Page 33 - Sepehr23- 2 low
P. 33
گفت‌وگو سیاس تگذاری
اینکـه همـه شـهروندان از ثمـرات رشـد ،پیشـرفت نامتــوازن و عــدم توزیــع عادلانــه ثمــرات رشــد چـرا فقردرکشـورفزاینده و پایدارشـده اسـت؟
و توسـعه برخـوردار باشـند ،بسـیار اهمیـت دارد که و پیشــرفت جوامــع اســت .در یــک بــازه زمانــی بــا ســام خدمــت شــما و خواننــدگان ارجمنــد
سـه گـروه سیاسـت ی زیـر موردتوجـه قـرار گیـرد: نظریــات توســعه بــر رشــد GDPو ب هاصطــاح نشـریه وزیـن شـما و بـا تشـکر از این کـه فرصـت
-1سیاســ تهای توزیــع منابــع (Resource توســعه رشــدمحور متمرکــز بــود ،امــا در حــال ایـن گفت وگـو را فراهـم آوردیـد؛ مقدمتـ ًا بایـد بـر
)distribution policies؛ ایــن سیاســ تها حاضــر ده ههاســت کــه ایــن موضــوع مــورد ایـن نکتـه تأکیـد کنـم کـه امـروزه «نابرابـری» بـه
بیــان م یکنــد کــه چگونــه منابــع کشــور در بیــن سـؤال قـرار گرفتـه و مباحثـی از قبیـل «توسـعه مسـئله مهـم جهـان معاصـر و توسـع هیافته تبدیل
گرو‌ههــای مختلــف اجتماعــی ب هصــورت عادلانــه متــوازن» یــا «رشــد هم هجانبــه» مطــرح شــده شــده اســت .هما نطــور کــه م یدانیــد بعــد از
اسـت .مطالعـات مختلـف نشـان م یدهـد حتـی فروپاشـی قطب شـرق (شـوروی سـابق) ،تصوری
و کارآمــد توزیــع شــود. اگـر رشـد اقتصـادی کشـورها ،کمتـر ولـی متـوازن در جهــان غــرب ایجــاد شــد کــه ایــن فروپاشــی
-2سیاســ تهای توزیــع درآمــد (Income باشــد و ثمــرات آن ب هصــورت عادلانــه در میــان بــه معنــای پیــروزی ســرمای هداری اســت و بــه
)distribution policies؛ ایــن سیاســ تها قشــرهای مختلــف در کشــورها توزیــع شــود، دنبــال آن نظریــات و رویکردهــای متعــددی در
چگونگــی توزیــع درآمــد در بیــن بخ شهــا و اثـرات بیشـتری خواهـد داشـت؛ بـرای مثـال در مـورد آینـده تاریـخ و منازعـات بی نالمللـی شـکل
گرو‌ههــای اجتماعــی را تعییــن م یکننــد و ابــزار سـال های قبـل از انقـاب ،در دهـه ۵۰بـا وجـود گرفــت؛ از جملــه ســاموئل هانتینگتــون نظریــه
مهــم ایــن سیاســ تها ،برنام هریــزی اجتماعــی رشــد اقتصــادی بســیار بــالا در ایــران ،فقــر و نبــرد تمد نهــا را مطــرح کــرد کــه بــا فروپاشــی
اســت؛ ماننــد سیاســ تهای بخــش مســکن، نابرابـری هـم ب هشـدت افزایـش پیـدا کـرده بـود تمـدن سوسیالیسـتی ،نظـام سـرمایه داری غلبـه
کشــاورزی ،تولیــدات ،اولویــت بخشــیدن بــه و روســتاها توســع هنیافته بودنــد ،ب هطور یکــه نهایـی یافتـه لکـن با مقاومـت تمدن کنفسیوسـی
بخ شهــای مولــد و مهــار مشــاغل نامولــد مثــل بــر اســاس برآوردهــای وقــت بانــک جهانــی و تمــدن اســامی مواجــه خواهــد شــد و لــذا
واســط هگری های مالــی و معامــات پولــی و بیـش از ۴۰درصـد جمعیـت کشـور فقیـر بودنـد. جنـگ تمد نهـا موضـوع منازعـات قـرن بیسـت
نارضایتی هــای فزاینــده ناشــی از ایــن توزیــع و یکـم را تشـکیل خواهـد داد .ریچـارد نیکسـون
مــواردی از ایــن قبیــل. نابرابـر و توسـعه نامتـوازن از علـل اصلـی پیدایش ریی سجمهــور اســبق امریــکا در کتــاب پیــروزی
-3سیاســ تهای بــازتوزیــع درآمــد (Income امـواج انقـاب اسـامی ارزیابـی شـده اسـت .در بــزرگ ،پیــروزی و حاکمیــت مطلــق نظــام
)redistribution policies؛ از مه متریــن ایــن کشـورهای دیگـر نیـز چنیـن شـرایطی وجـود دارد؛ سـرمای هداری را طـرح نمـود .فرانسـیس فوکویامـا
سیاســ تها ،سیاســ تهای مالیاتــی اســت: ب هعنوا نمثــال در آفریقــای جنوبــی دوره آپارتایــد موضـوع پایـان تاریـخ را مطـرح و بیـان کـرد کـه
دول تهــا ب هوســیله مالیــات ،درآمــد بخ شهــای نیـز هرسـاله رشـد اقتصـادی بسـیار بالایـی وجـود منازعـات بشـری با فروپاشـی شـوروی پایا نیافته
مختلــف را تنظیــم و تعدیــل م یکننــد .در داشــته ،ولــی سیا‌هپوســتان و مــردم بومــی در و بـا توجـه بـه این کـه تاریـخ بشـر ،اصـولاً تاریـخ
بســیاری از کشــورها مالیا تهــای تصاعــدی جن گهــا و منازعــات بشــر بــوده اســت ،پایــان
وجـود دارد؛ یعنـی بـا بـالا رفتـن درآمدهـا ،درصـد منتهــای فقــر و فلاکــت زندگــی م یکردنــد. تاریـخ را مطـرح سـاخت .هانتیگتـون چنـد سـال
مالیـات افزایـش م ییابـد؛ بـرای مثـال در اغلـب بنابرایــن بــرای رســیدن بــه توســعه متــوازن و بعــد فــوت شــد لکــن فوکویامــا بعــد ًا در ســال
کشــورهای اروپایــی بــرای درآمدهــای بــالا ایــن ۲۰۱۲مجـدد ًا بـا انتشـار مقالاتـی اذعـان نمـود کـه
امیرالمؤمنیــن (ع) در فرمانــی از مالــک اشــتر نظریـه پایـان تاریـخ در حقیقـت نظریـه درسـتی
م یخواهــد کــه صدقــات ،وجوهــات و زکات نبـوده اسـت ،بلکـه یـک منازعـه بـزرگ دیگـری
را از مــردم گرفتــه و در وهلــه اول بــرای فقــرا در جهــان درحــال پیدایــش اســت و آن منازعــه
اســتفاده کنــد و اضافــه آن بــه بیت‌المــال رشــد فزاینــده نابرابر یهــای اجتماعــی در بطــن
برگــردد ،تــا ب هطــور مســاوی بیــن افــراد تقســیم نظــام ســرمایه داری اســت کــه تمامیــت و بقــای
شـود .برخـی از جنگ‌هایـی هـم کـه ایشـان در ایـن نظـام را بـه چالـش خواهـد کشـاند .وقایـع
ابتـدای حکومـت درگیـر شـدند بـه ایـن دلیـل و قضایــای مربــوط بــه وال اســتریت و تمرکــز
بــود کــه افــراد بــا درآمدهــای بــالا ،مســاوات ثـروت در دسـت یـک درصـد در آمریـکا نشـان های
علــی علی هالســام را تحمــل نمی‌کردنــد. از ایـن چالـش فزاینـده اسـت .در واقـع فوکویامـا
بنابرایــن از نظــر آموز ههــای دینــی بــرای آحــاد تفاو تهــا و اختلافــات طبقاتــی و رشــد فزاینــده
جامعـه ،مسـاوات ،ولـی بـرای فقـرا و نیازمنـدان نابرابـری را دشـمن بـزرگ و تهدیدکننـده کل تمدن
تبعیــض مثبــت در نظــر گرفتــه می‌شــود.
غـرب ارزیابـی نمـود.
ب هطورکلـی م یتـوان گفـت ،فقـر عارضـ ه توسـعه
31
| شـماره | ۲۳پاییز | 1403
