Page 49 - Sepehr23- 2 low
P. 49
گفت‌وگو تولید
ارزیابــی حمایــت دولــت از بخــش کشــاورزی بــا مشــکلات اقتصــادی روبــ هرو هســتند. فناور یهــای پایــدار و نویــن ،ماننــد آبیــاری
بویــژه از دیــدگاه بخــش خصوصــی ،نشــان • کشـاورزی مـدرن :بـا توسـعه کشـاورزی مـدرن قطـر‌های و اسـتفاده از داد‌ههـای اقلیمـی باعـث
می‌دهــد کــه تلا شهایــی بــرای پشــتیبانی از و بهبــود بهــرهوری ،درآمــد کشــاورزان می‌توانــد کاهــش مصــرف آب ،بهبــود ســامت خــاک و
کشـاورزان انجـام شـده اسـت ،امـا برنام ههـای ب هطــور چشــمگیری افزایــش یابــد .کشــاورزی کاهــش اســتفاده از کــود و ســموم می‌شــود.
حمایتــی فعلــی در بســیاری از مــوارد ناکارآمــد قــراردادی ،بهر‌هگیــری از بیم ههــای مــدرن ایــن رویکــرد بــه مدیریــت پایــدار منابــع و
بــوده و نتوانســته ب هطــور کامــل بــه خلــق کشــاورزی و ارتبــاط مســتقیم بــا بازارهــای کاهــش اثــرات زیســت‌محیطی کمــک خواهــد
ثـروت و توسـعه پایـدار کشـاورزی کمـک کنـد. داخلـی و خارجـی ،رفـاه اقتصـادی کشـاورزان را
برخــی نقــاط ضعــف و چال شهــای موجــود بــه ک ـرد.
بهبــود می‌بخشــد. -4ارزش افزوده و صادرات
شـرح زیـر اسـت: درمجمــوع بخــش کشــاورزی ســنتی ایــران • وضــع موجــود :بســیاری از محصــولات
-1هد فگیری نامناسب برنامه‌های حمایتی بــا وجــود نقــش مهــم در اقتصــاد ،بــه دلیــل کشـاورزی ایـران بـا ارزش افـزوده پاییـن تولیـد
بســیاری از برنام ههــای حمایتــی دولــت در کمبـود فنـاوری ،بهـر‌هوری پاییـن و مشـکلات می‌شــوند و ب هطــور عمــده به‌صــورت خــام
بخـش کشـاورزی بـه دلیـل عـدم هد فگـذاری زیربنایــی بــا چالش‌هــای زیــادی مواجــه صــادر می‌گردنــد .عــدم وجــود صنایــع تبدیلــی
دقیـق ،تأثیـر مطلوبـی نداشـته اسـت .تسـهیلات اســت ،امــا توســعه و پیاد‌هســازی کشــاورزی کافـی و تکنولوژ یهـای مـدرن فـرآوری ،باعـث
مالــی ،یاران ههــا و قیم تگذار یهــا گاهــی مــدرن بــا افزایــش بهــرهوری ،صرف هجویــی در هدررفــت بســیاری از تولیــدات می‌شــود.
بــه گروه‌هایــی م یرســد کــه نیازمنــد واقعــی منابــع ،ایجــاد اشــتغال باکیفیــت و افزایــش • کشــاورزی مــدرن :بــا توســعه کشــاورزی
حمایــت نیســتند و از ســوی دیگــر ،کشــاورزان ارزش افــزوده می‌توانــد ایــران را در مســیر مــدرن ،ظرفیــت صنایــع تبدیلــی و فــرآوری
کوچــک و متوســط کــه بیشــترین آســیب را دســتیابی بــه تولیــد پایدارتــر و رقابت‌پذیرتــر محصــولات کشــاورزی افزایــش می‌یابــد .ایــن
می‌بیننــد از ایــن حمایت‌هــا ب هخوبــی بهره‌منــد در بازارهــای جهانــی قــرار دهــد .بخــش موضــوع منجــر بــه تولیــد محصــولات بــا ارزش
نم یشــوند .هوشــمندانه نبــودن ایــن برنام ههــا خصوصــی آمــاده اســت تــا بــا ســرمای هگذاری افـزوده بـالا و افزایـش تـوان رقابـت در بازارهـای
باعـث هدررفـت منابـع و ایجـاد انحـراف در بـازار و نـوآوری در ایـن حـوزه بـه تحـول کشـاورزی جهانــی می‌شــود .بهبــود کیفیــت و بســت هبندی
محصــولات نیــز بازارهــای جدیــدی بــرای
شــده اســت. کشــور کمــک کنــد. صــادرات ایجــاد می‌کنــد.
-2تمرکز بر مداخلات کوتاه‌مدت -5زنجیره تأمین و صنایع جانبی
بســیاری از برنام ههــای دولــت متمرکــز بــر ایســتادگی دولــت در کنــار کشــاورزان و • وضــع موجــود :زنجیــره تأمیــن کشــاورزی
مداخــات کوتاهمــدت اســت؛ ماننــد کنتــرل حمایــت از بخــش کشــاورزی را چگونــه ارزیابــی در ایــران ناکارآمــد اســت و زیرســاخ تهای
قیم تهــا یــا اعطــای یاران ههــای مقطعــی م یکنیــد؟ اصــول ًا برنام ههــای حمایتــی دولــت مناســب بــرای نگهــداری و توزیــع محصــولات
کــه تنهــا در کوتاهمــدت بــه کمــک کشــاورزان از بخــش کشــاورزی چقــدر هوشــمندانه بــوده و کشــاورزی بهین هســازی نشــده اســت .بســیاری
می‌آینــد .در عــوض ،کمتــر بــر سیاســ تهای بـه خلـق ثـروت ازکشـاورزی کمـک کـرده اسـت، از محصــولات بــه دلیــل نبــود سیســت مهای
بلندمــدت کــه بــه افزایــش بهــرهوری ،بهبــود یــک برنامــه هوشــمندانه حمایتــی از بخــش مناســب لجســتیکی و ذخیر‌هســازی هــدر
زیرســاخ تها و توســعه فناوری‌هــا منجــر کشــاورزی کشــور دارای چــه مختصاتــی اســت؟
م یشــود ،تمرکــز می‌شــود .ایــن رویکــرد، می‌ر و نــد .
بخــش کشــاورزی را به‌شــدت وابســته بــه بــرای آنکــه تحقیقــات علمــی بــه شــکل • کشـاورزی مـدرن :بـا توسـعه زنجیـره تأمیـن
حمای تهـای لحظـ های دولـت کـرده و اسـتقلال عملیاتــی بــه دســت کشــاورزان برســد ،بایــد مــدرن از جملــه ســردخان هها ،سیســتم‌های
و توانمنـدی آن را تحـت تأثیـر قـرار داده اسـت. همــکاری نزدیک‌تــری میــان مرا کــز تحقیقاتــی، حم لونقــل پیشــرفته و مدیریــت هوشــمند
-3نبود انسجام در سیاست‌های حمایتی دولــت و بخــش خصوصــی برقــرار شــود .از انبارهـا م یتـوان میـزان هدررفـت محصـولات را
یکــی از چالش‌هــای دیگــر ،نبــود انســجام و ســوی دیگــر ،تقویــت سیســتم‌های آموزشــی بــه حداقــل رســاند .ایــن امــر منجــر بــه بهبــود
هماهنگـی میـان سیاسـ تهای مختلـف دولتـی و ترویــج کشــاورزی همــراه بــا ســرمایه‌گذاری بهــرهوری در کل زنجیــره و افزایــش بازدهــی
اســت .برخــی از سیاســت‌ها در یــک حــوزه مناســب در فنــاوری و نــوآوری می‌توانــد ایــن
(مثــاً آب) ممکــن اســت بــا سیاســت‌های فاصلــه را کاهــش دهــد و نتایــج پژوه شهــا اقتصــادی خواهــد شــد.
حوزه‌هــای دیگــر (ماننــد تولیــد محصــولات را بــه کشــاورزی عملــی تبدیــل کنــد. -6درآمد کشاورزان و رفاه اقتصادی
خـاص) در تضـاد باشـد .ایـن عـدم هماهنگـی • وضـع موجـود :درآمـد کشـاورزان در کشـاورزی
باعــث م یشــود کــه نتایــج مطلــوب بــه دســت سـنتی اغلـب ناپایـدار و تحـت تأثیـر نوسـانات
نیایــد و کشــاورزان ســردرگم شــوند. قیمــت محصــولات و شــرایط آب و هوایــی
اسـت .بسـیاری از کشـاورزان در مناطـق محـروم
47
| شـماره | ۲۳پاییز | 1403
