Page 52 - Sepehr23- 2 low
P. 52

‫اتاق بازرگانی‪ ،‬صنایع‪،‬‬
                                                                                                                                                               ‫معادن و کشاورزی کرمان‬

‫اثرات تغییرات اقلیمی و توان سرزمینی و مزیت تولید‬

‫توجــه بــه اقتصــاد ســبز و شــاخص‌های‬              ‫محصـول کـم آب بـر و مقـاوم بـه خشـکی ماننـد‬                                      ‫دکترمهرنوش میرزایی‬
‫بهـر‌هوری سـبز در جهـان یکـی از مباحـث جدیـد‬         ‫پســته از ‪ 479‬هــزار هکتــار در ســال ‪ 1396‬بــه‬
‫در مجامــع علمــی جهــان اســت کــه هــدف آن‬         ‫‪ 559/7‬هـزار هکتـار در سـال ‪ 1402‬رسـیده اسـت‬                         ‫عضو هیئ ‌تعلمی و معاون دفتر امور اقتصادی سازمان‬
‫امنیــت غذایــی پایــدار‪ ،‬عدالــت اجتماعــی و‬                                                                                        ‫تحقیقات‪ ،‬آموزش و ترویج کشاورزی کشور‬
‫ایجــاد اطمینــان در خــأ نعمــت منابــع پایــه‬                            ‫کــه قابــل توجــه می‌باشــد‪.‬‬
‫ســرزمینی همــراه بــا رشــد اقتصــادی اســت‪.‬‬        ‫در ســا ‌لهای اخیــر به‌صــورت میانگیــن ســالانه‬                                                      ‫چکیده‬
‫لــذا توســعه اقتصــادی در بخ ‌شهــای مختلــف‬        ‫حــدود ‪ ۱۵‬تــا ‪ ۲۰‬تــن فرســایش خــاک وجــود‬            ‫امنیـت غذایـی بـه معنـای دسترسـی مـردم بـه‬
‫بایســتی بــر مبنــای حفــظ محیط‌زیســت‪،‬‬             ‫دارد کـه ایـن میـزان در مناطـق مختلـف کشـور‬             ‫غــذای کافــی‪ ،‬ایمــن و ســالم اســت‪ .‬تغییــرات‬
‫تــوان اکولوژیکــی و کاهــش اثــرات توســعه در‬       ‫کمابیــش وجــود دارد‪ .‬تغییــر کاربــری اراضــی‬          ‫اقلیمــی در ســا ‌لهای اخیــر و کاهــش تــوان‬
                                                     ‫به‌صــورت غیرقانونــی‪ ،‬از بزرگ‌تریــن عوامــل‬           ‫سـرزمینی از لحـاظ منابـع پایـه آب‌وخـاک باعث‬
    ‫زیســت‌بو ‌مهای مناطــق مختلــف باشــد‪.‬‬          ‫از دســت رفتــن خــاک محســوب می‌شــود‬                  ‫شـده اسـت کـه الگـوی تولیـد و مزیـت تولیـد‬
‫بــدون توجــه بــه ایــن موضــوع و عــدم رعایــت‬     ‫و زمانــی کــه خــاک و حاصــل خیــزی آن از‬              ‫برخـی از محصـولات در مناطـق مختلـف تحـت‬
‫بهــره‌وری در مصــرف نهاده‌هــا و توســعه‪ ،‬بــدون‬    ‫دسـت مـ ‌یرود درواقـع یـک بخـش مهـم بـرای‬               ‫تأثیــر قــرار گرفتــه و تغییــرات اساســی پیــدا‬
‫در نظـر گرفتـن اثـرات زیسـ ‌تمحیطی بسـیاری‬           ‫تولیـد محصـولات کشـاورزی بـا مشـکل مواجـه‬               ‫نمایـد و ایـن موضـوع امنیـت غذایـی پایـدار را‬
‫از مناطــق کشــور مــا مزیــت تولیــد خــود را از‬                                                             ‫در آینــده تحــت تأثیــر خــود قــرار خواهــد داد‪.‬‬
‫دســت خواهــد داد‪ .‬توجــه بــه برنامــه الگــوی‬                                                ‫می‌شــود‪.‬‬     ‫تغییـرات اقلیمـی منجـر بـه تغییـرات در الگـوی‬
‫کشــت کــه بــا توجــه بــه میــزان منابــع آبــی و‬  ‫متأسـفانه بـه دلیـل عـدم بهـر‌هوری در مصـرف‬             ‫هواشناســی شــرایط محیطــی می‌شــود و‬
‫خاکــی موجــود تدویــن و در حــال عملیاتــی‬          ‫نهاده‌هــای تولیــد ماننــد انــواع کودهــا و ســموم‬    ‫م ‌یتوانــد میــزان تولیــد محصــولات کشــاورزی‬
‫شـدن اسـت می‌توانـد کمـک شـایانی بـه حفـظ‬            ‫شـیمیایی‪ ،‬عـدم توجـه بـه توصیه‌هـای کـودی و‬             ‫را تحـت تنـش بسـیار زیـادی قـرار دهـد؛ بـرای‬
‫مزیـت تولیـد محصـولات اساسـی و اسـتراتژیک‬            ‫مصـرف ب ‌یرویـه و بـدون ضابطـه و نظـارت‪ ،‬هـم‬            ‫مثــال افزایــش دمــا و کاهــش بارش‌هــا منجــر‬
‫و امنیــت غذایــی پایــدار نمایــد‪ .‬در الگــوی‬       ‫خاک‌هــا آلــوده شــد‌ه و هــم این‌کــه محصــول‬         ‫بــه خش ‌کســالی در برخــی مناطــق و ســیل در‬
‫کشــت تدوین‌شــده‪ ،‬تولیــد برخــی محصــولات‬          ‫دارای باقی‌مانــده ســم و کــود غیرمجــاز شــده‬         ‫مناطــق دیگــری می‌شــود کــه هــر دوی ایــن‬
‫آب بـر کـه موجـب مصـرف آب زیـاد در بخـش‬              ‫اســت‪ .‬بررســ ‌یها نشــان داده اســت بــه دلیــل‬        ‫پدیده‌هـا باعـث کاهـش تولیـد و تغییـر مزیـت‬
                                                     ‫همیــن مصــارف ب ‌یرویــه‪ ،‬کیفیــت خاک‌هــا‬              ‫نســبی تولیــد در برخــی مناطــق خواهــد شــد‪.‬‬
                                                     ‫به‌شــدت کاه ‌شیافتــه اســت‪ .‬عــاوه بــر‬               ‫به‌طـور مثـال تغییـر سـطح زیرکشـت محصـولات‬
                                                     ‫ایــن بــه دلیــل خش ‌کســال ‌یهای پی‌درپــی‪،‬‬           ‫گلخانــه‌ای در ســال‌های توســعه ایــن نــوع‬
                                                     ‫پاییـن رفتـن سـطح ایسـتایی و افزایـش عمـق‬               ‫کشــت در ایــران (‪ )1375-1400‬بیشــتر از ‪30‬‬
                                                     ‫دسترســی بــه آب موردنیــاز کشــاورز و رســیدن‬          ‫برابــر شــده اســت ب ‌هطور ‌یکــه از ‪ 588‬هکتــار‬
                                                     ‫عمـق آب بـه لای ‌ههـای آهکـی و نمکـی و شـور‬             ‫در سـال ‪ 1375‬بـه ‪ 18079‬هکتـار در سـال ‪1400‬‬
                                                     ‫شــدن آب چا‌ههــای کشــاورزی‪ ،‬بــا آبیــاری‬             ‫بـا میانگیـن ‪ 673‬هکتـار در سـال رسـیده اسـت‬
                                                     ‫زمین‌هــای کشــاورزی خــاک نیــز شــور شــده‬
                                                     ‫اســت و بســیاری از گیاهانــی کــه مقــاوم بــه‬            ‫کـه نشـانگر رشـد زیـاد ایـن بخـش اسـت‪.‬‬
                                                     ‫شـوری نیسـتند در ایـن خا ‌کهـا قابلیـت رشـد‬             ‫محصولـی ماننـد زعفـران‪ ،‬خـاص مناطق خشـک‬
                                                                                                             ‫و کــم بــاران اســت‪ ،‬لــذا کشــت ایــن محصــول‬
                                                                                        ‫و تولیــد ندارنــد‪.‬‬  ‫در بســیاری مناطــق کشــور توســعه پیــدا کــرده‬
                                                     ‫در کشــور مــا برنام ‌هریــزی منطقــ ‌های کشــت‪،‬‬        ‫اسـت و میـزان سـطح زیرکشـت آن از ‪ ۱۲۳‬هزار‬
                                                     ‫ســال‌های زیــادی انجام‌نشــده اســت و ایــن‬            ‫هکتــار در ســال ‪ 1402‬بــه ‪ ۱۲۷‬هــزار هکتــار در‬
                                                     ‫برنام ‌هریـزی بـدون توجـه بـه تـوان سـرزمینی و‬          ‫سـال ‪ 1403‬رسـیده اسـت و در برخـی اسـتان‌ها‬
                                                     ‫توسـعه بخ ‌شهـای مختلـف بویـژه کشـاورزی و‬               ‫طــی ده ســال اخیــر‪ ،‬کشــت زعفــران تــا ‪4‬‬
                                                                                                             ‫برابــر افزایــش یافتــه اســت‪ .‬ســطح زی رکشــت‬
                                                                          ‫صنعــت انجا ‌مگرفتــه اســت‪.‬‬

                                                                                                                            ‫‪50‬‬

                                                                                                             ‫| شـماره ‪ | 23‬پاییز ‪| 1403‬‬
   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57