Page 64 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 64

‫اتاق بازرگانی‪ ،‬صنایع‪،‬‬
                                                                                                            ‫معادن و کشاورزی کرمان‬

‫قیم ‌تهـای سـای ‌های عوامـل تولیـد کمتـر از بـازار‬     ‫خلی ‌جفــارس وجــود دارد کــه نشــان م ‌یدهــد‬       ‫سیسـتم عـوض م ‌یشـود و همـان اثـرات منفـی‬
‫و ناتوانــی در توســعه صنعتــی در ایــن کشــورها‬       ‫عل ‌یرغــم تبلیغــات‪ ،‬ب ‌هشــدت بــا عــوارض‬         ‫پـس از مدتـی کوتـاه مجـدد ًا سـر بـر م ‌یآورنـد‬
‫شـده اسـت‪ .‬ایـن بـه معنـای سـبک بـودن بـار‬             ‫بیمـاری هلنـدی در معنـای درجازدگـی توسـع ‌های‬        ‫(در تفکــر سیســتمی اصطلاحــ ًا بــه ایــن وضــع‬
‫سیاســ ‌تگذاری در داخــل کشــور نیســت؛ در‬             ‫دسـ ‌توپنجه نـرم م ‌یکننـد؛ هما ‌نگونـه کـه فوقـ ًا‬  ‫هومئوسـتازی یـا هما ‌نوضعـی گفتـه م ‌یشـود)‪.‬‬
‫فضـای رقابتـی جهانـی قطعـ ًا نبایـد تـوان دیگـر‬        ‫ذکــر شــد بــه نظــر م ‌یرســد کشــورهایی ماننــد‬   ‫سیســتم اقتصادی‪-‬اجتماعــی ایــران ب ‌هعنــوان‬
‫کشــورها در بازآرایــی قوایشــان را کــم انگاشــت‪،‬‬     ‫امــارات‪ ،‬کویــت و عربســتان ســعودی باوجــود‬        ‫یــک اقتصــاد درحا ‌لتوســعه وابســته بــه منابــع‬
‫امــا نبایــد هــم بــه دام پلمیــک احســا ‌سمحور‬      ‫منابـع قابـل توجـه‪ ،‬در تل ‌ههـای سیاسـت مالـی‬        ‫طبیعــی‪ ،‬دارای ویژگ ‌یهایــی بســیار مشــابه بــا‬
‫(جدالـی کـه در یونـان باسـتان بـه آن دیاتریـب‬          ‫و پولـی منفعلانـ ‌های گرفتـار هسـتند کـه در نهایت‬    ‫کشــورهای دیگــر وابســته بــه منابــع طبیعــی‬
‫گفتـه م ‪‎‬یشـد) افتـاد و ناامیـد بـود‪ ،‬بلکـه بایـد‬      ‫منجــر بــه درجازدگــی و حتــی افــول (تولیــد‬       ‫اســت کــه بعضــی خروج ‌یهــای آن نــاکارآ‬
‫تـاش کـرد اجـزاء مختلـف سیسـتم اقتصـادی‪-‬‬               ‫ناخالـص داخلـی سـرانه بـر اسـاس دلار برابـری‬         ‫اســت یــا ب ‌هعبار ‌تدیگــر تعــدادی ناکارآیــی در‬
‫اجتماعــی را بازشــناخت و بــا ترســیم مناســبات‬       ‫قـدرت خریـد) نسـبت بـه سـه دهـه پیش شـده‬             ‫کنــار فرآیندهــای خلــق ارزش تولیــد م ‌یکنــد‪،‬‬
‫میــان ایــن اجــزاء‪ ،‬بــه تعبیــر اقتصاددانــان‬       ‫اســت‪ .‬توجــه بــه فناور ‌یهــای نویــن ماننــد‬      ‫امــا آ ‌نگونــه کــه تــوان بازیابــی آن پــس از‬
‫نهادگــرا ترتیبــات نهــادی بــرای حداق ‌لســازی‬       ‫فنـاوری مالـی (‪ )FinTech‬و جهان ‌یسـازی مالی‬          ‫شــوک تحری ‌مهــا و خصوصــ ًا کرونــا نشــان داد‪،‬‬
‫ناکارآی ‌یهــا اندیشــید؛ ایــن قطعــ ًا بــه معنــای‬  ‫اقتصــاد ایــن کشــورها نیــز بــه نظــر نتوانســته‬  ‫اصــاً در وضعیــت بحرانــی منجــر بــه فروپاشــی‬
‫اخــذ تصمیمــات ســخت اســت‪ .‬حســین‬                    ‫بــه آ ‌نهــا در افزایــش عمــق صنعتــی کمــک‬        ‫قــرار نــدارد‪ .‬شــواهد متقــن و جــد ‌یای دربــاره‬
‫مهــدوی (نظری ‌هپــرداز ایــده کشــورهای رانتیــه)‬     ‫نمایــد و منجــر بــه وابســتگی مانــا بــه واردات‪،‬‬  ‫کشــورهای ب ‌هظاهــر موفــق همســایه در حاشــیه‬
‫در اواخــر دهــه ‪ 1960‬میــادی هشــدار م ‌یدهــد‬
‫کــه اگــر منابــع (عمدتــ ًا مالــی) و ســازما ‌ندهی‬
‫اقتصادی‪-‬اجتماعــی (قابــل تعبیــر بــه ترتیبــات‬
‫نهــادی) را دو نهــاده بــرای سیســتم اقتصــادی‬
‫اجتماعـی در نظـر بگیریـم‪ ،‬سیاسـ ‌تگذاران بایـد‬
‫ب ‌هجــای جانشــین محــض در نظــر گرفتــن ایــن‬
‫عوامــل تولیــد (کشــش جانشــینی ب ‌ینهایــت)‪،‬‬
‫آ ‌نهــا را مکمــل محــض (کشــش جانشــینی‬
‫صفـر) در نظـر بگیرنـد‪ .‬قطعـ ًا یـک نقطـه آغـاز‬
‫خــوب بــرای فعــالان و سیاســ ‌تگذاران در ایــن‬
‫مسـیر (البتـه پـس از رهایـی از دام کلیشـ ‌ههای‬
‫دیاتریــب یــا تلقی ‌نهــای مأیو ‌سکننــده کــه‬
‫ن ‌هتنهــا بــه حــل مســئله کمــک نم ‌یکنــد بلکــه‬
‫منجــر بــه را‌هح ‌لهــای خشــون ‌تزا م ‌یشــود)‪،‬‬
‫توجــه جــدی بــه چیــزی اســت کــه در تفکــر‬
‫ژاپنــی بــه آن نقشــه جریــان ارزش (‪)VSM‬‬
‫یــا فلوچــارت مــواد و اطلاعــات (‪ )MIFC‬گفتــه‬
‫م ‌یشــود؛ بایــد تعییــن کــرد کــه ارکان خلــق‬
‫ارزش در اقتصــاد ملــی (در صنعــت‪ ،‬کشــاورزی‬
‫و خدمــات) کدا ‌مهــا هســتند‪ ،‬ایــن ارکان چــه‬
‫ارتباطــی بــا یکدیگــر دارنــد‪ ،‬ارزش در اقتصــاد‬
‫ملــی چگونــه خلــق م ‌یشــود و کجاهــا را متأثــر‬
‫م ‌یکنــد و‪ ...‬تــا بتــوان بــه تصویــری از هســته‬
‫اصلــی سیســتم اقتصادی‪-‬اجتماعــی رســیده و‬
‫ســپس بــرای حداق ‌لســازی اختــالات آن در‬

     ‫قالــب یــک برنامــه راهبــردی اقــدام کــرد‪.‬‬

                                                                                                                                     ‫‪62‬‬

                                                                                                            ‫| شـماره ‪۲۴‬و ‪ | ۲۵‬زمستان ‪ ۱۴۰۳‬و بهار ‪| ۱۴۰۴‬‬
   59   60   61   62   63   64   65   66   67   68   69