلندمـدت نهادهـای اقتصادی، دو قــدرت جها نســالار در ایــن میــدان وســیع مترجم و کارشناس ارشد تاریخ جهان
سیاســی ،اجتماعــی و فرهنگــی ب هشــدت یعنــی ایالا تمتحــده آمریــکا و اتحــاد جماهیــر
آســی بدیده اروپــا برمبنــای چارچو بهــای فکــری شــوروی بــود .موضــوع جســتار حاضــر ترســیم درآمدی کوتاه
مشــخص و معیــن را م یتــوان عجالتــ ًا تعریفــی افقـی کُلـی و تاحـد ممکـن موجـز امـا سـودمند جن گهــای اول و دوم جهانــی ،بخــش بزرگــی
ســاده و کارآمــد -گرچــه قابــل نقــد -از «توســعۀ از مســیر توســعۀ اروپــای غربــی بعــد از جنــگ از زیرســاخ تهای عمرانــی ،اقتصــادی ،صنعتــی،
اروپـا» در نظـر گرفـت .پاسـخ پرسـش دوم یعنـی جهانـی دوم برمبنـای دو مؤلفـۀ اصلـی ه مگرایـی شــهری ،روســتایی و جمعیتــی اروپــای قــار‌های،
چگونگــی ،توصیفــی اســت از کاربســت نظریــات اقتصـادی و ه مگرایـی سیاسـی و تـاش بـر ایـن روســیه (و ســپس روســیۀ شــوروی) و بریتانیــا
اقتصـادی کینـزی و پسـاکینزی ،سـاختن نهادهای اسـت بـا توجـه بـه حـدود و ثغـور ایـن جسـتار، را نابــود ســاختند .گرچــه پــس از پیمــان صلــح
عینــی بــرای ترمیــم اقتصــاد ،بازســازی نهادهــای روندهــای بنیادیــن و نــه رخدادهــای مفصــل ورســای در ســال ،1919دوران ُصلــح کوتا‌همــدت
اساســی اقتصــادی ،صنعتــی و کشــاورزی معــروف بــه «بیــن دو جنــگ» تــا ســال 1939
آســی بدیده ،آغــاز همکار یهــای صنعتی-تجــاری تاریخــی توصیــف گردنــد. آغــاز شــد ،امــا اشــکالات ســاختاری در منطــ ِق
میـان دول تهـای غـرب اروپـا ،نقـش انکارناپذیـر سیاســی و حقوقــی پیما ننام ههــای صلــح بــا
ایالا تمتحــده در تأمیــن مالــی ایــن پــروژه کــه ه مگرایی اقتصادی کشـورهای شکسـ تخورده و خصوصـ ًا امپراتـوری
نمــاد معــروف آن «طــرح مارشــال» و اعطــای بــه گفتــۀ آلان مانزلــو ســه پرســش اساســ ِی پیشــین آلمــان ،اختلافــات دیرینــۀ آلمان یهــا و
کم کهـای مالـی بـه اروپـای پـس‌از جنـگ اسـت مورخـان دربـارۀ گذشـته شـامل چیسـتی ،چگونگی فرانســویان ،تهدیــد بلشویســم روســی و احــزاب
و درنهایــت ایجــاد «بــازار مشــترک اروپــا» .البتــه و چرایـی اسـت کـه آن را مبنـای تبییــن تاریخــی کمونیســتی تنــدرو ،بلــوای راســ تهای افراطــی
توســعۀ اروپــا پایــدار و چندجانبــه بــود و ابعــاد م یدانــد (مانزلــو .)119:در پــی تبییــن «توســعۀ هماننــد دوجیــن حــزب و گــروه فاشیســتی
فرهنگــی و اجتماعــی را نیــز در برم یگرفــت. اروپــای غربــی پــس‌از جنــگ» مــا ابتــدا بایــد یــا ناسیونالیســتی در آلمــان و ایتالیــا ،آشــوب
آخریـن پرسـش یعنـی چرایی توسـعه ،پاسـ خهای نگاهـی به چیسـتی آن یعنـی «توسـعه» ،چگونگی چ پهــای افراطــی هماننــد «حکومــت شــورایی
بدیهــی و گوناگونــی دارد :درمقابــل توســع هطلبی آن؛ «رونــد توســعه» و چرایــی آن؛ «چــرا ایــن بایــرن» و یــا جباریــ ِت کمونیســم نوپــا در
اتحـاد جماهیـر شـوروی و کشـیدن «پـردۀ آهنین» مسـیر پیمـوده شـد؟» بیندازیـم .اگـر نخواهیـم به مجارسـتان کـه دیـری نپاییدنـد ،ب هعـاوۀ زمیـن
در قـارۀ سـبز ،کشـورهای غربـی و ه مپیمـان پیـروز مباحـث انتقـادی نسـبت بـه مفهـوم یـا «گفتمـان سـوخت های کـه آتـش جنـگ جهانـی اول در خاک
و ارشــد آ نهــا یعنــی ایالا تمتحــده ،احســاس توســعه» وارد گردیــم و بحــث فرعــی دربــارۀ اروپـا برجـای گذاشـته بـود و نتیجـ های جـز رکـود،
خطــر کردنــد کــه اگــر دســت بــه مجموعــ های از منتقــدان «گفتمــان توســعه» را کنــار بگذاریــم تــورم و در اوج آن « َا َبرتــورم» معــروف آلمــان در
اقدامــات مؤثــر و پایــدار بــرای بازســازی و ایجــاد ســال 1923نداشــت ،مانــع از اســتقرار و تثبیــت
ماحصـل جنـگ جهانـی دوم زمینـی سـوخت هتر، جمهـوری جدیـد آلمـان و بازیابـی تـوان جمهـوری
اروپایــی ویرا نتــر ،مردمانــی سرگشـت هتر و از سـوم فرانسـه شـد .مـاه عسـل کوتـاه آلمـان ،تنها
آن بدتــر ،تقســیم قــاره بــه دو بلــوک کشــورهای از 1925تــا 1929طــول کشــید و بــا آغــاز «رکــود
دموکراتیــک (غربــی) و کشــورهای کمونیســتی بــزرگ» در بازارهــای مالــی جهــان ،آلمــان نیــز
(شـرقی)ونفـوذدامنـ هدار دوقـدرتجها نسـالار ضربــ های ســخت خــورد و دوبــاره بــا اوج گرفتــن
در ایـنمیـدانوسـیعیعنـیایالا تمتحـده آمریکا مشـکلات معیشـتی و اقتصـادی ،طولانـی شـدن
وحااتحضــاردترجسـمیامهایـفرقـشـی ُوکرلـویی بوـتواد.حـمدومضـموکـعنجموسـتجـازر ص فهــای بیــکاران و ناتوانــی دولــت در حــل
امــا ســودمند از مســیر توســعۀ اروپــای غربــی مشــکلات ،زمینــه بــرای ســتیز دوبــارۀ افراطیــون
بعــد از جنــگ جهانــی دوم برمبنــای دو مؤلفــۀ راســت و چــپ یعنــی فاشیســت و کمونیســت
اصلـی ه مگرایـی اقتصـادی و ه مگرایـی سیاسـی مهیــا گشــت .ناســیونال سوسیالیســ تهای
و تــاش بــر ایــن اســت بــا توجــه بــه حــدود و آدولــف هیتلــر بــا اکثریــت نســبی ،انتخابــات
ثغــور ایــن جســتار ،روندهــای بنیادیــن و نــه پارلمــان را بردنــد و بــا تشــکیل دولــت اولیــۀ
رخدادهــای مفصــل تاریخــی توصیــف گردنــد. ب هاصطــاح ائتلافــی ،ناقــوس تمامی تخواهــی در
آلمـان بـه صـدا درآمـد .ماحصـل جنـگ جهانـی
دوم زمینــی ســوخت هتر ،اروپایــی ویرا نتــر،
مردمانـی سرگشـت هتر و از آن بدتـر ،تقسـیم قـاره
41
| شـماره ۲۴و | ۲۵زمستان ۱۴۰۳و بهار | ۱۴۰۴
