Page 36 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 36

‫اتاق بازرگانی‪ ،‬صنایع‪،‬‬
                                                                                                             ‫معادن و کشاورزی کرمان‬

‫یافته‌هـا نشـان می‌دهنـد کـه روابـط اقتصـادی‬            ‫ایــن امــر نشــان م ‌یدهــد کــه اقتصــاد ایــران‬   ‫بنابرایـن مراحـل اصلـی گنجانـدن داد ‌ههـای‬
‫ایـران بـا اقتصـاد جهانـی محـدود اسـت کـه این‬           ‫ارتباطــات ضعی ‌فتــری بــا اقتصــاد جهانــی دارد‪،‬‬   ‫یــک کشــورمثــل ایــران درجدو ‌لهــای جهانــی‬
‫موضــوع بازتابــی از تحری ‌مهــا و سیاســت‌های‬          ‫بـه ایـن معنـا کـه تغییـرات تقاضـا در ایـران تأثیـر‬
‫اقتصــادی و سیاســی داخلــی اســت‪ .‬ایــن‬                ‫کمتـری بـر کشـورهای دیگـر دارد و بالعکـس‪ .‬ایـن‬                                           ‫‪ ICIO‬چیســت؟‬
‫وضعیــت منجــر بــه ضرایــب فزاینــده پایین‌تــر‬        ‫ضریــب پاییــن نشــا ‌ندهنده یکپارچگــی کمتــر بــا‬  ‫گنجانــدن داد‌ههــای یــک کشــور در جدو ‌لهــای‬
‫شــده اســت و تغییــرات تقاضــای داخلــی و‬              ‫زنجیر‌ههــای تأمیــن جهانــی و انــدازه کوچ ‌کتــر‬   ‫جهانــی ‪ ICIO‬بــه چهــار مرحلــه اصلــی تقســیم‬
‫بی ‌نالمللـی در ایـران تأثیـر محـدودی بـر دیگـر‬         ‫اقتصـاد ایـران نسـبت بـه برخـی کشـورهای دارای‬
‫کشــورها دارنــد‪ .‬همچنیــن‪ ،‬ایــن یافته‌هــا‬            ‫ضرایــب بزر ‌گتــر اســت‪ .‬ه ‌مچنیــن محاســبه و‬                                                ‫می‌شــود‪:‬‬
‫ضــرورت افزایــش یکپارچگــی اقتصــادی ایــران‬           ‫مقایسـه ضریـب فزاینـده تقاضـا بـا جـدول ملـی‬         ‫• همسا ‌نسـازی و هماهنگی‪ :‬اطمینان از سـازگاری‬
‫بــا جهــان را بــرای بهبــود بهــر‌هوری اقتصــادی‬      ‫سـال ‪ 1395‬بانـک مرکـزی و جـدول جهانـی بـرای‬          ‫داد‌ههـای ملـی بـا جدو ‌لهـای جهانـی از نظـر‬
                                                        ‫ایـران تفـاوت نـدارد و این هـم بازگوکننده این اسـت‬
                                 ‫نشــان می‌دهنــد‪.‬‬      ‫کـه ایـران در بسـتر اقتصـاد جهانـی جایگاهـی نداد‪.‬‬        ‫طبق ‌هبنـدی صنایـع‪ ،‬قیم ‌تهـا و واحـد پـول‪،‬‬
                                                                                                             ‫• سـاخت ماتریـس داده‪-‬سـتانده داخلـی‪ :‬ایجـاد‬
‫درمــورد زنجیر‌ههــای ارزش جهانــی صحبــت‬               ‫کـدام کشـورها کمتریـن و بیشـترین ضرایـب‬              ‫ماتریســی کــه تراکن ‌شهــای بیــن صنایــع در‬
‫کنیــم‪ ،‬زنجیر‌ههــای ارزش جهانــی (‪ )GVCs‬چــه‬                    ‫فزاینـده تقاضـا را درایـن مطالعـه دارنـد؟‬
‫هسـتند و چـرا دراقتصـاد جهانـی امـروزاهمیـت‬                                                                                  ‫داخــل کشــور را نشــان م ‌یدهــد‪،‬‬
                                                        ‫طبـق ایـن مطالعـه‪ ،‬عربسـتان سـعودی کمتریـن‬           ‫• محاســبه ماتری ‌سهــای واردات واســط ‌های و‬
                                              ‫دارنـد؟‬   ‫ضریـب فزاینـده تقاضـا (‪ )1/51‬را دارد‪ ،‬درحال ‌یکـه‬    ‫نهایـی‪ :‬تعییـن ارزش کالاهـا و خدمـات وارداتـی‬
‫زنجیر‌ههــای ارزش جهانــی (‪ )GVCs‬بــه‬                   ‫ویتنــام بالاتریــن ضریــب (‪ )2/93‬را دارد‪ .‬ایــن‬     ‫کــه ب ‌هعنــوان ورودی یــا بــرای مصــرف نهایــی‬
‫فرآیندهــای ب ‌هه ‌مپیوســته تولیــد اشــاره دارنــد‬    ‫تفــاوت نشــان م ‌یدهــد کــه اقتصــاد ویتنــام‬
‫کــه در آن مراحــل مختلــف چرخــه حیــات یــک‬           ‫بیشــتر بــا زنجیر‌ههــای تأمیــن جهانــی در هــم‬                                  ‫اســتفاده م ‌یشــوند‪،‬‬
‫محصــول (از طراحــی و تأمیــن مــواد خــام تــا‬         ‫تنیـده اسـت و فعالی ‌تهـای تولیـدی آن تأثیـرات‬       ‫• محاســبه ماتری ‌سهــای صــادرات واســط ‌های و‬
‫تولیـد‪ ،‬توزیـع و مصـرف) در کشـورهای مختلـف‬                                                                   ‫نهایـی‪ :‬ارزیابـی ارزش کالاهـا و خدمـات صادراتـی‬
‫انجــام م ‌یشــود‪ .‬ایــن «تفکیــک» تولیــد بــه‬                  ‫گســترد‌هتری در ســطح جهانــی دارنــد‪.‬‬      ‫کــه در صنایــع کشــورهای دیگــر ب ‌هعنــوان ورودی‬
‫دلیـل عواملـی ماننـد دسـتیابی بـه کارایـی هزینـه‬
‫و منابــع تخصصــی رخ م ‌یدهــد‪ GVCs .‬مهــم‬              ‫چــه نتیج ‌هگیر ‌یهایــی م ‌یتــوان دربــاره‬            ‫یــا بــرای مصــرف نهایــی اســتفاده م ‌یشــوند‪.‬‬
‫هســتند زیــرا تجــارت بی ‌نالمللــی را بازتعریــف‬      ‫وضعیــت اقتصــادی ایــران بــراســاس یافت ‌ههــای‬
‫کـرده و فراتـر از مفهـوم سـنتی مبادلـه کالاهـای‬                                                              ‫یکـی ازکاربردهـای اولیـه ایـن الگـو محاسـبه‬
‫نهایـی حرکـت م ‌یکننـد‪ .‬آ ‌نهـا نشـان م ‌یدهنـد‬                                      ‫ایــن ضریــب داشــت؟‬    ‫ضریـب فزاینده تقاضا اسـت‪ .‬این مفهوم چیسـت و‬
‫کـه ارزش در هـر مرحلـه تولیـد و تجـارت چگونـه‬
‫افــزوده م ‌یشــود و کشــورها چگونــه در تولیــد‬        ‫صـادرات ناخالـص‪ ،‬کل ارزش کالاهـا و خدمـات‬                      ‫درایـن زمینـه چگونه اسـتفاده م ‌یشـود؟‬
‫محصــولات جهانــی مشــارکت م ‌یکننــد کــه‬              ‫صادرشـده را شـامل م ‌یشـود‪ ،‬بـدون توجـه بـه‬          ‫ضریــب فزاینــده تقاضــا نشــان م ‌یدهــد کــه‬
‫تأثیــرات مهمــی بــر مســیر رشــد اقتصــادی و‬          ‫اینکـه آیـا کشـور صادرکننـده مـواد خـام‪ ،‬اجـزای‬      ‫تغییــر در تقاضــای نهایــی (ماننــد مصــرف‬
                                                        ‫واســط ‌های یــا مونتــاژ نهایــی را تولیــد کــرده‬  ‫خانــوار‪ ،‬خریدهــای دولــت‪ ،‬ســرمای ‌هگذاری‪،‬‬
                                ‫توســعه آ ‌نهــا دارد‪.‬‬  ‫اسـت‪ ،‬امـا تحلیـل ارز ‌شافـزوده تنهـا بـه سـهم‬       ‫صــادرات) چگونــه بــر کل تولیــد یــک اقتصــاد‬
                                                        ‫اقتصـادی کشـور مبـدأ صادرکننـده توجـه دارد‪.‬‬          ‫تأثیــر م ‌یگــذارد‪ .‬در ایــن تحقیــق‪ ،‬بــا اســتفاده‬
‫حـال سـؤال ایـن اسـت کـه چگونـه داد ‌هها و‬              ‫ایـن روش از محاسـبه چندبـاره ارزش کالاهـای‬           ‫از معکــوس ماتریــس جهانــی لئونتیــف‪ ،‬ایــن‬
‫جداولـی ماننـد ‪ ICIO، WIOD‬و ‪ Eora‬درتحلیـل‬               ‫واسـط ‌های جلوگیـری م ‌یکنـد‪ .‬بـرای مثـال‪ ،‬ا گـر‬     ‫ضرایـب از جـدول ‪ ICIO‬جهانی محاسـبه شـدند و‬
                                                        ‫یک خودرو در کشور ‪ X‬مونتاژ شود اما قطعات‬              ‫بـا جـداول ملـی متفـاوت هسـتند‪ .‬ایـن کار تأثیـر‬
  ‫زنجیر‌ههــای ارزش جهانــی اســتفاده م ‌یشــوند؟‬       ‫آن در کشــورهای ‪ Y‬و ‪ Z‬تولیدشــده باشــند‪،‬‬            ‫تغییــرات تقاضــا در یــک کشــور خــاص (ماننــد‬
‫مجموعــه داده‌هایــی ماننــد ‪( ICIO‬جــدول‬               ‫محاســبه کل ارزش خــودرو ب ‌هعنــوان صــادرات‬        ‫ایــران) بــر ســطح تولیــد داخلــی و جهانــی را‬
‫داده‪-‬ســتانده بیــن کشــوری)‪WIOD ،‬‬                      ‫کشــور ‪ X‬گمرا ‌هکننــده اســت زیــرا ارز ‌شافــزوده‬  ‫نشـان م ‌یدهـد‪ .‬ایـن ضرایـب بـه درک ارتباطـات‬
‫(پایــگاه داده داده‪-‬ســتانده جهانــی) و ‪Eora‬‬            ‫کشــورهای ‪ Y‬و ‪ Z‬را نیــز شــامل م ‌یشــود‪.‬‬           ‫زنجیر‌ههــای تأمیــن جهانــی کمــک م ‌یکننــد‪.‬‬
‫بــرای تحلیــل ‪ GVC‬بســیار حیاتــی هســتند‬
‫زیــرا دیــدگاه جامعــی از تراکنش‌هــای بیــن‬                                                                ‫نتایج مربوط به ضرایب فزاینده تقاضا چه چیزی‬
‫فعالی ‌تهــا در کشــورهای مختلــف ارائــه‬                                                                        ‫درباره ارتباطات اقتصادی ایران نشان م ‌یدهند؟‬

                                                                                                             ‫مطالعـه مـا نشـان داد کـه ایـران ضریـب فزاینـده‬
                                                                                                             ‫تقاضــای نســبت ًا پایینــی (‪ )1/75‬دارد‪ .‬بویــژه در‬
                                                                                                             ‫مقایســه بــا کشــورهای دیگــر در جــدول ‪ICIO‬‬

                                                                                                                                      ‫‪34‬‬

                                                                                                             ‫| شـماره ‪۲۴‬و ‪ | ۲۵‬زمستان ‪ ۱۴۰۳‬و بهار ‪| ۱۴۰۴‬‬
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41