Page 157 - Sepehr23- 2 low

‫مقاله جامعه‬

‫خــود را نــدارد‪ .‬در اینجاســت کــه ب ‌هجــای‬ ‫قـرار دهـد‪ ،‬مثـاً بـا ورود تکنولـوژی و رسـانه‌های‬ ‫• در باب اولویت بودن فرهنگ‬
‫فرهنــگ مفهــوم «نهــاد» کــه فراتــر از فرهنــگ‬ ‫جدیـد نقـش عناصـر فرهنگـی سـنتی در زندگـی‬ ‫گاهــی نیــز فرهنــگ م ‌یتوانــد نقــش اولویــت‬
‫اســت‪ ،‬امــروزه اهمیــت بیشــتری در اقتصــاد و‬ ‫و رفتـار جمعـی مـردم کمتـر شـده و هنجارهـای‬ ‫بخــش داشــته و بــه ترجیحــات رفتــاری و‬
‫توســعه پیــدا کــرده و از نــورث تــا عجــم اوغلــو‬ ‫جمعــی دایــره تأثیرگــذاری خــود را کاهــش‬ ‫انگیز‌ههــای مــا شــکل دهــد‪ .‬ایــن انگیــزه و‬
‫تــا ویلیامســون بــه تعیین‌کنندگــی نهــاد بــر‬ ‫داد‌هانـد‪ .‬طبیعـی اسـت کـه ایـن کاهـش تأثیـر‬ ‫ترجیحـات م ‌یتواننـد ریشـه اخلاقـی یـا اجتماعـی‬
‫زندگـی امـروز مـا اشـاره دارنـد‪ .‬نهادهـا خـوب و‬ ‫فرهنــگ باعــث شــده کــه رفتارهــای اجتماعــی‬ ‫و حتــی قــوم گرایانــه یــا ایدئولوژیــک باشــد‪.‬‬
‫بـد دارنـد و برخـاف فرهنـگ کـه ارز ‌شگـذاری‬ ‫ماننــد گذشــته به‌صــورت مســتقیم متأثــر از‬ ‫هما ‌نطــوری کــه وبــر در اثــر معروفــش اخــاق‬
‫در مــورد آن پســندیده نیســت و نوعــی موضــع‬ ‫فرهنــگ نباشــد‪ ،‬بلکــه فرهنــگ در بســیاری از‬ ‫پروتسـتانی را ب ‌هعنـوان عامـل رشـد سـرمای ‌هداری‬
‫واکنشــی ایجــاد می‌کنــد‪ ،‬نهادهــا بهتــر‬ ‫حوزه‌هــا دیگــر محدودکننــده نیســت و حداکثــر‬ ‫ذکـر کـرده‪ ،‬م ‌یتـوان گفـت کـه بعضـی از عناصـر‬
‫می‌تواننـد مـورد تحلیـل و ارزیابـی قـرار گیرنـد‬ ‫می‌توانــد به‌عنــوان یــک گزینــه و یــا ترجیــح‬ ‫فرهنگـی عامـل اولویـت دهنـده بـه رفتـار اقتصادی‬
‫و جنبــه محدودکننــده داشــته و یــا اولویــ ِت‬ ‫ملــی یــا محلــی بــه کار گرفتــه شــود‪ .‬البتــه در‬ ‫هســتند‪ .‬البتــه در بررســی اولویــت بخــش بــودن‬
‫بخــش خــود را نشــان دهنــد (عجــم اوغلــو و‬ ‫جوامعـی کـه تعارض‌هـای فرهنگـی وجـود دارد‬ ‫یــا محدودکننــده بــودن عناصــر فرهنگــی معمــولاً‬
‫و حکومت‌هــا بــا جانــب‌داری از یــک دیــدگاه‬ ‫پرســ ‌شهایی وجــود دارد؛ ب ‌هطــوری کــه یــک‬
‫دیگــران‪ )1393،‬و (پلاتــو و دیگــران‪.)2011،‬‬ ‫فرهنگــی در تعامــل بیــن فرهنــگ و اقتصــاد و‬ ‫عنصــر فرهنگــی یــا ارزشــی م ‌یتوانــد بــرای یــک‬
‫بنابرایـن امـروزه مفهـوم فرهنـگ بـه مفهـوم نهاد‬ ‫سیاســت مداخلــه م ‌یکننــد‪ ،‬مانــع از رشــد و‬ ‫گروهــی از جامعــه انگیز‌هبخــش بــوده و آ ‌نهــا‬
‫ب ‌هنوعــی شــیفت پارادایــم داده کــه امیــد اســت‬ ‫پویایــی فرهنــگ شــده و بــا توجــه بــه قــدرت‬ ‫را بــه حرکــت وادار کنــد در حالــی کــه آن عنصــر‬
‫و خلاقیــت بیشــتر تکنولــوژی و اقتصــاد و‬ ‫در جوامــع دیگــر انگیز‌هبخــش نیســت‪ .‬بنابرایــن‬
‫در آینـده بیشـتر بتـوان در مـورد آن نوشـت‪.‬‬ ‫سیاســت باعــث م ‌یشــوند کــه فرهنــگ بیشــتر‬ ‫بایـد بـه نسـبیت ایـن عناصـر فرهنگـی بـر اسـاس‬
‫جایــگاه‪ ،‬زمینــه و فراگیــر بــودن یــا خــاص گــرا‬
‫منابع‬ ‫از گذشــته تأثیرگــذاری آن کاهــش یابــد‪.‬‬
‫‪ -‬دیونــگ‪ ،‬الکــه (‪ )1390‬فرهنــگ و اقتصــاد‪،‬‬ ‫بــا توجــه بــه اینکــه در مــورد تأثیــرات دیگــر‬ ‫بــودن یــک زمینــه فرهنگــی توجــه کــرد‪.‬‬
‫ترجمــه ســهیل ســمی و زهــره حســین زادگان‪،‬‬ ‫عوامـل بـر رفتـار اقتصـادی کمتـر نظریه‌پـردازی‬ ‫نــگاه ســوم کــه تأثیــر فرهنــگ بــر رفتــار‬
‫دقیقــی صــورت گرفتــه اســت‪ ،‬معمــولاً ایــن‬ ‫به‌عنـوان انحـراف از مـدل می‌باشـد‪ ،‬معمـولاً در‬
‫نشــر ققنــوس‬ ‫عـدم شـناخت باعـث شـده هنـوز هـم محققـان‬ ‫گفتمــان عمومــی و حتــی عامیانــه نیــز غالــب‬
‫‪ -‬محســنی‪ ،‬منوچهــر (‪ )1391‬بررســی در‬ ‫انحـراف رفتارهـا از مـدل مـورد انتظـار را گاهـی‬ ‫می‌باشــد؛ ب ‌هطــوری کــه علــت هــر رفتــاری را‬
‫جامعه‌شناســی فرهنگــی ایــران‪ ،‬پژوهشــگاه‬ ‫بــه مفهــوم مبهــم فرهنــگ ارجــاع دهنــد‪ .‬در‬ ‫بــه جعبــه ســیاه فرهنــگ نســبت می‌دهنــد و‬
‫حالـی کـه واقعیـت آن اسـت کـه فرهنـگ دیگـر‬ ‫طبعــ ًا ایــن گزار‌ههــای عامیانــه بــه گفتما ‌نهــای‬
‫فرهنــگ و هنــر و ارتباطــات‬ ‫تــوان تأثیرگــذاری و تبیی ‌نکنندگــی گذشــته‬ ‫علمــی نیــز رســوخ کــرده و محققــان در حــوزه‬
‫‪ -‬عجــم اوغلــو‪ ،‬دارون و ‪ )1393( ...‬چــرا‬ ‫جامع ‌هشناســی و روانشناســی بیــن فرهنگــی و‬
‫مل ‌تهــا شکســت می‌خورنــد‪ ،‬ترجمــه نعیمــی‬ ‫نـگاه سـوم کـه تأثیـر فرهنـگ بـر رفتـار ب ‌هعنـوان‬ ‫حتــی رفتــار ســازمانی بــدون این‌کــه در بــاب‬
‫پـور و بهشـتی شـیرازی‪ ،‬نشـر روزنـه‪ ،‬چـاپ اول‬ ‫چگونگـی مکانیسـم تأثیرگـذاری نظـری داشـته‬
‫)‪- Beugelsdijk,S AND maseland,R(2011‬‬ ‫انحـراف از مـدل می‌باشـد‪ ،‬معمـوًال در گفتمـان‬ ‫باشــند‪ ،‬معمــولاً تفاو ‌تهــای رفتــاری را بــه‬
‫‪Culture in economics,History, Method-‬‬ ‫عامــل ناشــناخته فرهنگــی نســبت می‌دهنــد‪.‬‬
‫‪ological Reflections, and Contemporary‬‬ ‫عمومـی و حتـی عامیانـه نیـز غالـب می‌باشـد؛‬ ‫بـا ایـن حـال بایـد گفـت کـه در کشـور مـا ایـران‬
‫‪Applicationst,Cambridge Publication‬‬ ‫در چنـد دهـه اخیـر تحـولات شـگرف سیاسـی‪،‬‬
‫‪- Jean-Philippe Platteau and Robert‬‬ ‫جطعببـعـــ ًاه‬ ‫رفتــاری را بــه‬ ‫ب ‌هطــوری کــه علــت هــر‬ ‫اجتماعــی و تکنولوژیکــی رخ داده کــه توانســته‬
‫‪Peccoud(2011) clture, Institutions, and‬‬ ‫م ‌یدهنــد و‬ ‫ســیاه فرهنــگ نســبت‬ ‫اســت خــود را در فرهنــگ و در رفتارهــای‬
‫‪development,Routledge pub‬‬ ‫اقتصــادی و اجتماعــی مــا ایرانیــان جلو‌هگــر‬
‫)‪- Williamson O,E(2000‬‬ ‫ایــن گزار ‌ههــای عامیانــه بــه گفتمان‌هــای‬ ‫کنــد‪ .‬فرهنــگ همان‌طــور کــه در بــالا توضیــح‬
‫‪- The New Institutional Economics:‬‬ ‫داده شــد‪ ،‬خــود می‌توانــد تغییــر پیــدا کنــد‪،‬‬
‫‪Taking Stock, Looking Ahead‬‬ ‫علمــی نیــز رســوخ کــرده و محققــان در حــوزه‬ ‫ولــی تحــول آن بســتگی بــه زمینــه اجتماعــی‬
‫‪- Journal of Economic Literature‬‬ ‫و دیگــر عوامــل دارد‪ .‬گاهــی ورود عوامــل دیگــر‬
‫‪- Vol. 38, No. 3 (Sep., 2000), pp. 595-‬‬ ‫جامع ‌هشناســی و روانشناســی بیــن فرهنگــی‬ ‫می‌توانـد تعیین‌کنندگـی فرهنـگ را تحـت تأثیـر‬
‫)‪613 (19 pages‬‬
‫‪- Published By: American Economic‬‬ ‫و حتــی رفتــار ســازمانی بــدون این‌کــه در بــاب‬
‫‪Association.‬‬
‫چگونگـی مکانیسـم تأثیرگـذاری نظـری داشـته‬

‫باشــند‪ ،‬معمــوًال تفاوت‌هــای رفتــاری را بــه‬

‫عامــل ناشــناخته فرهنگــی نســبت می‌دهنــد‪.‬‬

‫‪155‬‬

‫| شـماره ‪ | ۲۳‬پاییز ‪| 1403‬‬