Page 47 - Sepehr- 24-25 2pages

‫مقاله سیاس ‌تگذاری‬

‫اقتصـادی‪ ،‬سیاسـت داخلـی و خارجـی واحـد بـرای‬ ‫در برخــی مســائل سیاســت جهانــی و سیاســت‬ ‫مقابــل بلــوک کمونیســتی شــد‪ .‬گرچــه‪ ،‬در داخــل‬
‫یــک قــاره‪ ،‬حتــی بــا وجــود نهادهــای قدرتمنــدی‬ ‫خارجــه‪ ،‬خــ ‌ط مشــ ‌یهای واحــدی دارد‪ .‬در زمینــه‬ ‫بلــوک غــرب اختلافــات میــان فرانســه و آمریــکا‬
‫چــون پارلمــان اروپــا‪ ،‬کاری بســیار دشــوار بــوده و‬ ‫سیاسـت داخلـی اروپـای غربـی و سـپس اتحادیـۀ‬ ‫و فرانســه و بریتانیــا خصوصــ ًا زمــان شــارل دوگل‬
‫هسـت؛ امـا رونـد کلـی رخدادهـا از سـال ‪ 1945‬تـا به‬ ‫اروپـا‪ ،‬توسـعه سیاسـی در زمینـه تأمین دموکراسـی‪،‬‬ ‫بـالا گرفـت و ایـن ه ‌مگرایـی همیشـگی نیـز نبـود‬
‫امـروز نشـان م ‌یدهـد کـه چگونـه بـا مبنـا قـرار دادن‬ ‫مرد ‌مســالاری‪ ،‬تحــزب و رقابــت آزاد‪ ،‬جلوگیــری از‬ ‫کــه نمونــۀ آن را در مســئله بحــران کانــال ســوئز‬
‫منافـع مشـترک و تشـریک مسـاعی ب ‌هجـای رقابـت‬ ‫بازگشـت خودکامگـی و جباریـت‪ ،‬توجـه بـه مسـائل‬ ‫و ه ‌مصدایــی شــوروی و آمریــکا علیــه جنــگ‬
‫و ســتیز‪ ،‬اروپــای غربــی توانســت ظــرف مــدت‬ ‫حقــوق بشــر‪ ،‬حقــوق زنــان‪ ،‬حقــوق کــودکان‪،‬‬ ‫فرانســه‪ ،‬بریتانیــا و اســرائیل در مصــر م ‌یبینیــم‪.‬‬
‫بسـیار کوتاهـی خـود را از نظـر اقتصـادی بازسـازی‬ ‫حقــوق مهاجــران‪ ،‬افزایــش بهــر‌هوری آمــوزش‪،‬‬ ‫بــه ادعــای تونــی جــات‪ ،‬مــورخ سرشــناس‪ ،‬ایــن‬
‫و ترمیــم کنــد و حتــی بــه مــازاد تولیــد و ســرمایه‬ ‫صیانـت از حقـوق و آزادی مطبوعـات‪ ،‬تـاش بـرای‬ ‫حادثــه اعضــای ناتــو را بــه ایــن فکــر فــرو بــرد‬
‫برســد‪ .‬گردآمــدن حــول تهدیــد مشــترک «بلــوک‬ ‫بازروایــت پیوســتگ ‌یهای چندفرهنگــی و جهانــی‬ ‫کـه نکنـد هنـگام عمـل‪ ،‬آمریـکا پشـت متحـدان و‬
‫شـرق» توانسـت در جنـگ سـرد ه ‌مگرایـی سیاسـی‬ ‫و اصــل ه ‌مزیســتی مســالم ‌تآمیز و تشــریک‬ ‫اعضــا را خالــی کنــد و آ ‌نهــا را در کام شــیر رهــا‬
‫هرچنـد پـر نوسـانی را بـرای اروپـای غربـی بسـازد‪،‬‬ ‫مسـاعی سیاسـی بـرای تحقـق حقـوق شـهروندی‬ ‫ســازد (‪ ،)Judt: 249‬امــا درنهایــت رخدادهــای‬
‫امـا بـا تشـکیل اتحادیـۀ اروپـا و ورود اعضـای جدید‪،‬‬ ‫و تسـهیل مـراودات (هماننـد واحـد پـول یـورو یـا‬ ‫قــرن بیســتم تــا فروپاشــی شــوروی نشــان داد‬
‫دره ‌متنیدگـ ِی اقتصـاد‪ ،‬سیاسـت‪ ،‬فرهنـگ و قوانیـن‬ ‫ویــزای شــنگن) پیگیــری شــد‪ ،‬گرچــه ب ‌هدلیــل‬ ‫کـه ایالا ‌تمتحـده بـا چتـر حمایتـی ناتـو‪ ،‬برخـورد‬
‫ایــن جوامــع و درکل حکمرانــی مبتنــی بــرتوســعۀ‬ ‫تفاو ‌تهــای فرهنگــی‪ ،‬اجتماعــی و تاریخــی‪ ،‬نــوع‬ ‫شــدید در مســئله بحــران موشــکی کوبــا‪ ،‬ورود بــه‬
‫پایــدار بــه بوتــۀ آزمــون گذاشــته شــد و اکنــون‬ ‫ه ‌مگرایـی سیاسـی از شـرق اروپـا تـا غـرب اروپـا‬ ‫جنــگ داخلــی کــره و ویتنــام و ایضــ ًا ورود بــه‬
‫قــارۀ اروپــا خصوصــ ًا بخــش غربی‪-‬شــمالی آن‪ ،‬از‬ ‫در یـک طیـف رنگارنـگ امـا تقریبـ ًا همسـو تعریف‬ ‫مذاکـرات بـا شـوروی در زمـان برژنـف و گورباچـف‪،‬‬
‫مه ‌متریـن کانو ‌نهـای سیاسـی‪-‬اقتصادی دنیاسـت‬ ‫م ‌یگــردد‪ .‬نم ‌یتــوان منکــر شــکا ‌فهای خصوصــ ًا‬ ‫قصـد نداشـت میـدان و سیاسـت را در هرنقطـ ‌های‬
‫کــه ثروتمندتریــن‪ ،‬مرف ‌هتریــن و توســع ‌هیافت ‌هترین‬ ‫شــرق و غــرب قــاره بــود‪ ،‬امــا بــدون ه ‌مگرایــی‬ ‫از جهــان بــه بزر ‌گتریــن رقیــب و خصــم خــود‬
‫کشــورهای جهــان را در دل خــود پرورانــده و جــای‬ ‫سیاســی‪ ،‬توســعۀ پایــدار هم ‌هجانبــه نم ‌یتوانســت‬ ‫یعنــی کمونیســم واگــذارد‪ .‬صدالبتــه رقابــ ِت غــرب‬
‫داده اسـت‪ .‬خوانـش انتقـادی مسـیر اروپـای غربـی‬ ‫دموکراتیـک و شـرق کمونیسـت‪ ،‬بـه هزینـۀ جـان و‬
‫از ‪ 1945‬تـا بـه امـروز م ‌یتوانـد الگویـی کاربـردی از‬ ‫رخ دهــد‪.‬‬ ‫مـال و خانمـان مردمـان غیرنظامـی در کـره‪ ،‬ویتنام‪،‬‬
‫حکمرانـی مبتنـی بـر توسـعۀ پایـدار و ُعقلایـی حـول‬ ‫چیـن‪ ،‬افغانسـتان‪ ،‬کامبـوج‪ ،‬لائـوس‪ ،‬بخ ‌شهایـی‬
‫فرجام سخن‪ :‬توسعه و اروپای واحد‬ ‫از آفریقــا و آمریــکای لاتیــن تمــام شــد‪ .‬ظهــور‬
‫منافــع مشــترک و ه ‌مگرایــی ب ‌هدســت دهــد‪.‬‬ ‫مورخــان و فیلســوفان بســیاری دربــارۀ «چیســتی‬ ‫چیــن کمونیســت کــه راه خــود را از «مــدل‬
‫اروپـا» و ترسـیم «مرزهـای عینـی و ذهنـی» آن بـه‬ ‫شـوروی» جـدا سـاخته بـود‪ ،‬رقیـب دیگـری بـرای‬
‫منابع‬ ‫جدال برخاسـتند‪ .‬پس از شـوروی‪ ،‬کشـورهای شـرق‬ ‫مجموعــۀ اروپا‪-‬آمریــکا برســاخت‪ .‬اروپــا در زمینــه‬
‫• آرمسـتو‪ ،‬فیلیپـه فرنانـدس‪ ،‬تاریـخ جهـان‪ ،‬ترجمـۀ‬ ‫اروپـا نیـز خواهـان پیوسـتن بـه اتحادیـۀ اروپـا و ناتو‬ ‫ه ‌مگرایــی سیاســی ب ‌هعنــوان یــک کل مشــترک‪،‬‬
‫شـدند کـه بـرای اروپـا (و آمریـکا) هـم مزایـا داشـت‬ ‫همـواره متمایـل بـه حفـظ اسـتقلال دیپلماسـی و‬
‫شــهربانو صارمــی‪ ،‬نشــر ققنــوس‪1396 ،‬‬ ‫هـم خطـرات‪ .‬تدویـن قوانیـن اجتماعـی‪ ،‬حقوقـی‪،‬‬ ‫سیاســت خــود از ائتــاف دوگانــۀ بریتانیا‪-‬آمریــکا‬
‫• پرسـمن‪ ،‬اسـتیون‪ ،‬پنجـاه اقتصـاددان بـزرگ‪ ،‬ترجمۀ‬ ‫بـوده اسـت‪ .‬باوجودایـن‪ ،‬اگـر توسـع ‌هطلبی دولـت‬
‫ایــده کمــک مالــی ب ‌هجــای وضــع غرامــت بــر‬ ‫تمامی ‌تخــواه شــوروی نبــود‪ ،‬ه ‌مگرایــی سیاســی‬
‫نرگـس درویـش و سـیامک کفاشـی‪ ،‬بیـدگل‪1403 ،‬‬ ‫اروپــا و پیوســتن بــه چتــر حمایتــی ناتــو بــه‬
‫• دلرســنجر‪ ،‬هانــری‪ ،‬اروپــا از اســطوره تــا واقعیــت‪،‬‬ ‫آلمـان دوبـاره شکسـ ‌تخورده‪ ،‬درس عبرتـی بـود‬ ‫ایــن آســانی شــکل نم ‌یگرفــت‪ .‬ایــن ه ‌مگرایــی‬
‫ترجمـۀ عبدالحسـین نی ‌کگهـر‪ ،‬فرهنـگ معاصـر‪1400 ،‬‬ ‫سیاسـی بـا فـراز و نشـی ‌بهایش توانسـت کلیـت‬
‫• ضیایــی‪ ،‬آرام‪ ،‬گفتمــان توســعه و تاریــخ جهانــی‪،‬‬ ‫کـه متفقیـن از پیمـان صلـح ورسـای‪ 1919‬گرفتنـد‬ ‫تقریبــ ًا مصــون و یکپارچــ ‌های ازمنظــر سیاســت‬
‫خارجــی بســازد کــه در رأس آن س ‌هســالاری یــا‬
‫ترجمــۀ کــرم حبی ‌بپــور گتابــی‪ ،‬مرواریــد‪1401 ،‬‬ ‫و ایــن بــار بــا کمــک بــه آلمــان غربــی و ســایر‬ ‫ترویـکای آلمـان‪ ،‬فرانسـه و بریتانیـا قرار دارنـد‪ .‬گام‬
‫• مانزلـو‪ ،‬آلان‪ ،‬مفهو ‌مشناسـی تاریـخ‪ ،‬ترجمـۀ هاشـم‬ ‫سیاسـت واحـد اروپایـی بـرای توسـعه هم ‌هجانبـه‬
‫کشـورهایاروپایـی‪،‬الگویجدیـدیاز ه ‌مگرایی‬ ‫گام مهمــی بــود کــه ب ‌همــرور برداشــته شــد و‬
‫آقاجـری و بهـزاد کریمـی‪ ،‬نشـر نـو‪1403 ،‬‬ ‫صدالبتـه تـا بـه امـروز نوسـانات مختلفـی داشـته‬
‫‪• Annesley, Claire, A Political and Economic‬‬ ‫سیاســی حــول منافــع مشــترک شــکل گرفــت‪.‬‬ ‫اســت‪ .‬اروپــای غربــی و ســپس اتحادیــۀ اروپــا‪،‬‬
‫‪Dictionary of Western Europe, Routledge 2005‬‬
‫‪• Judt, Tony, Postwar; a History of Europe‬‬ ‫البتــه کم ‌کهــای آمریــکا بخــش بزرگــی از رونــد‬
‫‪since 1945, Penguin Press, 2005‬‬
‫‪• Merriman, John, A history of Modern Eu-‬‬ ‫بازسـازی و توسـعۀ اروپـا را شـکل ندادنـد‪ ،‬امـا بـه‬
‫‪rope, W.W. Norton & Company, 2019‬‬
‫انظجـتاممادعولـی ارتوپرافـقاهطوع ًتا یاسـرریی رع بساـزانسـدانزد‪.‬ی‬ ‫شـک ‌لگیری‬
‫اقتصادی و‬

‫‪45‬‬

‫| شـماره ‪ ۲۴‬و ‪ | ۲۵‬زمستان ‪ ۱۴۰۳‬و بهار ‪| ۱۴۰۴‬‬