Page 255 - Sepehr- 24-25 2pages

‫مقاله جامعه‬

‫• مدیریــت غیررســمی زبالــه‪ :‬وجــود شــبک ‌ههای‬ ‫مح ‌لهـای دفـن منتقـل م ‌یشـوند‪ .‬ایـن دف ‌نهـا‬ ‫کشــورهای در حــال توســعه نیــز بــا بهر‌هگیــری از‬
‫غیررســمی جمــ ‌عآوری زبالــه کــه باعــث کاهــش‬ ‫عمدتــ ًا در زمی ‌نهــای بــاز یــا نزدیــک شــهرها‬ ‫رویکردهــای ک ‌مهزینــه و محلــی بــه نتایــج مثبتــی‬
‫و روســتاها انجــام م ‌یشــود‪ .‬دفــن نامناســب‬ ‫دســت یافت ‌هانــد‪ .‬بــرای مثــال‪ ،‬هنــد بــا را‌هانــدازی‬
‫کارایــی سیســت ‌مهای رســمی م ‌یشــود‪.‬‬ ‫زبال ‌ههــا باعــث تولیــد شــیراب ‌ههای ســمی‪،‬‬ ‫واحدهــای کوچــک کمپوس ‌تســازی و اســتفاده از‬
‫‪ .6‬اقدامات و پیشرف ‌تها‬ ‫آلودگــی منابــع آبــی و خاکــی و انتشــار گازهــای‬ ‫نیــروی انســانی محلــی توانســته اســت بخشــی از‬
‫گلخانــ ‌های م ‌یشــود‪ .‬بــر اســاس آمارهــا‪ ،‬تنهــا‬ ‫چال ‌شهـای مدیریـت پسـماند خـود را کاهـش دهد‪.‬‬
‫ایـران تلا ‌شهایـی بـرای بهبـود مدیریـت پسـماند‬ ‫دو درصــد از دفــن زبال ‌ههــا در مح ‌لهــای دفــن‬
‫آغــاز کــرده اســت‪ .‬کاهــش تعــداد مح ‌لهــای‬ ‫وضعیت مدیریت پسماند درایران‬
‫دفــن‪ ،‬ســاخت مراکــز پــردازش مــواد بازیافتــی‬ ‫رســمی و مکانیــزه انجــام م ‌یشــود‪.‬‬ ‫ایـران ب ‌هعنـوان کشـوری بـا جمعیتـی بالـغ بـر ‪84‬‬
‫و اجــرای برنام ‌ههــای آموزشــی ازجملــه ایــن‬ ‫‪ .4‬بازیافت و تفکیک درمبدأ‬ ‫میلیـون نفـر و شهرنشـینی سـریع‪ ،‬سـالانه بیـش‬
‫اقدامـات اسـت؛ ب ‌هعنـوان مثـال‪ ،‬شـهرداری تهـران‬ ‫از ‪ 21‬میلیـون تـن پسـماند جامـد تولیـد م ‌یکنـد‪.‬‬
‫در ســال ‪ 2022‬اولیــن مرکــز بازیافــت منطقــ ‌های‬ ‫ایــران در مقایســه بــا کشــورهای پیشــرو در‬ ‫از ایــن میــزان‪ ،‬حــدود ‪ 65‬درصــد زبال ‌ههــای آلــی‬
‫خـود را افتتـاح کـرد و هد ‌فگـذاری نمـوده اسـت‬ ‫مدیریــت پســماند‪ ،‬نــرخ بازیافــت پایینــی دارد‪.‬‬ ‫هســتند کــه پتانســیل تبدیــل بــه کمپوســت یــا‬
‫کــه حجــم زبال ‌ههــای دفنــی را تــا ‪ 30‬درصــد‬ ‫تنهــا ‪ 10‬درصــد از پســماندها در مبــدأ تفکیــک‬ ‫تولیـد انـرژی را دارنـد‪ ،‬امـا تنهـا بخـش کوچکـی‬
‫م ‌یشــوند و بیــش از ‪ 90‬درصــد از زبال ‌ههــا بــه‬ ‫از ایـن ظرفیـت بالفعـل شـده اسـت‪ .‬حـدود ‪ 5‬تـا‬
‫کاهــش دهــد‪.‬‬ ‫مح ‌لهــای دفــن منتقــل م ‌یشــوند‪ .‬تلا ‌شهایــی‬ ‫‪ 10‬درصـد پسـماند در ایـران بازیافـت م ‌یشـود‪ ،‬در‬
‫باوجـود چال ‌شهـای موجـود‪ ،‬ایـران ظرفی ‌تهـای‬ ‫ماننـد نصـب سـط ‌لهای تفکیـک زبالـه و اجـرای‬ ‫حالــی کــه ‪ 75‬درصــد از زبال ‌ههــا بــدون پــردازش‬
‫بالقــو‌های بــرای بهبــود مدیریــت پســماند دارد‪.‬‬ ‫برنام ‌ههــای آموزشــی انجــام شــده اســت‪ ،‬امــا‬ ‫مناســب در مح ‌لهــای دفــن دفــع م ‌یشــوند کــه‬
‫افزایــش ســرمای ‌هگذاری در فناور ‌یهــای نویــن‪،‬‬ ‫ایـن امـر باعـث آلودگـی شـدید خـاک‪ ،‬منابـع آبی‬
‫اجــرای برنام ‌ههــای تفکیــک در مبــدأ و تقویــت‬ ‫مشــارکت عمومــی همچنــان ناکافــی اســت‪.‬‬
‫همــکاری میــان بخــش دولتــی و خصوصــی‬ ‫‪ .5‬چال ‌شها‬ ‫و انتشــار گازهــای گلخانــ ‌های م ‌یشــود‪.‬‬
‫م ‌یتوانــد گا ‌مهــای مؤثــری بــرای بهبــود ایــن‬ ‫‪ .1‬تولید و ترکیب پسماند‬
‫از چال ‌شهـای اصلـی مدیریـت پسـماند در ایـران‬
‫وضعیــت باشــد‪.‬‬ ‫م ‌یتـوان بـه مـوارد زیـر اشـاره کـرد‪:‬‬ ‫روزانــه در ایــران ب ‌هطــور متوســط ‪ 760‬گــرم‬
‫پسـماند در مناطـق شـهری و ‪ 485‬گـرم در مناطـق‬
‫مقایسه تطبیقی ایران و جهان‬ ‫• نبـود زیرسـاخ ‌تهای مـدرن‪ :‬کمبـود فناور ‌یهـای‬ ‫روســتایی تولیــد م ‌یشــود‪ .‬ایــن مقــدار در شــهر‬
‫مدیریــت پســماند در ســطح جهانــی ب ‌هطــور‬ ‫نویــن ماننــد زبال ‌هســوزها‪ ،‬کمپوس ‌تســازی و‬ ‫تهـران کـه یکـی از بزر ‌گتریـن تولیدکننـدگان زبالـه‬
‫قاب ‌لتوجهــی از نظــر فنــاوری‪ ،‬زیرســاخ ‌تها‬ ‫در کشــور اســت‪ ،‬بــه حــدود ‪ 750‬تــا ‪ 800‬گــرم در‬
‫و سیاســ ‌تها پیشــرفت ‌هتر از ایــران اســت‪.‬‬ ‫نیروگا‌ههــای بیــوگاز‪،‬‬ ‫روز م ‌یرسـد‪ .‬ترکیـب پسـماندهای شـهری ایـران‬
‫کشـورهای پیشـرو ماننـد آلمـان‪ ،‬سـوئیس و ژاپن‬ ‫• آمـوزش و فرهن ‌گسـازی ناکافـی‪ :‬عـدم آگاهـی‬ ‫شـامل ‪ 61.6‬درصـد مـواد آلـی‪ 10.8 ،‬درصـد کاغـذ‪،‬‬
‫رویکردهــای جامــع و پایــداری بــرای کاهــش‪،‬‬ ‫عمومـی دربـاره اهمیـت تفکیـک زبالـه و بازیافـت‪،‬‬ ‫‪ 10.2‬درصـد پلاسـتیک و مقادیـر کمتـری از فلزات‪،‬‬
‫• کمبـود سـرمای ‌هگذاری‪ :‬محدودیـت منابـع مالی و‬
‫نبـود مشـو ‌قهای جـذاب بـرای بخـش خصوصـی‪،‬‬ ‫شیشـه و منسـوجات اسـت‪.‬‬
‫‪ .2‬سیست ‌مهای مدیریت پسماند‬
‫در ایــران‪ ،‬مدیریــت پســماند ب ‌هصــورت قانونــی‬
‫توســط شــهردار ‌یها و ســازمان محی ‌طزیســت‬
‫هدایــت م ‌یشــود‪ .‬بــر اســاس قانــون مدیریــت‬
‫پســماند (‪ ،)1383‬مســئولیت جمــ ‌عآوری‪،‬‬
‫حم ‌لونقـل‪ ،‬تفکیـک‪ ،‬پـردازش و دفـع پسـماند بـر‬
‫عهـده شـهردار ‌یها اسـت‪ .‬بـا ایـن وجـود‪ ،‬کمبـود‬
‫زیرسـاخ ‌تهای مناسـب‪ ،‬ضعـف در تفکیـک زبالـه‬
‫در مبـدأ و عـدم مشـارکت عمومـی‪ ،‬بهـر‌هوری ایـن‬
‫سیســتم را کاهــش داده اســت‪.‬‬

‫‪ .3‬دفن زباله‬
‫بیشــتر زبال ‌ههــای تولیدشــده در ایــران بــه‬

‫‪253‬‬

‫| شـماره ‪ ۲۴‬و ‪ | ۲۵‬زمستان ‪ ۱۴۰۳‬و بهار ‪| ۱۴۰۴‬‬