Page 39 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 39

‫گفت‌وگو سیاس ‌تگذاری‬

‫مــواد خــام (ماننــد نفــت و گاز طبیعــی) اســت‬       ‫علیرغـم اینکـه ایـران تولیدکننـده نفـت محسـوب‬         ‫• در رونـد جهانـی‪ ،‬رابطـه مثبـت بیـن ‪ OU‬و ‪ID‬‬
‫کــه تولیــد آن در زنجیر‌ههــای تولیــد خارجــی‬        ‫م ‌یشـود‪ .‬ایـن نشـان م ‌یدهـد کـه ایـران از نظـر‬      ‫وجــود دارد‪ .‬فعالی ‌تهایــی کــه بالاتــر در زنجیــره‬
‫اســتفاده م ‌یشــود‪ ،‬نــه اســتفاده از نهاد‌ههــای‬     ‫مشــارکت در زنجیــره ارزش جهانــی نســبت بــه‬         ‫تأمیـن قـرار دارنـد‪ ،‬معمـولاً در زنجیـره تقاضـا نیز‬
‫وارداتـی بـرای تولید کالاهـا و خدمـات صادراتی با‬       ‫بسـیاری از کشـورها عق ‌بتـر اسـت و بـه عبارتـی‬
‫ارزش بالاتـر در داخـل کشـور‪ .‬در مقابل‪ ،‬مشـارکت‬         ‫ایـران بـا جایـگاه کارخانـه تولیـد صنعتـی بـا دنیـا‬                   ‫در نزدیکـی منابـع اولیـه هسـتند‪.‬‬
‫پسـین ایـران ب ‌هطـور قاب ‌لتوجهـی پاییـن اسـت‪،‬‬                                                              ‫• دربــاره موقعیــت ایــران‪ ،‬رابطــه منفــی بیــن ‪OU‬‬
‫بــه ایــن معنــی کــه مقــدار زیــادی نهــاده بــرای‬                               ‫فاصلـ ‌های بسـیار دارد‪.‬‬  ‫و ‪ ID‬دیـده م ‌یشـود‪ .‬ایـن نشـان م ‌یدهـد کـه در‬
‫تولیـد وارد نم ‌یکنـد تـا کالاهـای صادراتـی تولیـد‬                                                           ‫ایـران‪ ،‬فعالی ‌تهایـی کـه بـه مصـرف نهایـی نزدیـک‬
‫کنــد‪ .‬ایــن نتایــج نشــان م ‌یدهــد کــه ادغــام‬     ‫مشـارکت پیشـین ایـران چگونـه با مشـارکت‬               ‫هسـتند‪ ،‬معمـولاً بـه منابـع اولیـه نزدیـک نیسـتند‪.‬‬
‫ایـران د ر‪ GVC‬هـا عمدتـ ًا بـر صـادرات مـواد خام‬                            ‫پسـین آن مقایسـه م ‌یشـود؟‬       ‫ایـن امـر بـه ضعـف پیوندهـای داخلـی بیـن تأمین‬
‫اســتوار اســت تــا کالاهــای پرداز ‌ششــد‌هتر‪ .‬بــه‬                                                         ‫منابــع و فعالی ‌تهــای پایی ‌ندســتی اشــاره دارد‪.‬‬
‫عباراتـی بازیگـری ایـران در فراینـد تولیـد جهانـی‬      ‫تحقیقــات نشــا ‌ندهنده عــدم تعــادل‬
‫ناچیــز اســت‪ .‬یعنــی ایــران بازیگــر مهمــی در‬       ‫قاب ‌لتوجهــی اســت‪ :‬مشــارکت ایــران در ‪GVC‬‬          ‫موضـوع بعـدی نحـوه مشـارکت ایـران در‬
                                                       ‫ب ‌هطــور نامتناســبی توســط بخــش پیشــین‬            ‫اقتصـاد جهانـی اسـت‪ .‬درایـن مورد شـاخ ‌صهای‬
                         ‫اقتصــاد جهانــی نیســت‪.‬‬      ‫آن هدایــت م ‌یشــود‪ .‬ایــن بــدان معناســت‬           ‫پسـین و پیشـین در‪ GVC‬را محاسبه م ‌یکنند‪ .‬این‬
                                                       ‫کــه نقــش ایــران عمدتــ ًا ب ‌هعنــوان صادرکننــده‬
                                                                                                                ‫شـاخ ‌صها چـه هسـتند و چـرا اهمیـت دارنـد؟‬
                                                                                                             ‫• مشــارکت پیشــین در ‪ GVC‬بــه نقــش یــک‬
                                                                                                             ‫کشــور در تولیــد نهاد‌ههایــی اشــاره دارد کــه از‬
                                                                                                             ‫کشـور مبـدأ بـه کشـورهای دیگـر صـادر م ‌یشـود‬
                                                                                                             ‫و در آنجــا پــردازش و احتمــالاً دوبــاره صــادر‬
                                                                                                             ‫م ‌یگــردد‪ .‬ایــن نقــش نشــا ‌ندهنده جایــگاه‬
                                                                                                             ‫کشــور ب ‌هعنــوان تأمی ‌نکننــده مــواد اولیــه در‬
                                                                                                             ‫زنجیـره تولیـد جهانـی از طریـق صـادرات اسـت‪.‬‬
                                                                                                             ‫• مشــارکت پســین در ‪ GVC‬بــه اســتفاده یــک‬
                                                                                                             ‫کشــور از نهاد‌ههــای وارداتــی بــرای تولیــد‬
                                                                                                             ‫کالاهایــی اشــاره دارد کــه پــس از تولیــد‪ ،‬صــادر‬
                                                                                                             ‫م ‌یشــوند‪ .‬ایــن نقــش نشــا ‌ندهنده وابســتگی‬
                                                                                                             ‫کشـور بـه منابـع و نهاد‌ههـای واسـط ‌های خارجـی‬
                                                                                                             ‫بـرای تولیـد صـادرات و ادغـام آن در بخ ‌شهـای‬

                                                                                                                ‫پایی ‌ندســتی زنجیــره ارزش جهانــی اســت‪.‬‬
                                                                                                             ‫ایــن شــاخ ‌صها بــه درک ســطح ادغــام یــک‬
                                                                                                             ‫کشــور در شــبک ‌ههای تولیــد بی ‌نالمللــی فراتــر‬
                                                                                                             ‫از صـادرات و واردات ناخالـص کمـک م ‌یکننـد و‬
                                                                                                             ‫جایـگاه کشـور در زنجیـره را مشـخص م ‌ینماینـد‪.‬‬

                                                                                                             ‫یافت ‌ههــای کلیــدی شــما درمــورد مشــارکت‬
                                                                                                              ‫کلـی ایـران درزنجیـره ارزش جهانـی چیسـت؟‬

                                                                                                             ‫ایـن مطالعـه نشـان داد کـه ایـران نقـش نسـبت ًا‬
                                                                                                             ‫کوچکـی در زنجیـره ارزش جهانـی ایفـا م ‌یکنـد‪.‬‬
                                                                                                             ‫نــرخ کلــی مشــارکت ایــران در ‪35/49( GVC‬‬
                                                                                                             ‫درصـد) کمـی کمتـر از میانگیـن جهانـی (‪35/75‬‬
                                                                                                             ‫درصــد) اســت کــه نشــا ‌ندهنده ادغــام محــدود‬
                                                                                                             ‫ایــران در شــبک ‌ههای تولیــد بی ‌نالمللــی اســت‪،‬‬

‫‪37‬‬

      ‫| شـماره ‪ ۲۴‬و ‪ | ۲۵‬زمستان ‪ ۱۴۰۳‬و بهار ‪| ۱۴۰۴‬‬
   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44