Page 39 - Sepehr23- 2 low
P. 39

‫مقاله سیاس ‌تگذاری‬

‫هزینه حقیقی ماهانه خوراک خانوار (به قیمت‌های ثابت‌‪-)1400‬میلیون ریال در ماه‬      ‫نمودار شماره (‪)1‬‬       ‫صــرف خریــد خــوراک نم ‌یشــود و ثانیــ ًا افــراد‬
                          ‫(منبع‪ :‬محاسبات محقق و داده‌های هزینه و درآمد خانوار)‬                         ‫بیــن خورا ‌کهــای در دســترس‪ ،‬دســت بــه‬

‫نسبت هزینه خوراک به هزینه کل به تفکیک خانوار شهری و روستایی (درصد)‬              ‫نمودار شماره (‪)2‬‬         ‫انتخــاب م ‌یزننــد (بنرجــی و دوفلــو‪.)2012 ،‬‬
                   ‫(منبع‪ :‬محاسبات محقق و داده‌های هزینه و درآمد خانوار)‬                                ‫هما ‌نطــور کــه در نمــودار شــماره (‪ )1‬ملاحظــه‬
                                                                                                       ‫م ‌یشــود‪ ،‬هزینــه حقیقــی خــوراک خانوارهــای‬
 ‫متوسط هزینه خوراک خانوار از کل هزین ‌هها و میانگین کالری سرانه دریافتی روزانه‬  ‫نمودار شماره (‪)3‬‬       ‫شــهری و روســتایی مســتمرًا از ســال ‪ 1385‬تــا‬
‫(منبع‪ :‬محاسبات تحقیق بر اساس داده‌های هزینه و درآمد خانوار‪ -‬مرکز آمار ایران)‬                           ‫‪ 1402‬نزولـی بـوده اسـت‪ .‬ایـن بـه ایـن معناسـت‬
                                                                                                       ‫کـه خانوارهـای کشـور درحال ‌یکـه ب ‌هطـور اسـمی‬
‫ب ‌هطـور مسـتمر کاهشـی بـوده اسـت و ثانیـ ًا‪ ،‬در‬                             ‫جایگزیــن کــرده اســت‪.‬‬   ‫مقـدار بیشـتری صـرف خریـد خـوراک م ‌یکننـد‪،‬‬
‫بســیاری از ده ‌کهــای درآمــدی نــان جانشــین‬    ‫بررسـی کالـری سـرانه مصرفـی نشـان م ‌یدهـد‬           ‫امــا بــه خاطــر تور ‌مهــای بــالای خــوراک‪ ،‬بــه‬
‫برنــج‪ ،‬گوشــت مــرغ جانشــین گوشــت قرمــز و‬     ‫کــه اولاً رونــد میانــه کالــری دریافتــی ســرانه‬  ‫شـکل حقیقـی قـدرت خریـد درآمـدی آن هـا کـه‬
                                                                                                       ‫صــرف خــوراک شــده اســت‪ ،‬مســتمرًا کاهنــده‬
                                                                                                       ‫بــوده اســت‪ .‬از ســوی دیگــر‪ ،‬در نمــودار شــماره‬
                                                                                                       ‫(‪ )2‬ملاحظــه م ‌یشــود کــه هــم در دوره اول‬
                                                                                                       ‫تحری ‌مهــا (‪ )1390-1393‬و هــم در دوره دوم‬
                                                                                                       ‫تحری ‌مهــا (‪ )1397-1402‬ســهم هزینــه خــوراک‬
                                                                                                       ‫از هزینـه کل خانـوار هـم در خانـوار شـهری و هـم‬
                                                                                                       ‫روســتایی افزایشــی بــوده اســت و ایــن رونــد‬
                                                                                                       ‫بــرای خانــوار روســتایی شــدیدتر بــوده اســت‪.‬‬
                                                                                                       ‫همچنیـن حـذف ارز ترجیحی در اردیبهشـت ‪1401‬‬
                                                                                                       ‫باعــث افزایــش شــدید قیمــت مــواد خوراکــی‬
                                                                                                       ‫شـد کـه همیـن امـر باعـث شـد‪ ،‬نسـبت هزینـه‬
                                                                                                       ‫خــوراک بــه هزینــه کل را بــا افزایشــی حــدود‬
                                                                                                       ‫یــک واحــد درصــدی در ســال ‪ 1401‬نســبت‬
                                                                                                       ‫بــه ‪ 1400‬مواجــه ســازد‪ .‬در ســا ‌لهای اخیــر‪،‬‬
                                                                                                       ‫خانــوار روســتایی نزدیــک بــه ‪ 40‬درصــد درآمــد‬
                                                                                                       ‫خــود را صــرف خــوراک کــرده اســت‪ ،‬ایــن بــه‬
                                                                                                       ‫آن معناســت کــه بــرای ســایر هزین ‌ههــا‪ ،‬درآمــد‬
                                                                                                       ‫کمــی باقــی م ‌یمانــد‪ .‬ایــن رقــم بــرای خانــوار‬

                                                                                                                     ‫شــهری ی ‌کچهــارم درآمــد اســت‪.‬‬
                                                                                                       ‫در مــورد ســهم خــوراک یــک فرضیــه م ‌یتوانــد‬
                                                                                                       ‫ایـن باشـد کـه خانـوار خـوراک بیشـتری مصـرف‬
                                                                                                       ‫کــرده اســت و بــه همیــن علــت ســهم خــوراک‬
                                                                                                       ‫بیشــتر شــده اســت‪ .‬فرضیــه دیگــر م ‌یتوانــد‬
                                                                                                       ‫ایـن باشـد کـه بـه خاطـر رشـد قیمـت خـوراک‪،‬‬
                                                                                                       ‫خانــوار بــرای حفــظ ســطح خــوراک قبلــی‬
                                                                                                       ‫هزینه کــرد بیشــتری داشــته اســت و در نهایــت‬
                                                                                                       ‫م ‌یتوانــد ایــن اتفــاق افتــاده باشــد کــه خانــوار‬
                                                                                                       ‫همزمــان کــه ســهم خوراکــش افزایــش یافتــه‬
                                                                                                       ‫اسـت‪ ،‬مجبـور شـده اسـت کـه مصـرف خـوراک‬
                                                                                                       ‫را نیــز کــم کنــد و یــا خــوراک کم کیفی ‌تتــر را‬
                                                                                                       ‫بــا خــوراک باکیفی ‌تتــر (در نتیجــه گرا ‌نتــر)‬

‫‪37‬‬

      ‫| شـماره ‪ | ۲۳‬پاییز ‪| 1403‬‬
   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44