Page 35 - Sepehr23- 2 low
P. 35

‫گفت‌وگو سیاس ‌تگذاری‬

                                                                                                            ‫و ‪۲۸‬هــزار تومــان و متأســفانه در حــال حاضــر‬
                                                                                                            ‫دولـت ارز نیمایـی را در لایحـه بودجـه ‪۳۷ ،۱۴۰۴‬‬
                                                                                                            ‫هـزار تومـان پی ‌شبینـی کـرده و سـایر ارزهـا هـم‬
                                                                                                            ‫بــه همیــن ترتیــب ســیگنال گرفتنــد و افزایــش‬
                                                                                                            ‫شـدیدی پیـدا کرد‌هانـد‪ .‬همچنیـن در سـال ‪۱۳۸۹‬‬
                                                                                                            ‫سیاســ ‌تهای حــذف حام ‌لهــای انــرژی‪ ،‬بــار‬

                                                                                                                ‫تورمــی شــدیدی را بــر جامعــه ایجــاد کــرد‪.‬‬

‫در دســتور کار دول ‌تهــا قــرار داشــته و متقابــاً‬  ‫هزین ‌ههــای خوراکــی اســت‪ .‬بــه لحــاظ نظــری‬       ‫بـا وجـود رونـد فزاینـده فقـردرجامعـه ایران‪،‬‬
‫افزایــش قیم ‌تهــا و نــرخ ارز‪ ،‬ســپرد‌ههای‬          ‫اثبـات شـده کـه خانوارهـا درآمـد خـود را در وهلـه‬     ‫رونــد افزایــش ثروتمنــدان درکشــوررا چگونــه‬
‫بانکــی و سیاســ ‌تهایی کــه افزایــش نقدینگــی‬       ‫اول صـرف غـذا م ‌یکننـد و بعـد از تأمیـن غـذا‪ ،‬آن‬
‫را از طریـق سـود سـپرد‌ههای بانکـی بـه جامعـه‬         ‫را صــرف ســایر هزین ‌ههــا م ‌یکننــد‪ .‬در حقیقــت‬                               ‫م ‌یتــوان توضیــح داد؟‬
‫تزریــق م ‌یکــرده‪ ،‬شــرایطی را ایجــاد نمــوده کــه‬  ‫شـاخص رفاهـی خانوارهـا‪ ،‬شـاخص هزین ‌ههـای‬             ‫اقتصاددانـان‪ ،‬تـورم را مالیـات فقـرا م ‌یداننـد‪ .‬در‬
                                                      ‫غیرخوراکـی اسـت‪ .‬در سـال ‪ ۱۳۸۵‬نسـبت هزینـه‬            ‫شــرایطی کــه تــورم ب ‌هوســیله سیاســ ‌ت افزایــش‬
                ‫ثروتمنــدان‪ ،‬ثروتمندتــر شــد‌هاند‪.‬‬   ‫خــوراک بــه کل هزینــه در جامعــه شــهری ‪22/5‬‬        ‫قیم ‌تهــا توســط دولــت بــه جامعــه تزریــق‬
                                                      ‫اســت؛ یعنــی در ایــن ســال خانوارهــا ‪22/5‬‬          ‫م ‌یشــود و متعاقبــ ًا سیاســ ‌تهای بانکــی کــه‬
‫چگونـه بخ ‌شهایـی ازجامعـه ازدسترسـی بـه‬              ‫درصــد از درآمدشــان را صــرف خــوراک و مابقــی‬       ‫نـرخ بهـره بانـک را افزایـش م ‌یدهد (و تسـهیلات‬
                ‫منابـع و فرص ‌تهـا بـازماند‌هانـد؟‬    ‫آن یعنــی ‪ 77/5‬درصــد را صــرف هزین ‌ههــای‬           ‫بانکــی را عمــاً بــرای بخــش مولــد غیرقابــل‬
                                                      ‫بهداشــت‪ ،‬مســکن‪ ،‬تفریحــات و کیفیــت زندگــی‬         ‫اسـتفاده و بـه بخـش نامولـد سـوق م ‌یدهـد) و‬
‫بــا بررســی تــراز مالــی بســیاری از شــرک ‌تهای‬    ‫م ‌یکردنـد‪ .‬در سـال ‪ ۱۳۹۰‬ایـن نسـبت بـه ‪24/8‬‬          ‫مداخـات نابهینـه ای کـه بان ‌کهـای خصوصـی در‬
‫بــزرگ مشــخص م ‌یشــود کــه برخــی از ایــن‬          ‫درصـد رسـیده اسـت و خانواد‌ههـا در ایـن برهـه‬         ‫عرص ‌ههـای پولـی و مالـی انجـام م ‌یدهنـد‪ ،‬همـه‬
‫شــرک ‌تها مقادیــر ‪ ۲۰۰۰ ،۱۰۰۰‬یــا ‪ ۵۰۰۰‬میلیــارد‬    ‫زمانـی مجبـور شـدند پـول بیشـتری بـرای غـذا‬           ‫ای ‌نهـا باعـث افزایـش ثـروت ثروتمنـدان و فقـر‬
‫تومــان‪ ،‬حتــی یکــی از شــرک ‌تهای فــولادی‬          ‫تخصیــص دهنــد‪ .‬در ســال ‪(1401‬آخریــن ســالی‬          ‫فقــرا م ‌یشــود‪ .‬تــورم باعــث م ‌یشــود کــه امــوال‬
‫بیــش از ‪ ۱۰۰‬هــزار میلیــارد تومــان ســود توزیــع‬   ‫کـه آمـار ایـن موضـوع وجـود دارد)‪ ،‬ایـن نسـبت‬         ‫ثروتمنـدان رشـد و درآمـد فقـرا کاهـش پیـدا کند‪.‬‬
‫کـرده کـه ایـن سـود عمدتـ ًا بیـن تعداد محـدودی‬       ‫بــه ‪ 27/4‬درصــد رســیده اســت‪ .‬در خانوارهــای‬        ‫بــا توجــه بــه گزار ‌شهــای درآمد‪-‬هزینــه خانــوار‬
‫ســهامداران توزیــع م ‌یشــود و طبیعتــ ًا درآمــد‬    ‫روسـتایی نیـز در سـال ‪ ۱۳۸۵‬هزینـه خـوراک ‪۳۷‬‬           ‫کــه مرتــب توســط مرکــز آمــار تهیــه م ‌یشــود‪،‬‬
‫عــده ای افزایــش خیلــی زیــادی پیــدا م ‌یکنــد‪.‬‬    ‫درصـد هزینـه خانـوار را تشـکیل مـ ‌یداده اسـت‪.‬‬        ‫در ســال ‪ ۱۳۸۵‬هزینــه کل خانــوار شــهری ‪67/2‬‬
‫ایــن شــرک ‌تها م ‌یتواننــد کالای خودشــان را بــا‬  ‫در سـال ‪ ۱۳۹۰‬بـه ‪ ۳۹‬درصـد و در سـال ‪ ۱۴۰۱‬بـه‬          ‫میلیــون ریــال‪ ،‬در ســال ‪ 132/7 ،۱۳۹۰‬میلیــون‬
‫نـرخ ارز بسـیار بالاتـر در خـارج از کشـور فروخته و‬    ‫‪ ۴۱‬افزایـش پیـدا کـرده اسـت‪ .‬درمجمـوع در کلیـه‬        ‫ریــال و در ســال ‪ ۱۴۰۱‬بــه ‪ 1371‬میلیــون ریــال‬
‫درآمـد خیلـی بیشـتری بـه دسـت آورنـد و متقابلاً‬       ‫سـا ‌لها‪ ،‬خانوارهـای روسـتایی بخـش بیشـتری‬            ‫افزایـش یافته اسـت‪ .‬بـرای خانـوار روسـتایی این‬
‫قـدرت خریـد کارگـران‪ ،‬معلمـان‪ ،‬کارکنـان دولـت‪،‬‬        ‫از درآمدشـان را بـه خـوراک اختصـاص م ‌یدهنـد‪.‬‬         ‫عــدد بــرای ســال ‪ 1385‬معــادل ‪ 41/5‬میلیــون‬
‫بازنشســتگان و کارگــران کاهــش پیــدا م ‌یکنــد‪.‬‬     ‫ایــن موضــوع نشــا ‌ندهنده ســطح رفاهــی‬             ‫ریـال یعنـی ‪ 61/7‬درصـد خانـوار شـهری؛ در سـال‬
‫در واقــع گرو‌ههــای ثروتمنــد‪ ،‬گرو‌ههایــی کــه‬      ‫پایی ‌نتـر خانوارهـای روسـتایی اسـت و کامـاً بـا‬      ‫‪ 1390‬معــادل ‪ 83/9‬میلیــون ریــال یعنــی ‪63/2‬‬
‫بـه منابـع‪ ،‬بـه صـادرات‪ ،‬مـواد اولیـه‪ ،‬مـواد خـام‬     ‫نـرخ تـورم و سیاسـ ‌تهای تور ‌مزایـی همبسـتگی‬         ‫درصــد و در ســال ‪ 1401‬معــادل ‪ 788/5‬میلیــون‬
‫و کالاهــای معدنــی‪ ،‬فــولاد‪ ،‬پتروشــیمی و غیــره‬     ‫دارد کــه متأســفانه در تمــام طــول ایــن ســا ‌لها‬  ‫ریــال یعنــی ‪ 57/5‬درصــد خانوارهــای شــهری‬
‫دسترسـی دارنـد درآمدشـان خیلـی افزایـش پیدا‬                                                                 ‫بـوده اسـت‪ .‬یعنـی نسـبت درآمـد روسـتاییان بـه‬
‫کـرده و متقابـاً درآمـد دسـتمزد بگیـران کاهـش‬                                                               ‫شهرنشـینان طـی ‪ 15‬سـال گذشـته از ‪ 61/7‬درصد‬
                                                                                                            ‫بـه ‪ 57/5‬درصـد کاهـش یافتـه اسـت؛ بـه عبارتی‬
                                                                                                            ‫متأسـفانه نابرابـری بیـن شـهر و روسـتا افزایـش‬

                                                                                                                                                   ‫یافتـه اسـت‪.‬‬
                                                                                                            ‫یکــی از متغیرهــای مهمــی کــه در هزینــه‬
                                                                                                            ‫درآمــد خانــوار معــرف وضعیــت رفــاه خانــوار‬
                                                                                                            ‫اســت‪ ،‬نســبت هزین ‌ههــای غیرخوراکــی بــه کل‬

‫‪33‬‬

      ‫| شـماره ‪ | ۲۳‬پاییز ‪| 1403‬‬
   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40