Page 37 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 37

‫گفت‌وگو سیاس ‌تگذاری‬

‫چــه رو ‌شهــای کلیــدی بــرای تحلیــل‬                 ‫چگونـه تحلیـل ارز ‌شافـزوده بـا نـگاه صـرف‬      ‫می‌دهنــد‪ .‬ایــن جــداول جریــان کالاهــا و‬
‫ارز ‌شافــزوده درتجــارت وجــود دارد و درایــن‬                       ‫بـه صـادرات ناخالـص تفـاوت دارد؟‬  ‫خدمــات بیــن بخ ‌شهــا و مرزهــا را ردیابــی‬
                                                                                                       ‫کــرده و نشــان می‌دهنــد کــه کشــورها چگونــه‬
   ‫کتــاب بــه کدا ‌میــک اشــاره شــده اســت؟‬         ‫صــادرات ناخالــص‪ ،‬کل ارزش کالاهــا و‬           ‫بـه زنجیـره ارزش یـک محصـول خـاص کمـک‬
‫رو ‌شهــای متعــددی بــرای تحلیــل ارز ‌شافــزوده‬      ‫خدمــات صادرشــده را شــامل می‌شــود‪،‬‬           ‫می‌کننــد‪ .‬ایــن داد‌ههــا بــه سیاســ ‌تگذاران‬
‫در تجــارت وجــود دارد کــه یکــی از رای ‌جتریــن‬      ‫بـدون توجـه بـه اینکـه آیـا کشـور صادرکننـده‬    ‫کمــک م ‌یکنــد نقــاط قــوت و ضعــف کشــور‬
‫آ ‌نهـا مبتنـی بـر مـدل داده‪-‬سـتانده بی ‌نالمللـی‬      ‫مــواد خــام‪ ،‬اجــزای واســطه‌ای یــا مونتــاژ‬  ‫خــود را شناســایی کــرده و سیاســ ‌تهایی را‬
‫اسـت‪ .‬ایـن مـدل از جـداول داده‪-‬سـتانده بـرای‬           ‫نهایــی را تولیــد کــرده اســت‪ ،‬امــا تحلیــل‬  ‫بـرای افـزودن ارزش بیشـتر و بهبـود جایـگاه در‬
‫ردیابــی ارز ‌شافــزوده توســط کشــورهای مختلــف‬       ‫ارزش‌افـزوده تنهـا بـه سـهم اقتصـادی کشـور‬
‫اســتفاده م ‌یکنــد‪ .‬ایــن روش ابتــدا توســط‬          ‫مبــدأ صادرکننــده توجــه دارد‪ .‬ایــن روش از‬                                 ‫‪ GVC‬تدویــن کننــد‪.‬‬
‫کوپمــن‪ ،‬وانــگ و وی (‪ )2014‬مطــرح شــد و‬              ‫محاســبه چندبــاره ارزش کالاهــای واســطه‌ای‬
‫بعــد ًا توســط اقتصاددانــان اصــاح شــد‪ .‬ایــن‬       ‫جلوگیــری می‌کنــد‪ .‬بــرای مثــال‪ ،‬اگــر‬        ‫«ارزش‌افــزوده صــادرات ناخالــص» دربعــد‬
‫کتــاب و پژوهــش بــر روش بوریــن و مانچینــی‬          ‫یــک خــودرو در کشــور ‪ X‬مونتــاژ شــود امــا‬   ‫بی ‌نالمللـی چیسـت و چـرا تحلیـل آن اهمیـت دارد؟‬
‫(‪ )2023‬تمرکـز دارد کـه صـادرات ناخالـص را ابتـدا‬       ‫قطعــات آن در کشــورهای ‪ Y‬و ‪ Z‬تولیدشــده‬        ‫ارز ‌شافـزوده بـه افزایـش ارزش اقتصـادی یـک‬
‫بــه ســه بخــش ارز ‌شافــزوده داخلــی (‪،)DVA‬‬          ‫باشــند‪ ،‬محاســبه کل ارزش خــودرو به‌عنــوان‬    ‫محصــول یــا خدمــت در هــر مرحلــه از فرآینــد‬
‫ارز ‌شافـزوده خارجـی (‪ )FVA‬و محاسـبه مضاعف‬             ‫صــادرات کشــور ‪ X‬گمراه‌کننــده اســت زیــرا‬    ‫تولیـد آن اشـاره دارد‪ .‬ایـن مفهـوم نشـان‌دهنده‬
‫تقسـیم م ‌یکننـد و سـپس بـه جزییـات بیشـتری‬            ‫ارزش‌افـزوده کشـورهای ‪ Y‬و ‪ Z‬را نیـز شـامل‬       ‫سـهم یـک کشـور از طریـق نیـروی کار‪ ،‬سـرمایه‬
‫ارز ‌شافــزوده صــادرات ناخالــص را تقســیم‬            ‫می‌شــود‪ .‬ایــن مســئله یکــی از موضوعــات‬      ‫و فنــاوری در ایجــاد محصــول یــا خدمــت‬
‫م ‌یکنــد‪ .‬همچنیــن‪ ،‬بوریــن و مانچینــی (‪)2023‬‬        ‫داغ جهانــی امــروز در ادبیــات اقتصــادی‬       ‫اســت‪ .‬تحلیــل ارز ‌شافــزوده ازآ ‌نجهــت مهــم‬
‫دو رویکـرد «مبتنـی بـر منبـع محـور» و «مبتنـی‬          ‫اســت و اقتصاددانــان مشــهوری روی ایــن‬        ‫اسـت کـه آمارهـای سـنتی صـادرات و واردات از‬
‫بـر مقصـد و یـا جـذب محـور» را معرفـی م ‌یکنـد‪.‬‬        ‫حـوزه در ایـن یـک دهـه اخیـر تمرکـز زیـادی‬      ‫طریـق گمـرک ممکـن اسـت بـه دلیـل محاسـبه‬
‫رویکـرد منبـع محـور یعنـی ارز ‌شافـزوده صـادرات‬        ‫بــر آن کردنــد کــه علــت ایــن اتفــاق هــم‬   ‫چندبــاره کالاهــای واســطه‌ای کــه چندیــن بــار‬
‫را وقتـی اولیـن بـار از مرز خارج م ‌یشـود محاسـبه‬      ‫ایــن اســت کــه بــا پیشــرفت فناوری‌هــای‬     ‫از مرزهــا عبــور می‌کننــد‪ ،‬گمراه‌کننــده باشــند‪.‬‬
‫کنیـم و رویکـرد جـذب محـور یعنـی ارز ‌شافـزوده‬         ‫دیجیتالــی و گســترش و توســعه کشــتی‌های‬       ‫درک اینکــه ارزش در کجــا واقعــ ًا ایجــاد‬
‫صـادرات را زمانـی کـه آخرین بـار از مرزهای کشـور‬       ‫اقیانوس‌پیمــا در مقیــاس بــزرگ و پذیــرش‬      ‫می‌شــود‪ ،‬تصویــری دقی ‌قتــر از مشــارکت و‬
‫خـارج شـد مدنظـر قـرار دهیـم‪ .‬در ایـن مطالعـه‬          ‫کانتینرهــای اســتاندارد ایــن موضــوع در‬       ‫ســهم واقعــی یــک کشــور در اقتصــاد جهانــی‬
                                                       ‫ادبیـات اقتصـادی بسـیار مهـم شـده اسـت‪.‬‬
    ‫مــا از رویکــرد منبــع محــور بهــره جســته ایم‪.‬‬                                                                                     ‫ارائــه می‌دهــد‪.‬‬

‫‪35‬‬

      ‫| شـماره ‪ ۲۴‬و ‪ | ۲۵‬زمستان ‪ ۱۴۰۳‬و بهار ‪| ۱۴۰۴‬‬
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42