Page 111 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 111

‫مقاله تولید‬

‫و نـه نادیـده گرفتـن فعـالان زنجیـره ارزش غـذا‪.‬‬      ‫سیاســ ‌تهای تغذیــه ســالم درصورت ‌یکــه‬              ‫چال ‌شهــای امنیــت غذایــی دارد‪ .‬ایــن در حالــی‬
‫توصیــه م ‌یشــود «حاکمیــت» بــه «نــه» گفتــن‬      ‫هماهنــگ و در راســتای تقویــت الگــوی کشــت‬           ‫اسـت کـه توجـه زیـادی بـه را‌هح ‌لهـای مدیریـت‬
‫رجـوع نمایـد «نـه» بـه همـه مداخـات در زنجیره‬        ‫بهینــه باشــد‪ ،‬م ‌یتــوان انتظــار داشــت تغییراتــی‬  ‫آب ماننـد مالـچ پاشـی خـاک و آبیـاری قطـر‌های‬
‫ارزش غــذا و ب ‌هجــای آن «آری» بــه همــه نــوع‬     ‫در الگـوی کشـت بـه وجـود آیـد وگرنـه رویکـرد‬           ‫شـده اسـت‪ ،‬امـا توجـه کمتـری بـه انطبـاق الگوی‬
‫تسـهیلگری‪ ،‬گفتمـان سـازنده و حمایـت از فعالان‬        ‫دســتوری بــرای اجرایــی نمــودن الگــوی کشــت‬         ‫کشــت بــرای صرف ‌هجویــی در مصــرف آب شــده‬
‫زنجیــره ارزش غــذا‪ .‬در ایــن میــان پیاد‌هســازی‬    ‫بهینـه جـواب نخواهـد داد‪ .‬تجربـه جهانـی نشـان‬          ‫اســت‪ .‬تغییــر الگــوی کشــت م ‌یتوانــد ب ‌هطــور‬
‫الگـوی کشـت بـرای امنیـت غذایـی و معیشـتی‬            ‫م ‌یدهــد کــه تعامــل و گفت وگــو بــا کشــاورزان‬     ‫قاب ‌لتوجهـی کمبـود آب را کاهـش دهـد و تولیـد‬
‫فعـالان زنجیـره ارزش غـذا و مدیریـت آب دیگـر‬         ‫و طــرح مســئله و جلــب مشــارکت آنــان بــرای‬         ‫مـواد غذایـی را افزایـش دهـد و بـه مدیریت منابع‬
‫انتخــاب نیســت‪ ،‬ضرورتــی اســت کــه بایــد بــه‬     ‫تغییــر الگــوی کشــت بهینــه‪ ،‬اصــاح رو ‌شهــای‬       ‫آبــی کمــک نمایــد‪ .‬الگوهــای کشــت مختلــف‬
‫ســرانجام برســد‪ ،‬امــا از جنــس گفتــن «آری»‬        ‫آبیــاری و افزایــش بهــره وری چــاره کار اســت‪.‬‬       ‫بــرای تولیــد محصــولات کشــاورزی مزایــای‬
‫حاکمیـت و دولـت‪ .‬تجـارب جهانـی حاکـی از آن‬           ‫همچنیــن الگــوی کشــت بایســتی ب ‌هگونــ ‌های‬         ‫مختلفـی دارد کـه ازجملـه م ‌یتـوان بـه افزایـش‬
‫اســت کــه پیاد‌هســازی الگــوی کشــت نیازمنــد‬      ‫تدویــن شــود کــه معیشــت پایــدار کشــاورز را‬        ‫بهــر‌هوری‪ ،‬افزایــش پایــداری تولیــد محصــولات‬
‫سیاسـ ‌تهای حمایتـی هوشـمند و مؤثـر در طـول‬          ‫تأمیـن کنـد و نسـبت بـه محصـولات دیگـر دارای‬           ‫کشــاورزی و ترویــج مکانیزاســیون اشــاره نمــود‪.‬‬
‫زنجیــره ارزش غــذا اســت کــه در نهایــت عــاوه‬                                                            ‫ب ‌هطــور یقیــن الگــوی کشــت و نــوع محصــولات‬
‫بـر فراهم سـازی غـذا‪ ،‬معیشـت پایـدار کشـاورز‬              ‫ســود اقتصــادی قاب ‌لقبــول داشــته باشــد‪.‬‬      ‫انتخابـی هـر منطقـه تولیـدی بایسـتی برحسـب‬
‫را نیــز تأمیــن نمــوده و نســبت بــه محصــولات‬     ‫البتـه قاب ‌لذکـر اسـت کـه بـرای کاهـش مصـرف‬           ‫آمایــش ســرزمین و منابــع آ ‌بوخــاک باشــد و‬
‫دیگــر دارای ســود اقتصــادی قاب ‌لقبــول باشــد‪.‬‬    ‫آب و صرف ‌هجویـی آن توجـه بـه ضایعـات و هـدر‬           ‫عـاوه بـر ایـن دارای مزیـت اقتصـادی و رقابتـی‬
‫از ایـ ‌نرو طراحـی و تدویـن بسـته سیاسـتی در‬         ‫رفـت محصـولات کشـاورزی و مـواد غذایـی یکـی‬             ‫هــم باشــد‪ .‬بــرای ایــن منظــور ابتــدا بایســتی‬
‫طـول زنجیـره ارزش محصـولات موردنظـر برنامـه‬          ‫از راهکارهـای اسـاس و اصولـی بـرای ذخیـره آب‬           ‫الگـوی مصرفـی اسـتاندارد و سـالم خانـوار بـرای‬
‫الگـوی کشـت‪ ،‬منابـع تأمیـن مالـی و غیرمالـی‬          ‫و تأمیــن غــذای مــردم اســت کــه ایــن مهــم‬         ‫مناطــق مختلــف کشــور کــه متناســب بــا تــوان‬
‫بــرای اجرایــی نمــودن برنامــه اقــدام و عمــل و‬   ‫نیازمنـد عـزم ملـی بـرای اجرایـی نمـودن آن در‬          ‫اقتصــادی و قــدرت خریــد مــردم بــه لحــاظ‬
‫همخوانـی سیاسـ ‌تها باهـم ازجملـه ضروریـات‬                                                                  ‫اجتماعـی و فرهنگـی بــرای خانوارهـا قاب ‌لقبـول‬
‫اســت‪ .‬همچنیــن بــرای موفقیــت الگــوی‬                                     ‫طـول زنجیـره ارزش اسـت‪.‬‬         ‫و قاب ‌لدسترسـی باشـد‪ ،‬تعریـف شـود و پـس از‬
‫کشــت نیازمنــد توجــه بــه آمایــش کشــاورزی‪،‬‬       ‫واقعیــت ایــن اســت کــه «اقتصــاد کشــاورزی»‬         ‫آن الگـوی کشـت هـر منطقـه بـر اسـاس تقاضای‬
‫قابلی ‌تهــا و اســتعدادها و محدودی ‌تهــای هــر‬     ‫هماننـد اقتصـاد کلان کشـور بیمار اسـت و نیازمند‬        ‫منطقـه و آمایـش سـرزمین تعریـف شـود و اگـر‬
‫روسـتا و مـکان تولیـدی اسـت‪ .‬از طـرف دیگـر‬           ‫جراح ‌یهـای پایـ ‌های و اصولـی اسـت‪ ،‬دیگـر بـا‬         ‫تولیــد ب ‌هانــدازه تقاضــا نبــود از مناطــق دیگــر و‬
‫ارتبـاط برنامـه الگـوی کشـت بـا برنامـه ارتقـای‬      ‫بایدونبایـد نم ‌یتـوان بیمـار را سـرپا نگـه داشـت‪،‬‬     ‫یــا خــارج کشــور تأمیــن شــود‪ .‬در ایــن میــان‬
‫بهــر‌هوری‪ ،‬قانــون توزیــع عادلانــه آب‪ ،‬قانــون‬    ‫دســتور و مداخلــه غیرهوشــمند کارســاز نیســت‬         ‫رو ‌شهـای صرف ‌هجویـی و افزایـش بهـر‌هوری آب‬
‫تعاونـی نمـودن تولیـد و یکپارچـه شـدن اراضـی‪،‬‬        ‫و ایــن جراح ‌یهــا بایــد از جنــس «مدیریــت‬          ‫بـرای الگـوی کشـت تعریـف شـود کـه ایـن مهـم‬
‫قانــون جلوگیــری از خــرد شــدن زمی ‌نهــای‬         ‫و مشــارکت و گفتمــان ســازنده» در راســتای‬            ‫نیازمنـد سـرمای ‌هگذاری و نفـوذ فنـاوری و دانـش‬
‫کشــاورزی و ســایر قوانیــن مرتبــط بایســتی‬         ‫حکمروایـی خـوب باشـد نـه تهدیـد نـه تضعیـف‬             ‫در بخـش تولیـد و فـرآوری اسـت‪ .‬بـرای تولیـد‬
‫مشـخص شـود تـا از دوبـار‌هکاری‪ ،‬مـوازی کاری‬                                                                 ‫محصــولات پرآب بــر اگــر جــزو اقــام اساســی‬
‫و اتــاف منابــع جلوگیــری شــده و ه ‌مافزایــی‬      ‫توصیــه م ‌یشــود «حاکمیــت» بــه «نــه» گفتــن‬        ‫ســبد تغذیــ ‌های خانــوار نباشــد م ‌یتــوان طــرح‬
‫حاصــل شــود‪ .‬برنامــه الگــوی کشــت چگونــه‬         ‫رجــوع نمایــد «نــه» بــه همــه مداخــات در‬           ‫نکاشــت را بــرای مــدت معینــی اجرایــی نمــود‬
‫و بــا چــه فرآینــدی زنجیــره ارزش را بهر‌هورتــر‬   ‫زنجیــره ارزش غــذا و ب ‌هجــای آن «آری» بــه‬          ‫و یــا بــا تشــویق و ترغیــب کشــاورزان الگــوی‬
‫و کارآمدتــر م ‌ینمایــد‪ ،‬نیازمنــد ارائــه الگــوی‬  ‫همــه نــوع تســهیلگری‪ ،‬گفتمــان ســازنده و‬            ‫کشــت آنــان را بــه ســمت محصــولات کــم آب‬
‫مفهومــی حکمروایــی خــوب غــذا اســت‪ ،‬بویــژه‬       ‫حمایــت از فعــالان زنجیــره ارزش غــذا‪ .‬در ایــن‬      ‫برتـر و موردنیـاز سـبد غذایـی خانـوار سـوق دارد‪.‬‬
‫هد ‌فگــذاری بــرای ثبــات نســبی و آرامــش‬          ‫میــان پیاد ‌هســازی الگــوی کشــت بــرای امنیــت‬      ‫از طــرف دیگــر سیاســ ‌تهای صادراتــی بایســتی‬
‫بخشــیدن بــه بــازار چگونــه عملیاتــی م ‌یشــود‪.‬‬   ‫غذایــی و معیشــتی فعــالان زنجیــره ارزش‬              ‫ب ‌هگونــ ‌های هماهنــگ بــا الگــوی کشــت باشــد‬
‫آیـا بـا سـرکوب قیمـت یـا آزادسـازی؟ چگونه؟ و‬        ‫غــذا و مدیریــت آب دیگــر انتخــاب نیســت‪،‬‬            ‫ب ‌هگونـ ‌های کـه مشـوق صـادرات محصـولات آب بـر‬
‫تدابیـر بـرای دسـتیابی بـه اهـداف امنیـت غذایی‬       ‫ضرورتــی اســت کــه بایــد بــه ســرانجام برســد‪،‬‬      ‫نباشــد‪ .‬سیاســ ‌تهای حمایتــی‪ ،‬سیاســ ‌تهای‬
                                                     ‫امــا از جنــس گفتــن «آری» حاکمیــت و دولــت‪.‬‬         ‫پولــی و بانکــی‪ ،‬سیاســ ‌تهای مدیریــت بــازار‪،‬‬
     ‫و معیشــتی و مدیریــت منابــع چیســت؟‬

‫‪109‬‬

      ‫| شـماره ‪ ۲۴‬و ‪ | ۲۵‬زمستان ‪ ۱۴۰۳‬و بهار ‪| ۱۴۰۴‬‬
   106   107   108   109   110   111   112   113   114   115   116