Page 23 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 23
مقاله سیاس تگذاری
میرزا تق یخان امیرکبیر میرزا حسی نخان سپ هسالار عباس میرزا
کمــی امــکان تحقــق ندارنــد .ازایــ نرو م یتــوان معرفتـی علـم اقتصـاد) کـه نشـانگر نوعـی گرایـش .2برنامــه عمرانــی دوم؛ از ســال 1334تــا ســال
گفــت کــه گرایــش عمــده برنام ههــای عمرانــی پوزیتویسـتی بـه برنام هریـزی توسـعه نیـز اسـت (1341هفــت ســاله)،
پیـش از انقـاب بـه وجـوه کمـی زندگـی انسـان در تدویــن اولیــن برنامــه توســعه ایــران در ســال
بــود .ایــن امــر را م یتــوان از تخصیــص اعتبارهــا 1325نمـود کامـل دارد؛ زیـرا در آن برنامـه ،رویکـرد .3برنامـه عمرانـی سـوم؛ از سـال 1341تـا سـال
بــه دســت آورد؛ چنانکــه مصــارف برنامــه اول بــه عمرانی اسـاس برنامه توسـعه را شـکل داده اسـت. (1346بقیــه برنام ههــا همگــی 5ســاله طراحــی
بخـش کشـاورزی ،را‌ههـای شوسـه و را‌هآهـن ،بنادر البتـه در برنام ههـای توسـعه ایـران از همـان ابتـدا،
و فرودگا‌ههــا ،صنایــع و معــادن ،نفــت ،پســت و بــه مباحــث فرهنگــی و اجتماعــی و جنب ههــای شــده‌اند)،
تلگـراف و تلفـن و اصلاحـات اجتماعـی و شـهری کیفــی زندگــی انســان نیــز توجــه شــده اســت و .4برنامه عمرانی چهارم؛ از سال 1347تا ،1351
(شــامل ســاخت خان ههــای ارزان ،لول هکشــی از همــان برنامــه اول توســعه ،بــالا بــردن ســطح .5برنامه عمرانی پنجم؛ از سال 1352تا .1356
آب ،بهبــود ســطح بهداشــت ،تربیــت کارمنــدان و معلومــات و زندگــی افــراد جــزو اهــداف برنامــه پــس از انقــاب اســامی و بعــد از پایــان جنــگ
افزایـش سـطح معلومـات صنعتگـران و کشـاورزان، قـرار گرفتـه بـود (قانـون و مقـررات برنامـه هفـت ایـران و عـراق در سـال 1368شمسـی برنام هریـزی
نقش هکشــی و آمــار ،ســاخت زنــدان در شــهرهای سـاله ،)1327 ،امـا مسـئل های کـه در ایـن برنام ههـا در جهـت توسـعه بعـد از وقفـ های 12سـاله دوبـاره
مهــم) تخصیــص یافتــه بــود (ر.ک :قانــون و قاب لتأمــل اســت غلبــه جنب ههــای کمــی زندگــی بـه مرحلـه اجـرا رسـید .بازسـازی ایـران پـس از
مقــررات برنامــه هفــت ســاله1327 ،؛ تجلــی، بـر جنب ههـای کیفـی زندگـی انسـانی اسـت .البتـه جنـگ ،ضـرورت برنام هریـزی را تقویـت‌کـرد و بـه
)199 :1381کــه اغلــب بــه حوز‌ههــای زیربنایــی و تفکیـک مؤلف ههـای کمـی و کیفـی زندگـی انسـان همیـن دلیـل برنام ههایـی درجهـت توسـعه ایـران
ســخ تافزاری زندگــی انســان توجــه داشــت .بــه بـه یـک معنـا امکا نپذیـر نیسـت؛ چراکـه بهبـود تدویــن شــد کــه تدویــن و اجــرای ایــن برنام ههــا
ایـن معنـا نقطـه کانونـی تمرکـز برنامـه اول پیـش مؤلف ههـای کمـی زندگـی انسـان ب هصـورت ضمنـی ب هصــورت 5ســاله تــا بــه امــروزادامــه داشــته و
از انقـاب ،جنبـه کیفـی زندگـی انسـان نبـود ،بلکـه م یتوانـد بـه بهبـود مؤلف ههـای کیفـی زندگـی منجر
توســعه زیربنایــی و اقتصــادی بــود .در برنامــه شـود؛ ب هعنـوان مثـال تأمیـن آب آشـامیدنی سـالم شــامل برنام ههــای زیــرم یشــود:
عمرانــی دوم ( )1341-1334نیــز بیــش از 80 م یتوانــد منجــر ب هســامتی جســمی و روحــی .1برنامه اول توسعه ۱۳۶۸تا ،۱۳۷۲
درصـد از کل درآمـد نفـت بـرای طر حهـای عمرانـی انســان شــود ،یــا گســترش آمــوزش م یتوانــد .2برنامه دوم توسعه ۱۳۷۴تا ،۱۳۷۸
اختصـاص م ییابـد (ر.ک :تجلـی .)199 :1381 ،در بـه بهبـود سـطح زندگـی منجـر شـود ،امـا برخـی .3برنامه سوم توسعه ۱۳۷۹تا ،۱۳۸۳
برنام ههــای توســعه تدوی نشــده پــس از انقــاب از مؤلف ههــای کیفــی زندگــی انســان ب هصــورت .4برنامه چهارم توسعه ۱۳۸۴تا ،۱۳۸۸
اســامی نیــز بــا توجــه بــه مشــکلات اقتصــادی، مسـتقیم تحـت تأثیـر بهبـود وجـوه کمـی زندگـی .5برنامه پنجم توسعه ۱۳۹۰تا ،۱۳۹۴
اغلـب بـه وجـوه کمـی توسـعه توجـه شـده اسـت. انسـان نیسـتند .ب هعنـوان مثـال توسـعه سیاسـی .6برنامه ششم توسعه ۱۳۹۶تا .۱۴۰۰
چنانکــه در برنامــه اول ب هدلیــل تــاش در جهــت یـا توسـعه انسـانی نیازمنـد برنام هریـزی و توجـه برنام ههـای توسـعه ایـران ابتـدا بـر امـور زیربنایـی
بازســازی مــادی خســار تهای ناشــی از جنــگ بــه مؤلف ههایــی اســت کــه در قالــب مؤلف ههــای و اقتصـادی توجـه داشـتند ،بـه همین دلیـل عنوان
برنام ههـا نیـز برنامـه عمرانـی انتخـاب شـده بـود.
تمرکـز بـر توسـعه اقتصـادی (بـه مفهـوم تکنیکـی
آن و توجــه انــدک بــه حوز‌ههــای اندیشــ های و
21
| شـماره ۲۴و | ۲۵زمستان ۱۴۰۳و بهار | ۱۴۰۴
