Page 44 - Sepehr- 24-25 2pages

‫اتاق بازرگانی‪ ،‬صنایع‪،‬‬
‫معادن و کشاورزی کرمان‬

‫دول ‌تهــای غــرب اروپــا را بــه ســمت ه ‌مگرایــی‬ ‫جایـگاه قدرتـی صرفـ ًا مؤثـر افـول کـرد و بـا مـوج‬ ‫ُرشــد و درنهایــت توســعۀ هم ‌هجانبــه نزننــد و‬
‫اقتصــادی رهنمــون شــدند‪ .‬البتــه چــه اندیشــه و‬ ‫اســتعمار ُزدایی‪ ،‬جنبــش غیرمتعهدهــا و‬ ‫توسـعه را ب ‌هعنـوان اولویـت نخسـت حکمرانـی قـرار‬
‫چــه عمــل بــرای ه ‌مگرایــی و «اتحــاد اروپــا»‬ ‫ندهنــد‪ ،‬بســتر بــرای ُرشــد احــزاب و گرو‌ههــای‬
‫مسـبوق بـه سـابقه بـود؛ بـرای نمونـه‪ ،‬امیـل بـو ِرل‬ ‫اســتقلا ‌لخواهی ملــل مســتعمره‪ ،‬اســتعمارگران‬ ‫طرفـدار شـوروی و بلـوک شـرق در غـرب اروپـا نیـز‬
‫در ســال ‪ 1928‬کــه ریاســت «کمیتــۀ فــدرال‬ ‫فراهــم م ‌یگــردد‪ُ « .‬دکتریــن ترومــن» و «طــرح‬
‫همـکاری اروپایـی» را برعهـده گرفـت‪ ،‬معتقـد بـود‬ ‫ســابق چــه ازنظــر سیاســی‪ ،‬چــه مزایــای‬ ‫مارشـال» ازجملـۀ ابزارهـای آمریـکا بـرای بازسـازی‬
‫«اروپـا تنهـا بـه شـرطی زنـده م ‌یمانـد کـه متحـد‬ ‫ژئوپلیتیــک‪ ،‬چــه وجهــۀ بی ‌نالمللــی و خصوصــ ًا‬ ‫کشــورهای اروپایــی ب ‌همثابــه ســپری مقابــل‬
‫شــود» (دلرســنجر‪ )137 :‬هــدف کمیتــۀ مذکــور‬ ‫توسـع ‌هطلبی بلشویسـم بـود‪ .‬ازدیگرسـو‪ ،‬آلمـان و‬
‫راهبـری احـزاب و گرو‌ههـای مختلـف در چارچـوب‬ ‫منافـع اقتصـادی متضـرر شـدند‪ .‬خطر بلشویسـم و‬ ‫فرانسـه از ‪ 1871‬تـا ‪ 1945‬در سـه جنـگ بـا یکدیگر‬
‫اساســنامۀ «جامعــۀ ملــل» بــرای وحــدت و‬ ‫روبـ ‌هرو شـده بودنـد و این جن ‌گهـای درو ‌نقـار‌های‬
‫یکپارچگـی بیشـتر خصوصـ ًا حـول مسـائل رفـاه و‬ ‫زیسـتن در مه ‌متریـن میـدان جنـگ سـرد یعنـی‬ ‫و خصوصــ ًا دو جنــگ جهانــی‪ ،‬ویرانــی‬
‫اقتصــاد بــود‪ .‬ایــو لوتروکــه نیــز در ســال ‪،1926‬‬ ‫غیرقاب ‌لتصــوری را برجــای گذاشــته بودنــد‪.‬‬
‫«اتحادیـۀ گمرکـی اروپـا» را در شـهر ژنـو تأسـیس‬ ‫قـارۀ اروپـا‪ ،‬وابسـتگی بـه ه ‌مپیمـا ِن آمریکایـی کـه‬ ‫اختلافــات دیرینــۀ تاریخی‪-‬فرهنگــی میــان‬
‫کـرد‪ .‬درواقـع تـا پیـش از تشـکیل «سـازمان ذغا ‌ل‬ ‫ارز ‌شهــا و اهــداف خــاص و متمایــزی داشــت‪،‬‬ ‫آلمان ‌یهــا و فرانســویان از نــوع شــناخت جهــان و‬
‫سـنگ و فـولاد اروپا» در سـال ‪ 1952‬توسـط شـش‬ ‫فلسـف ‌هورزی گرفتـه تـا خصوصـ ًا ادعاهـای مـرزی‬
‫کشــور اروپایــی (فرانســه‪ ،‬آلمــان غربــی‪ ،‬ایتالیــا‪،‬‬ ‫تـاش بـرای ایجـاد صلـح پایـدار میـان فرانسـه و‬ ‫بــر ســر آلزاس‪-‬لــورن‪ ،‬مایــۀ کین ‌هتــوزی و‬
‫بلژیـک‪ ،‬هلنـد و لوکزامبـورگ)‪ ،‬هـم سیاسـتمداران‪،‬‬ ‫بدبین ‌یهــای مخــرب گشــته بــود؛ ناپلئــون ســوم‪،‬‬
‫هــم اندیشــمندان و هــم کارآفرینــان مختلفــی‬ ‫آلمــان‪ ،‬حــل مشــکل مســتعمرات و بازســازی‬ ‫بیســمارک؛ صدراعظــم بــزرگ پــروس‪ ،‬قیصــر‬
‫طر ‌حهـای گوناگونـی بـرای ه ‌مگرایـی اقتصـادی‪-‬‬ ‫ویلهلـم دوم‪ ،‬ناسیونا ‌لسوسیالیسـ ‌تهای آلمانـی و‬
‫گمرکــی اروپــا و حتــی فراتــر از آن بــرای وحــدت‬ ‫اقتصــادی درونــی‪ ،‬از جملــه عواملــی بودنــد کــه‬ ‫راسـ ‌تهای فرانسـه‪ ،‬دقیقـ ًا بـر ایـن گسـ ِل ژرمنـی‪-‬‬
‫رویـۀ سیاسـی جهـت پایـان دادن بـه تخاصمـات‬ ‫فرانکـی سیاسـ ‌تهای خـود را برسـاختند‪ .‬هماننـد‬
‫مطـرح کـرده بودنـد‪ .‬بـا موفقیـت نهـاد «سـازمان‬ ‫هماننــد جن ‌گهــای صدســاله فرانســه بــا‬ ‫جن ‌گهــای صدســاله فرانســه بــا انگلســتان در‬
‫ذغــال ســنگ و فــولاد» نقشــۀ راهــی بــرای‬ ‫انگلســتان در قــرون وســطی‪ ،‬ا گــر قــرار بــود‬ ‫قـرون وسـطی‪ ،‬اگـر قـرار بـود جن ‌گهـای صدسـالۀ‬
‫ه ‌مگرایــی اقتصادی‪-‬صنعتــی ترســیم شــد و‬ ‫جن ‌گهــای صدســالۀ فرانســه بــا آلمــان نیــز‬ ‫فرانسـه بـا آلمـان نیـز شـکل گیـرد‪ ،‬چیـزی جـز‬
‫الگویـی از موفقیـت و توسـعۀ اقتصـادی در اروپـای‬ ‫شـکل گیـرد‪ ،‬چیـزی جـز خاکسـتر از کشـورهای‬ ‫خاکسـتر از کشـورهای بـزرگ غـرب اروپـا برجـای‬
‫غربـی شـکل گرفـت‪ .‬کشـورهای اروپایـی بیشـتری‬ ‫بـزرگ غـرب اروپـا برجـای نم ‌یمانـد‪ .‬ازهمیـ ‌نرو‪،‬‬ ‫نم ‌یمانــد‪ .‬ازهمیــ ‌نرو‪ ،‬جــدای عامــل بیرونــی‬
‫خواهــان بهر‌همنــدی از منافــع و مزایــای چنیــن‬ ‫جــدای عامــل بیرونــی متحــد کننــده (بلــوک‬ ‫متحــد کننــده (بلــوک شــرق کمونیســت)‪ ،‬عامــل‬
‫شـرق کمونیسـت)‪ ،‬عامـل درونـی متحـد کننـده‪،‬‬ ‫درونـی متحـد کننـده‪ ،‬تـاش بـرای پایـان دادن بـه‬
‫تـاش بـرای پایـان دادن بـه خصوم ‌تهـا میـان‬ ‫خصوم ‌تهــا میــان دو کشــور بــزرگ فرانســه و‬
‫دو کشــور بــزرگ فرانســه و آلمــان بــود و بعــد از‬ ‫آلمــان بــود و بعــد از چنیــن تاریــخ معاصــر‬
‫چنیــن تاریــخ معاصــر کین ‌هتوزانــه و خو ‌نبــاری‪،‬‬ ‫کین ‌هتوزانــه و خو ‌نبــاری‪ ،‬چــه چیــز م ‌یتوانســت‬
‫چــه چیــز م ‌یتوانســت نخســتین گام آشــتی یــا‬ ‫نخســتین گام آشــتی یــا حداقــل ه ‌مزیســتی دو‬
‫حداقــل ه ‌مزیســتی دو خصــم دیریــن باشــد؟‬ ‫خصـم دیریـن باشـد؟ پاسـخ ایـن پرسـش نـزد‬
‫اقتصاددانــان بــود‪ .‬بازرگانــی و تجــارت و درکل‪،‬‬
‫منافــع مشــترک تجــاری‪ ،‬عاملــی اســت کــه‬
‫م ‌یتوانــد دشــمنان سرســخت را نیــز پــای میــز‬
‫مذاکــره بنشــاند‪ .‬بقــول یــوزف شــومپیتر‪ ،‬کل‬
‫اقتصــاد دربــاره تغییــر بــود‪« ،‬مطالعــه اقتصــاد‬
‫مطالعـه تغییـر بـود» (پرسـمن‪ )262 :‬همـگام بـا‬
‫تغییـر سیاسـت جهانـی‪ ،‬سیاسـ ‌تهای اقتصـادی‬
‫نیــز تغییــر شــگرفی کــرده بــود‪ .‬بعــد از جنــگ‬
‫جهانـی دوم‪ ،‬بریتانیـا از جایـگاه جها ‌نسـالاری بـه‬

‫‪42‬‬

‫| شـماره ‪۲۴‬و ‪ | ۲۵‬زمستان ‪ ۱۴۰۳‬و بهار ‪| ۱۴۰۴‬‬