Page 169 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 169
مقاله بازرگانیوخدمات
«کریــدور شــمال-جنوب» کــه از مد تهــا قبــل طریـق ارمنسـتان بـه نخجـوان و ترکیـه پیونـدی و ایــران خــود نیــز ب هانــدازه لازم ظرفی تهــای
جمهـوری آذربایجـان و روسـیه بـه سـرمای هگذاری زمینـی برقـرار سـازد .جمهـوری اسـامی ایـران و خالــی بــرای ایــن منطقــه نداشــت.
در آن علاق همنــد بودنــد ،ولــی هیــ چگاه اقــدام ارمنسـتان بـا برقـراری ایـن کریـدور مخالـف و آن
عملــی انجــام ندادنــد .در روابــط آذربایجــان بــا را خـط قرمـز دو کشـور در برابـر اتحـاد آذربایجـان در دهـه دوم و سـوم اسـتقلال ،اقتصاد کشـورهای
ایـران معلـوم شـده اسـت کـه آذربایجـان در پـی آسـیای مرکـزی در سـه جهـت شـرق (بـا چین و
اولوی تبخشــی بــه منافــع ملــی خــود بــدون و ترکیــه اعــام کرد‌هانــد. آسـیای شـرقی) ،غـرب (ترکیه-اروپـا) و شـمال
در نظــر داشــتن منافــع ایــران اســت و احتمــال بــا توجــه بــه مواضــع ضــد ایرانــی آذربایجــان، (فدراسـیون روسـیه) شـکل گرفـت؛ زیرا سـاختار
ب هکارگیــری را‌هآهــن روســیه بــه ایــران از قلمــرو ترکیـه و روسـیه در برپایـی کریـدور جعلـی زنگـه اقتصــاد آســیای مرکــزی بــا اقتصــاد ایــران و
آذربایجــان ب هعنــوان ابــزار چان هزنــی م یتوانــد زور ،ایــران و ارمنســتان ابتــکار «کریــدور ارس» حـوزه خلی جفـارس مکمـل هـم نبودنـد .در ایـن
را‌هآهــن رشت-آســتارا را بــا اخــال روبــ هرو و را از قلمـرو ایـران (همـان مسـیری کـه تاکنـون دوره ،بهر‌هگیـری از را‌ههـای ترانزیتـی ایـران بـرای
هزین ههــای ســاخت و خســار تهای وارده بــه آذربایجـان را بـا گـذر از خـاک ایـران بـه نخجـوان کشـورهای محصـور در خشـکی آسـیای مرکـزی
محی طزیســت کشــور در مســیر یــاد شــده را بــه متصــل م یکــرد) معرفــی و طرفیــن دیگــر
(آذربایجـان ،ترکیـه و روسـیه) را بـه پذیـرش آن فراهـم نبـود.
ایــران تحمیــل کنــد. در مرزهــای شــمال -غربــی دو جمهــوری
بــا توجــه بــه ای نکــه ایــران دارای شــبک ههای فراخوانده‌انــد. آذربایجــان و ارمنســتان (ه ممــرز بــا ایــران)
جــاد‌های مناســب در جهــات شــرقی-غربی و اکنــون «را‌هآهــن رشت-آســتارا» مطر حشــده از ســال 1988تــا ســال 2020درگیــر بحــران
اســت کــه ب هعنــوان حلقــه مفقــوده ریلــی قر‌هبــاغ بودنــد و جمهــوری آذربایجــان همچــون
جمهور یهـای آسـیای مرکـزی اقتصـادی مکمـل
بــا ایــران نداشــت زیــرا هماننــد ترکمنســتان،
ازبکسـتان و قزاقسـتان صادرکننـده انـرژی و مواد
خـام و واردکننـده کالاهـای صنعتـی سـرمای های و
مصرفـی و نیازمنــد ســرمایه و تکنولــوژی غربـی
بـود .ارمنسـتان یـک جمهـوری کوچـک مسـیحی
در مــرزی 40کیلومتــری در امتــداد رود ارس بــا
ایــران ه ممــرز اســت کــه روابــط حســن های بــا
ایــران داشــته و دارد.
جمهــوری آذربایجــان بــا ســاختار اقتصــادی
خــود بــا عضویــت در کریــدور ترانزیتــی
«تراســکا»[اکنون کریــدور میانــی] ،از نیمــه
نخســت دهــه 1990بــا غــرب در ارتبــاط اســت
و یکــی از بزر گتریــن صادرکننــدگان انــرژی
بــه رژیــم اســرائیل اســت .باوجــود قراب تهــای
مــردم جمهــوری آذربایجــان ازنظــر قومــی و
زبانــی بــا اســتا نهای آذری نشــین ایــران ،در
چارچــوب سیاســی دولــت آذربایجــان ،امــکان
پیوندهــای اقتصــادی و فرهنگــی قاب لتوجهــی
بیـن دو کشـور موجـود نیسـت .اکنـون جمهـوری
آذربایجــان پــس از بــه دســت آوردن پیــروزی
در بازپ سگیــری مناطــق اشــغالی ارمنســتان و
«پا کســازی قومــی» ارامنــه بومــی قر‌هبــاغ و
در راه عملیاتــی کــردن موافق تنامــه آت شبــس
(تحمیلـی از سـوی روسـیه) بـا تشـویق ترکیه در
پـی دسـتیابی بـه کریـدور ارتباطـی خـود خوانـده
بـه نـام جعلـی «کریـدور زنگـه زور» اسـت کـه از
167
| شـماره ۲۴و | ۲۵زمستان ۱۴۰۳و بهار | ۱۴۰۴
