Page 28 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 28
اتاق بازرگانی ،صنایع،
معادن و کشاورزی کرمان
تحلیلی بر بروز رشد فرا گیر در ایران
از ده کهــای درآمــدی ب هجــای صدک هــای شــدیدی مواجــه بــوده اســت .درعی نحــال در دکترارغوان فرزین معتمد
درآمــدی اســتفاده شــده اســت ،ایــن منحنــی ایــران سیاســ تها و برنام ههــای بســیاری بــرای
در یادداشــت حاضــر ،منحنــی شــبه بــروز رشــد حمایــت از گرو‌ههــای ک مدرآمــد در هنــگام رکــود محقق اقتصادی
اقتصــادی اجــرا شــده اســت .بــا ایــن حــال
فراگیــر نامیــده شــده اســت. همـواره ایـن سـؤال مطـرح بـوده اسـت کـه آیـا مقدمه
رشـد الزامـ ًا منجـر بـه بهبـود وضعیـت گرو‌ههـای در ده ههـای اخیـر ،بسـیاری از کشـورها در سـطح
تفکیک براساس دوره زمانی ک مدرآمــد شــده اســت؟ در شــرایط رکــود و جهــان رشــد اقتصــادی را تجربــه کرد‌هانــد ،امــا
هما نطـور کـه اشـاره شـد ،از اواخـر دهـه هشـتاد، فشــارهای اقتصــادی ،کــدام گرو‌ههــای درآمــدی در بسـیاری مـوارد رشـد بـا افزایـش نابرابر یهـا
کشــور بــا نوســانات شــدیدی در شــاخ صهای نیـز همـراه بـوده اسـت .بـه دنبـال وقـوع چنیـن
کلان اقتصـادی مواجـه بـوده اسـت .همچنیـن در آســیب بیشــتری را تحمــل کرد‌هانــد؟ مســئل های و در اوایــل ســال ،2000مقولــ های بــه
ایــن بــازه زمانــی دو دوره تحریــم شــدید ،دوره نــام رشــد فراگیــر یــا هم هشــمول در ادبیــات
برجـام و پاندمـی کوویـد19-از وقایعـی بـوده کـه روش تحلیل و داد ههای مورد استفاده اقتصـاد و توسـعه شـکل گرفـت .رشـد فراگیـر را
اقتصــاد ایــران را تحــت تأثیــر قــرار داده اســت. بــرای پاســخ بــه ایــن پرســ شها ،رونــد م یتــوان ب هعنــوان فرآینــدی از رشــد اقتصــادی
از ایـ نرو تحلیـل بـه تفکیـک چهـار بـازه زمانـی رشــد در ایــران و شــاخ صهای انداز‌هگیــری تعریـف کـرد کـه در آن همـه مـردم بویـژه اقشـار
صــورت پذیرفتــه اســت تــا بتوانــد تصویــری از فراگیــری رشــد در بــازه زمانــی 1388تــا 1400 فقیرتـر جامعـه ضمـن دسترسـی بـه فرص تهـای
تأثیـر عوامـل بـرو نزا در بـروز رشـد از ی کسـو و کــه همزمــان بــا وقــوع تحری مهــای ی کجانبــه، اقتصـادی در ایجـاد رشـد مشـارکت م ینماینـد و
تحــت تأثیــر قــرار گرفتــن گرو‌ههــای ک مدرآمــد توافــق برجــام ،خــروج از برجــام و تحری مهــای از مواهــب آن نیــز بهر‌همنــد م یشــوند .رو شهــا
از تأثیـرات رشـد و رکـود را از سـوی دیگـر مـورد مجــدد و وقــوع پاندمــی کوویــد 19-اســت، و سیاســ تگذار یهای متنوعــی بــرای رســیدن
تحلیـل قـرار دهـد .تفکیـک زمانـی صـورت گرفتـه موردبررسـی قـرار گرفتـه اسـت .بـه ایـن منظـور بــه رشــد فراگیــر مطــرح اســت .درعی نحــال
از داد‌ههـای هزینه-درآمـد خانـوار در بـازه زمانـی بــرای انداز‌هگیــری فراگیــری رشــد نیــز
بـه شـرح زیـراسـت: مورداشـاره اسـتفاده شـده اسـت .شـاخص رفـاه رو شهایــی وجــود دارد؛ ب هعنوا نمثــال بانــک
• :2012 – 2014دوره دور اول تحری مهای اقتصادی، مشـترک و منحنـی بـروز رشـد بـرای ایـن بـازه جهانـی رو شهایـی بـا عناویـن «رفـاه مشـترک
• :2015 – 2017اجــرای برنامــه جامــع اقــدام زمانــی محاســبه و ترســیم شــده اســت .بــا ( »)Shared prosperityو نیــز منحنــی بــروز
توجـه بـه اینکـه در ترسـیم منحنـی بـروز رشـد رشــد فراگیــر را ب هعنــوان معیارهایــی بــرای
مشــترک (برجــام)، انداز‌هگیــری فراگیــری رشــد تعریــف نمــوده
بــروز رشــد در ایــران و بویــژه از اواخــر دهــه اســت« .شــاخص رفــاه مشــترک» ،نــرخ رشــد
سـالانه متوسـط درآمـد سـرانه خانـوار (مصـرف)
هشــتاد و اتفاقــات رخ داده در اقتصــاد کشــور را بــرای 40درصــد درآمــدی پاییــن محاســبه
م یکنــد و آن را بــا نــرخ رشــد ســالانه جامعــه
بــا نوســانات شــدیدی مواجــه بــوده اســت. مقایســه م یکنــد .منحنــی بــروز رشــد بانــک
جهانــی )))Growth Incidence Curve(GIC
درعی نحـال در ایـران سیاسـ تها و برنام ههـای نیــز بــه ترســیم نمــودار رشــد ســالانه درآمــد و
مقایسـه آن بـا درآمـد سـرانه بـه ازای صدک هـای
بسـیاری بـرای حمایـت از گرو ههـای ک مدرآمـد در
درآمــدی م یپــردازد.
هنـگام رکـود اقتصـادی اجـرا شـده اسـت .بـا این
بروزرشد فراگیردرایران
ســؤال مطــرح بــوده اســت کــحــهاآیـلـاهرمــشــوادرهالازیاــمــ ًنا بـروز رشـد در ایـران و بویـژه از اواخـر دهه هشـتاد
منجــر بــه بهبــود وضعیــت و اتفاقـات رخ داده در اقتصـاد کشـور بـا نوسـانات
گرو ههــای ک مدرآمــد شــده اســت؟ در شــرایط
رکــود و فشــارهای اقتصــادی ،کــدام گرو ههــای
درآمــدی آســیب بیشــتری را تحمــل کرد هانــد؟
26
| شـماره ۲۴و | ۲۵زمستان ۱۴۰۳و بهار | ۱۴۰۴
