Page 170 - Sepehr23- 2 low

‫اتاق بازرگانی‪ ،‬صنایع‪،‬‬
‫معادن و کشاورزی کرمان‬

‫اســت کــه بــا نگاهــی ملــی می تــوان تمــام‬ ‫ســرزمین ایــران هنــوز شــاهد عــدم تعاد ‌لهــای‬ ‫جــذب ســرمای ‌هها و حفــظ منابــع در اســتان بــه‬
‫ســرزمین ایــران را به ســوی توســعه رهســپار‬ ‫فراوانــی در مناطــق مختلــف اســت؟!‬ ‫هـر طریـق ممکـن را بـه فرصتـی بـرای هدایـت‬
‫ســرمای ‌هها بــه ســمت مناطــق و فعالی ‌تهــای‬
‫نمــود‪.‬‬ ‫بـرای پاسـخ بـه ایـن پرسـش بایـد بـه ایـن نکته‬
‫در مجمــوع‪ ،‬مــوارد زیــر را م ‌یتــوان ب ‌هعنــوان‬ ‫توجــه داشــت کــه تــوان و قابلیــت ســرزمین در‬ ‫اولویــ ‌تدار اســناد آمایشــی ســوق داد‪.‬‬
‫عوامـل اصلـی ایجـاد عـدم تعاد ‌لهـای منطقـ ‌های‬ ‫مناطــق مختلــف کشــور قاب ‌لســنجش اســت‪.‬‬
‫از طرفــی زیرســاخت هایی هــم کــه ب ‌هعنــوان‬ ‫جم ‌عبندی‬
‫برش ـمرد‪:‬‬ ‫فرصــت توســعه از ســوی دولــت بــه مناطــق‬ ‫عوامــل متعــددی در ایجــاد عــدم تعاد ‌لهــای‬
‫• تخصیــص نامناســب فرص ‌تهــای توســعه‬ ‫مختلـف اعطـاء شـده اسـت نیـز در هـر منطقـه‬ ‫منطقـ ‌های در پهنـه سـرزمین مؤثـر اسـت کـه در‬
‫متناسـب بـا ظرفیـت هـا و قابلی ‌تهـای سـرزمین‬ ‫مشــخص و روشــن اســت‪ .‬در ایــن میــان بــه‬ ‫طــول زمــان باعــث شــک ‌لگیری و ســازمان یابی‬
‫(توســعه دریــا محــور‪ ،‬تعامــات فرامــرزی‪،‬‬ ‫نظــر می رســد کــه مزیت هــا‪ ،‬پتانســیل ها‬ ‫نامتعــادل فضــای ســرزمین شــده اســت‪.‬‬
‫آمـوزش‪ ،‬علـم و فنـاوری‪ ،‬توسـعه صنایـع معدنـی‪،‬‬ ‫و تخصص هــای خــاص منطقــه ای‪ ،‬عواملــی‬ ‫تنهــا برخــورداری از زیرســاخت های انــرژی و‬
‫هسـتند کـه تاکنـون در توسـعه ملـی و منطقـه ای‬ ‫حم ‌لونقــل و دسترســی بــه خدمــات اجتماعــی‬
‫منابــع و پتانســی ‌لهای محلــی انــرژی)‪،‬‬ ‫نادیـده گرفتـه شـده اند‪ .‬اینجاسـت کـه علی رغـم‬ ‫و اقتصـادی‪ ،‬مناطـق کشـور را لزومـ ًا بـه توسـعه‬
‫• بــه حاشــیه رانــده شــدن برخــی از قلمروهــای‬ ‫تلاش هـای مـداوم دولت هـا‪ ،‬همچنـان سـرزمین‬ ‫نمی رســانند؛ به طوری کــه در حــال حاضــر‬
‫مسـتعد سـرزمین بویـژه مناطـق مـرزی‪ ،‬دریـا و‬ ‫ایــران بــه توســعه ای کــه مطلــوب هــر منطقــه و‬ ‫توســع ‌هنیافتگی و عــدم تعاد ‌لهــای قاب ‌لتوجهــی‬
‫تأمی ‌نکننـده نیـاز جوامـع محلـی اسـت نرسـیده‬ ‫در مناطـق مختلـف کشـور وجـود دارد‪ .‬بـرای مثـال‬
‫جزای ـر‪،‬‬ ‫می تــوان بــه تمرکزگرایــی و نظــام تــک مرکــزی‬
‫• پاییـن بـودن بهـر‌هوری عوامـل تولیـد (سـنتی‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫کشــور‪ ،‬عــدم توســعه مناطــق مــرزی‪ ،‬خالــی از‬
‫بـودن‪ ،‬وابسـتگی تکنولوژیـک‪ ،‬نظـام بهر‌هبـرداری‬ ‫بـه همیـن جهـت ضـرورت دارد کـه بـرای رسـیدن‬ ‫جمعیــت مانــدن نواحــی خــاص دارای پتانســیل‬
‫ناکارآمــد‪ ،‬ک ‌متوجهــی بــه زنجیر‌ههــای ارزش و‬ ‫بــه تعــادل مطلــوب در ســرزمین و تأمیــن‬ ‫توســعه‪ ،‬جریــان مهاجرت هــای گســترده روســتا‬
‫تأمیـن‪ ،‬مقیـاس نامناسـب اسـتقرار فعالی ‌تهـای‬ ‫رضایتمنــدی جامعــه‪ ،‬برجســتگی های مناطــق‬ ‫‪ -‬شــهری و شــهرهای کوچــک بــه شــهرهای‬
‫اقتصــادی متناســب بــا ظرفی ‌تهــا و‬ ‫مختلــف کشــور ب ‌هطــور خــاص موردتوجــه واقــع‬ ‫بــزرگ‪ ،‬توزیــع ناهمگــن منابــع آب در ســرزمین‪،‬‬
‫تخص ‌صهـای منطقـ ‌های‪ ،‬خـام فروشـی‪ ،‬اقتصـاد‬ ‫شــوند و از مزیت هایــی کــه در نواحــی خــاص‬ ‫تخصصـی نشـدن فعالی ‌تهـا در مناطـق کشـور و‬
‫ت ‌کمحصولــی‪ ،‬وابســتگی بــه صــادرات نفــت و‬ ‫سـرزمین نظیـر مناطـق مـرزی‪ ،‬سـواحل شـمال و‬ ‫غیـره از جملـه مهم تریـن مسـائل اساسـی کشـور‬
‫منطقـه مکـران و سـواحل جنـوب‪ ،‬جزایـر راهبردی‬ ‫هسـتند کـه عـدم تعـادل را در سـرزمین تشـدید‬
‫مشــتقات نفتــی و غیــره)‪،‬‬ ‫و غیــره در جهــت تخصصــی کــردن مناطــق و‬
‫• متروپــل شــدن و تمرکزگرایــی در مناطــق‬ ‫تمرکززدایــی از مناطــق پرتراکــم اســتفاده شــود‪.‬‬ ‫کرده انــد‪.‬‬
‫کلا ‌نشــهری بویــژه تهــران (مهاجــرت ب ‌یرویــه‬ ‫وج ‌بب ‌هوجــب ســرزمین ایــران دارای مزیــت‬ ‫فرصت هــا‪ ،‬قابلی ‌تهــا و رضایتمنــدی مــردم‬
‫شــهری و روســتایی‪ ،‬گســترش ســکونتگا‌ههای‬ ‫مهم تریـن عوامـل در توسـعه منطقـه ای و برقراری‬
‫غیررســمی و پدیــده حاشی ‌هنشــینی و غیــره)‪،‬‬ ‫یکـی دیگـر از آسـی ‌بهای عـدم اجـرای اسـناد‬ ‫تعــادل در ســرزمین اســت‪ .‬در برخــی مناطــق‪،‬‬
‫• عــدم بهر‌هگیــری از فرص ‌تهــا و مزی ‌تهــا در‬ ‫دولـت بیشـتر از تـوان و قابلیـت منطقـه بـرای آن‬
‫مناطـق و نواحـی خـاص سـرزمین بویـژه در نیمـه‬ ‫ملـی و اسـتانی آمایـش سـرزمین بویـژه در سـطح‬ ‫فرصـت فراهـم آورده‪ ،‬در برخـی دیگـر فرصت هـای‬
‫اعطــاء شــده متناســب بــا تــوان و قابلیت هــای‬
‫شـرقی و سـواحل جنوبـی کشـور‬ ‫اسـتانی‪ ،‬رقابـت اسـتا ‌نها بـرای جـذب منابـع‬ ‫منطقـه نیسـت و در مقایسـه بـا دیگـر مناطـق در‬
‫• رقاب ‌تپذیــری و نق ‌شپذیــری محــدود‬ ‫ســطح پایین تــری از برخــورداری قــرار دارنــد‪ .‬در‬
‫شــهرهای میانــی در شــبکه شــهری کشــور‪،‬‬ ‫مالـی و سـرمای ‌ههای بخـش خصوصـی بـرای‬ ‫برخــی دیگــر هــم بــه تناســب قابلیــت و تــوان‬
‫• تراکـم پاییـن جمعیـت و تخلیـه مناطق مسـتعد‬ ‫منطقـه‪ ،‬فرصـت فراهـم آمـده‪ ،‬امـا نظـر بـه اینکـه‬
‫تحقـق اهـداف از پیـش تعییـن شـده رشـد‬ ‫بــا خواســت مــردم محلــی همخــوان نیســت‪،‬‬
‫نظیـر جزایـر‪ ،‬سـواحل مکـران و مناطـق مرزی‪،‬‬ ‫منجــر بــه عــدم رضایــت جامعــه محلــی شــده‬
‫• ضعـف مناسـبات و پیوندهـای دوسـویه و مکمل‬ ‫اقتصـادی بـرای آن اسـتان اسـت‪ .‬بسـیاری از‬ ‫اســت‪ .‬حــال بــا نگاهــی کــه از ســطح ملــی بــه‬
‫قضیـه داریـم‪ ،‬بایـد بـه ایـن نکتـه بپردازیـم کـه‬
‫بیـن نواحی شـهری و روسـتایی‪،‬‬ ‫فعالی ‌تهـای بـا ارزش افـزوده بـالا کـه اثرگـذاری‬ ‫چگونـه اسـت کـه علی رغـم فراهـم بـودن تـوان و‬
‫• عــدم شــک ‌لگیری شــبک ‌ههای هــم پیونــد‬ ‫قابلیـت در کنـار فرصت سـازی های انجـام شـده‪،‬‬
‫شـهری و رونـد فزاینـده روابـط مرکزگـرا در سـطح‬ ‫مسـتقیمی بـر رشـد اقتصـادی اسـتا ‌نها دارنـد‬

‫مناطــق شــهری‪،‬‬ ‫ـستـنکـگیهنعمفـدوتلـاًادبـایفوعالمیعد‌تنـهـای وی‬ ‫از نـوع صنایـع‬
‫• فاصلـه زیـاد سلسـل ‌همراتب شـهری سـطح اول‬ ‫پتروپالایشـی اس‬

‫بـا سـطوح بعـدی در برخـی اسـتا ‌نها‪،‬‬ ‫پی ‌شبین ‌یشده برای آن استان در اسناد آمایشی‬
‫• ک ‌متوجهـی بـه ظرفی ‌تهـای پنجـره جمعیتـی و‬
‫بویـژه مناطـق مرکـزی کشـور سـازگار نیسـت‪.‬‬
‫منابـع انسـانی متخصـص و ماهـر‪.‬‬

‫‪168‬‬

‫| شـماره ‪ | 23‬پاییز ‪| 1403‬‬