Page 168 - Sepehr23- 2 low
P. 168
اتاق بازرگانی ،صنایع،
معادن و کشاورزی کرمان
و قابلی تهــای طبیعــی ،اقتصــادی ،فرهنگــی و تنهــا در صورتــی توســعه متعــادل در ســرزمین منطقـه ای باشـد .بـه این اعتبـار در مطالعات سـند
اجتماعــی م یباشــد .در همیــن راســتا تاکنــون محقــق می شــود کــه مناطــق کشــور ،ظرفیــت ملـی آمایـش سـرزمین ،میـزان رضایـت عمومـی
مطالعـات متعـددی بـرای رسـیدن بـه ایـن هـدف و قابلیــت اســتفاده از فرصت هــا را داشــته و در مناطـق مختلـف کشـور ب هعنـوان عاملـی مهـم
توســط ســازمان برنام هوبودجــه کشــور صــورت فرصت هــا متناســب بــا قابلی تهــا بــه همــه در بررسـی تعاد لهـای منطقـه ای در نظـر گرفتـه
گرفتــه و تــا حــدی نتایــج و یافت ههــای ایــن مناطــق کشــور اعطــاء شــود و میــزان رضایــت شــد .بنابرایــن دســتاورد (عملکــرد) به کارگیــری
مطالعــات در برنام ههــای توســعه کشــور نظیــر عمومــی در جامعــه بــالا رود .بــا تکیــه بــر ایــن فرصت هــا بــر مبنــای قابلیت هــای هــر اســتان
برنامــه ششــم توســعه قبــل از انقــاب ،برنامــه مفهــوم ،منظــور از تعــادل در ســرزمین ،مقایســه کشــور نیــز از طریــق ســنجش میــزان رضایــت
چهـارم توسـعه بعـد از انقـاب و تـا حـدودی در مناطــق مختلــف بــا یکدیگــر در برخــورداری از
برنام ههـای پنجـم ،ششـم و قانـون احـکام دائمی فرصت هــا و ســنجش قابلیــت آن هــا بــرای عمومــی مــورد ارزیابــی قــرار گرفــت.
برنام ههـای توسـعه بازتـاب یافتـه و سـعی شـده مقایسـه میـان منطقـ های نیسـت ،بلکـه مـراد از بــا توجــه بــه مــوارد مذکــور ،عــدم تعــادل
در عمــل رهنمودهــا و جه تگیر یهــای آمایــش تعـادل در سـرزمین بررسـی ایـن موضـوع اسـت منطقــ های بیانگــر تفــاوت در توســعه اقتصــادی
کــه آیــا متناســب بــا قابلیــت و ظرفیــت هــر و اجتماعــی بیــن مناطــق مختلــف بــر مبنــای
سـرزمین بـه مرحلـه اجـرا برسـد. منطقــه از کشــور ،فرصت هایــی بــرای شــکوفایی فرصت هــا و قابلیت هــای در دســترس آن
اگــر چــه مطالعــات صــورت گرفتــه نســبت بــه آن منطقــه در اختیــار آن قــرار داده شــده اســت مناطـق در نظـر گرفتـه شـده اسـت .بنابرایـن با در
زمـان خـود از غنـای کافـی بـرای هدایـت صحیـح یــا خیــر .بنابرایــن جملــه ای مثــل «منطقــه نظرگرفتـن سـه واژه فرصـت ،قابلیـت و دسـتاورد،
کشـور بـر مسـیر آمایـش سـرزمین و دسـتیابی شـمال کشـور در تعـادل بـا منطقـه جنـوب کشـور می تــوان تعریــف مناســب تری از عــدم تعــادل
بـه توسـعه پایـدار ،متعـادل و متـوازن بوده اسـت، نیســت» صحیــح نیســت .جملــه صحیــح را ارائــه نمــود .منظــور از فرصــت ،زیرســاخت های
امـا سـؤال اینجاسـت کـه چـرا بـا وجـود بیـش می تــوان این گونــه بیــان کــرد« :مناطــق شــمالی اساســی موردنیــاز توســعه و همچنیــن خدمــات
از هفــت دهــه تجربــه برنام هریــزی در کشــور و در مقایســه بــا مناطــق جنوبــی از فرصت هــای اقتصـادی ،اجتماعـی و فرهنگـی اسـت کـه عمدت ًا
بیـش از پنـج دهـه تجربیـات مطالعاتـی آمایـش بیشــتری متناســب بــا قابلیت هــای موجــود توســط دولــت بــرای مناطــق مختلــف ایجــاد و
ســرزمین در ایــران ،امــا همچنــان شــاهد عــدم ارائــه می شــود .قابلیــت نیــز بیانگــر ظرفیت هــا
تعـادل اسـتقرار فعالیـت و جمعیـت در سـرزمین بهره منــد شــده اند». و قابلیت هـای طبیعـی هـر منطقـه بـرای توسـعه
هســتیم و بســتر طبیعــی ،اقتصــادی ،اجتماعــی اسـت .ب هعنـوان نمونـه فرصـت همـان سـاختمان،
و فرهنگــی کشــور بــه ســمت ناپایــداری بیشــتر وضعیت عدم تعادل منطق های درایران تجهیــزات و کادر پزشــکی بیمارســتان اســت،
پیـش رفتـه اسـت؟ چـرا بسـیاری از ظرفی تهـا کشــور ایــران بــا ســابقه بیــش از هفتــاد ســال قابلیـت معـادل درآمـد ،سـطح سـواد و آگاهـی،
و پتانســی لهای شــناخته شــده کشــور نظیــر برنام هریــزی ،حــدود پنــج دهــه اســت کــه در تـوان فرهنگـی و دسترسـی مـردم بـه بیمارسـتان
سـواحل مکـران و جزایـر مغفـول مانـده اسـت؟ تـاش بـرای توزیـع بهینـه جمعیـت و فعالیـت در اسـت و دسـتاورد سـامت پایـدار فـرد ،جامعـه و
پاســخ اولیــه بــه ایــن ســؤالات ایــن اســت کــه پهنــه ســرزمین مبتنــی بــر ظرفی تهــا ،مزی تهــا
تاکنـون سـندی کـه ب هصـورت مصـوب ،راهنمـای محیــط اســت.
عمــل برنامه ریــزان و تصمیم گیــران در ســطوح
مختلـف ملـی ،منطقـ های و اسـتانی باشـد ،وجـود
نداشـته و هـر آنچـه در خصـوص آمایـش مطـرح
شـده ،صرفـ ًا مطالعاتـی بـوده اسـت و نتوانسـته
در ســاختارها و فرآیندهــای اثرگــذار بــر توســعه
ســرزمین مؤثــر افتــد .از ابتــدای مطــرح شــدن
بحـث آمایـش سـرزمین هی چگونـه سـند قانونـی
در رابطــه بــا رویکــرد و سیاســ تهای آمایشــی
تصویــب و ابــاغ نشــده اســت .تنهــا در قوانیــن
برنام ههــای توســعه بویــژه برنام ههــای ســوم و
چهــارم در مــوادی بــه تهیــه اســناد آمایــش در
سـطوح ملـی و منطقـ های اشـاره گردیـده از جملـه
در قانــون برنامــه چهــارم کــه بــه تدویــن برنامــه
پنجـم توسـعه کشـور بـه طریـق آمایـش محـور
166
| شـماره | 23پاییز | 1403
