Page 235 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 235

‫گفت‌وگو جامعه‬

‫سـرمای ‌هگذاری کنـد‪ .‬بنابرایـن چرخـه فقـر تکـرار‬       ‫حــوزه زیرســاخ ‌تها ســرمای ‌هگذاری کننــد‪ ،‬غافــل‬        ‫برطــرف م ‌یشــود یــا اگــر اقتصــاد دســتوری یــا‬
‫می شــود‪ .‬چــاره کار چیســت؟ تمــام تجــارب‬            ‫از اینکــه ســرمای ‌هگذاری بــه میــزان پ ‌سانــداز یــا‬   ‫قیم ‌تگــذاری دســتوری وجــود نداشــته باشــد و‬
‫جهانـی نشـان م ‌یدهـد کـه سـ ‌هراه بـرای گـذار از‬      ‫ثــروت کشــور یــا بــه عبارتــی بــه درآمــد کشــورها‬     ‫بـا شـرایط بـازار کار شـود‪ ،‬سـرمای ‌هگذاری توسـعه‬
                                                       ‫بسـتگی دارد‪ .‬بـرای درک بهتـر ایـن موضـوع اگـر‬              ‫پیــدا م ‌یکنــد و مســئله عــدم تعــادل عرضــه و‬
        ‫ایــن چرخــه در تمــام دنیــا وجــود دارد‪:‬‬     ‫اقتصـاد را مثـل یـک خانـوار فـرض کنیـد‪ ،‬فـردی‬
‫‪ -‬راهـکاراول؛ در اقتصادهایـی ماننـد اقتصاد امریکا‬      ‫کـه بـرای امرارمعـاش خانـواده خـود از یک وسـیله‬                                  ‫تقاضــا برطــرف می شــود»‪.‬‬
‫نیـز تجربـه شـده اسـت و بـه ده ‌ههـای ‪ 40 ،30‬و‬         ‫نقلیـه اسـتفاده و ب ‌هوسـیله آن هزین ‌ههـای زندگـی‬         ‫ایــن روایــت کــه اگــر قیم ‌تگــذاری‪ ،‬دســتوری‬
‫‪ 50‬میـادی یعنـی بیـن جن ‌گهـای جهانـی اول و‬            ‫را جبـران م ‌یکنـد را در نظـر بگیریـد تـا زمانـی کـه‬       ‫باشــد‪ ،‬بــازار کارا نبــوده و ســرمای ‌هگذاری هــم رخ‬
‫دوم برم ‌یگــردد کــه اقتصــاد آمریــکا دچــار رکــود‬  ‫ایــن وســیله بــه میــزان کافــی ظرفیــت و کارایــی‬       ‫نخواهـد داد‪ ،‬یـک اشـکال اساسـی دارد‪ .‬زمانـی که‬
‫شـده بـود‪ .‬بـه تعبیـر نظریـه کینـز دولـت آمریـکا‬       ‫دارد‪ ،‬فــرد ب ‌هواســطه آن درآمــد خــوب بــه دســت‬        ‫از نـگاه خـرد بـه موضـوع نـگاه م ‌یکنیـم‪ ،‬بـرق را‬
‫از آینــده اقتصــاد خــود قــرض گرفــت‪ ،‬بــه ایــن‬     ‫مـ ‌یآورد‪ ،‬امـا از یـک دوره ب ‌هتدریـج کـه این وسـیله‬      ‫ب ‌همثابــه ســایر کالاهــای دیگــر‪ ،‬ماننــد پوشــاک‬
‫صـورت کـه اوراق قرضـه بلندمـدت ‪ ۲۰‬سـاله و ‪۳۰‬‬           ‫دچـار اختـال یـا فرسـودگی شـده و کلیـه درآمـد‬              ‫در نظــر م ‌یگیریــم درحال ‌یکــه بــرق یــک کالای‬
‫ســاله منتشــر کــرد‪ ،‬ســرمای ‌هگذاری انجــام داد و‬    ‫فـرد صـرف هزینـه اسـتهلاک و نگهـداری وسـیله‬                ‫زیرســاختی اســت و کالاهــای زیرســاختی بــا‬
‫توسـعه ب ‌هتدریـج رخ داد‪ .‬اقتصادهـای بـزرگ‪ ،‬پویا‬       ‫م ‌یشــود و فــرد پ ‌سانــدازی هــم نــدارد‪ ،‬اگــر بــه‬    ‫سـایر کالاهـا تفـاوت دارنـد؛ اول ای ‌نکـه کالاهـای‬
‫و رو بـه رشـد م ‌یتواننـد چنیـن اقدامـی را انجـام‬      ‫او گفتـه شـود کـه بایـد ایـن وسـیله را عـوض کنـد‬           ‫زیرســاختی ســرمای ‌هگذاری اولیــه بســیار بالایــی‬
‫دهنـد‪ .‬درواقـع در اقتصادهایـی کـه پایـدار هسـتند‬       ‫تـا درآمـد خـود را بـالا ببـرد و پ ‌سانـداز کنـد و بـه‬     ‫نیــاز دارنــد و از نظــر ســرمای ‌هگذاری‪ ،‬دیربــاز‬
‫و از ثبـات اقتصـادی سیاسـی بالایـی برخوردارنـد و‬       ‫عبارتــی بــازده اقتصــادی خــود را بــالا ببــرد‪ ،‬قــادر‬  ‫ده و کــم بــازده هســتند و ب ‌هطورکلــی از نظــر‬
‫اعتمـاد عمومـی در آ ‌نهـا بالاسـت‪ ،‬اتخـاذ و اجـرای‬     ‫نخواهـد بـود‪ .‬ایـن موضـوع یـک امـر تکنولوژیکی و‬            ‫اقتصــا ِد ســرمای ‌هگذاری در مقایســه بــا ســایر‬
                                                       ‫سـرمای ‌هگذاری اسـت‪ .‬وقتـی فـرد نتوانـد پ ‌سانـداز‬         ‫صنایـع جـذاب نیسـتند‪ ،‬دوم اینکـه ازآنجای ‌یکـه‬
              ‫چنیـن سیاسـتی امکا ‌نپذیـر اسـت‪،‬‬         ‫کنــد‪ ،‬نم ‌یتوانــد ســرمای ‌هگذاری کنــد و در نتیجــه‬     ‫توسـعه صنایـع زیرسـاختی بلندمدت و سـرمای ‌هبر‬
‫‪  -‬راهـکاردوم؛ اسـتقراض از خـارج از کشـور اسـت‬         ‫نم ‌یتوانـد وسـیله خـود را عـوض کنـد؛ بنابرایـن در‬         ‫اسـت‪ ،‬لـذا عـدم توسـعه آ ‌نهـا مانـع رشـد سـایر‬
‫کــه بــرای کشــورهایی اســت کــه در زما ‌نهایــی در‬   ‫چرخــه فقــر باقــی م ‌یمانــد و راهــی غیــر از ایــن‬     ‫بخ ‌شهــا م ‌یشــود و در نتیجــه اقتصــاد در یــک‬
‫تلـه و شـکاف زیرسـاختی گرفتار شـد‌هاند‪ ،‬اسـتفاده‬                                                                  ‫چرخــه معیــوب بــه دام م ‌یافتــد و ایــن چرخــه‬
‫شـده اسـت؛ بـرای مثـال کشـورهای آلمـان‪ ،‬ژاپـن و‬                 ‫وجـود نـدارد کـه از کسـی قـرض بگیـرد‪.‬‬             ‫معیــوب مانــع رشــد مجــدد اقتصــاد می شــود‪.‬‬
‫کـره جنوبـی بعـد از جنـگ جهانـی دوم از آمریـکا و‬       ‫اقتصادهــا هــم همی ‌نطــور هســتند‪ .‬زمانــی‬               ‫در اقتصادهــای مختلــف در دنیــا‪ ،‬صنایــع و‬
‫صندو ‌قهــای بی ‌نالمللــی‪ ،‬بــرای ســرمای ‌هگذاری در‬  ‫کــه یــک اقتصــاد گرفتــار چرخــه معیــوب فقــر‬           ‫حوز‌ههــای زیرســاختی ب ‌هعنــوان گلــوگاه یــا‬
                                                       ‫م ‌یشــود و درآمــد ســران ‌هاش کاهــش پیــدا‬              ‫نقطـه اصلـی و کانونـی گـذار از درحا ‌لتوسـعه بـه‬
           ‫حـوزه زیرسـاخ ‌تها پـول قـرض کردنـد‪،‬‬        ‫م ‌یکنــد‪ ،‬نم ‌یتوانــد پ ‌سانــداز و در امــور مهــم‬      ‫توســعه یافتگی هســتند‪ .‬اگــر م ‌یگوییــم کشــور‬
‫‪ -‬راهـکارسـوم؛ مربـوط بـه کشـورهایی اسـت کـه‬                                                                      ‫توسـع ‌هیافته اسـت؛ یعنـی ای ‌نکـه ب ‌هانـدازه کافـی‬
‫ایــن خو ‌ششانســی را دارنــد و ب ‌هنوعــی ذخایــر‬                                                                ‫حـوزه زیرسـاختی خـود را تقویـت کـرده اسـت و‬
                                                                                                                  ‫کشـورهای درحا ‌لتوسـعه کشـورهایی هسـتند کـه‬
                                                                                                                  ‫هنـوز نتوانسـته اند زیرسـاخ ‌تهای فیزیکـی خـود‬
                                                                                                                  ‫ماننـد شـبکه حم ‌لونقـل‪ ،‬بندرهـا‪ ،‬را‌ههـا‪ ،‬را‌هآهـن‪،‬‬
                                                                                                                  ‫فرودگا‌ههــا و‪ ...‬و همچنیــن زیرســاخ ‌تهای‬
                                                                                                                  ‫اجتماعــی ماننــد آموز ‌شوپــرورش‪ ،‬بهداشــت و‬

                                                                                                                                            ‫درمــان را توســعه دهنــد‪.‬‬

                                                                                                                  ‫چــرا اقتصادهــای توســع ‌هنیافته نم ‌یتواننــد‬
                                                                                                                  ‫ماننـد اقتصادهـا درکشـورهای توسـع ‌هیافته حـوزه‬

                                                                                                                                     ‫زیرســاخ ‌تها را توســعه دهنــد؟‬
                                                                                                                  ‫ایــن ســؤالی اســت کــه سیاســ ‌تگذاران بــه آن‬
                                                                                                                  ‫پاســخ نداد‌هانــد؛ یعنــی چنیــن فــرض کرد‌هانــد‬
                                                                                                                  ‫کــه تمــام کشــورها م ‌یتواننــد بــه ی ‌کمیــزان در‬

‫‪233‬‬

       ‫| شـماره ‪ ۲۴‬و ‪ | ۲۵‬زمستان ‪ ۱۴۰۳‬و بهار ‪| ۱۴۰۴‬‬
   230   231   232   233   234   235   236   237   238   239   240