Page 62 - Sepehr23- 2 low
P. 62

‫اتاق بازرگانی‪ ،‬صنایع‪،‬‬
                                                                                                           ‫معادن و کشاورزی کرمان‬

            ‫مشکلات خاموشی‌های برنام ‌هریزی‌شده‬       ‫بـا دبـی بالاتـر جبـران شـده و حجـم برداشـت آب‬        ‫برداشــت آب می‌باشــد‪ .‬ایــن موضــوع نشــان‬
‫بـا ایـن وجـود‪ ،‬خاموشـی چاه‪‎‬هـای كشـاورزی‬            ‫تغییــری نكنــد‪ .‬به‌ای ‌نترتیــب كشــاورز می‏توانــد‬  ‫م ‪‎‬یدهــد كــه حتــی اگــر دوره زمانــی برداشــت‬
‫بـه مـدت ‪ 6-12‬سـاعت در روز‪ ،‬سـه مشـكل نیـز‬           ‫در فصولـی كـه ناتـرازی انـرژی وجـود دارد‪-18 ،‬‬         ‫آب چـاه كاهـش یابـد‪ ،‬كشـاورزان می‪‎‬تواننـد بـا‬
                                                     ‫‪ 12‬ســاعت در شــبانه‪‎‬روز برداشــت آب داشــته و‬        ‫برداشــت بیشــتر در زمــان باقیمانــده‪ ،‬حداكثــر‬
          ‫ممكـن اسـت بـه دنبـال داشـته باشـد‪:‬‬        ‫در زمـان اوج مصـرف بـرق‪ ،‬چـاه آب را خامـوش‬            ‫مجــاز آب را برداشــت كننــد و بنابرایــن از ایــن‬
‫‪ -‬اول‪ ،‬در بسـیاری از چا‌ههـای كشـاورزی‪ ،‬بیـن‬         ‫نماینــد (‌كاری كــه در ســال‌های اخیــر توســط‬
‫چـاه تـا محـل مزرعـه یـا بـاغ فاصلـه طولانـی‬         ‫وزارت نیـرو بـه مـدت ‪ 6‬سـاعت برنام ‌هریزی‌شـده‬                    ‫نظــر بــا محدودیــت مواجــه نشــوند‪،‬‬
‫وجــود دارد كــه خاموشــی چــاه باعــث خالــی‬        ‫و بـرای سـاعاتی هـم بـدون برنامـه قبلـی انجـام‬        ‫‪ -‬دوم‪ ،‬بیشــتر چا‪‎‬ههــای كشــاورزی بــه علــت‬
‫شـدن لولـه شـده و پـس از روشـن شـدن مجدد‬             ‫شـده اسـت)‪ .‬اگـر چـه اغلـب كشـاورزان از ایـن‬          ‫آبدهـی كـم‪ ،‬عـاوه بـر چـاه عمـودی دارای یـك‬
‫چــاه زمانــی طــول م ‪‎‬یكشــد كــه آب بــه محــل‬     ‫خاموشــی‌ها ناراضــی بودنــد امــا تــا زمانــی كــه‬  ‫ســری گالر ‪‎‬یهــای افقــی زیرزمینــی (پشــته)‬
‫برســد؛ ایــن موضــوع ب ‌هعنــوان ســوختی آب از‬      ‫ســرمای ‌هگذاری كافــی در صنعــت بــرق صــورت‬         ‫نیـز م ‪‎‬یباشـند كـه باعـث افزایـش آبدهـی چـاه‬
‫طــرف كشــاورزان مطــرح می‪‎‬باشــد‪ .‬بــرای حــل‬       ‫نگیـرد‪ ،‬بـه نظـر می‌رسـد ایـن كار ادامـه داشـته‬       ‫می‪‎‬گردنــد‪ .‬ب ‌هعبارت‌دیگــر‪ ،‬در زمــان خاموشــی‬
‫ایـن مشـكل م ‪‎‬یتـوان عـاوه بـر ‪ 12-18‬سـاعت‪،‬‬          ‫باشــد و لــذا بهتــر اســت كشــاورزان از منافــع و‬   ‫چــاه ایــن گالر ‪‎‬یهــا محــل ذخیــره آب شــده و‬
‫زمــان ســوختی آب كــه معمــولاً كمتــر از یــك‬      ‫معایــب خاموشــی برنام ‌هریز ‌یشــده چاه هــا‬         ‫در زمــان روشــن شــدن چــاه‪ ،‬ظرفیــت آبدهــی‬
‫سـاعت می‪‎‬باشـد را نیـز بـه زمـان روشـن بـودن‬         ‫در وضعیــت كنونــی مطلــع باشــند و ضمــن‬
                                                     ‫اینكــه بــا دولــت بــرای رفــع ناتــرازی همــكاری‬                                    ‫چـاه بـالا مـی‌رود‪،‬‬
                                ‫چـاه اضافـه نمـود‪،‬‬   ‫م ‌یکننــد‪ ،‬از دولــت بــرای جبــران هزین ‌ههــای‬     ‫‪ -‬سـوم‪ ،‬در پروانـه بهر‌هبـرداری چـاه دو متغیـر‬
‫‪ -‬دوم موضــوع بــالا رفتــن اســتهلاك چــاه و‬        ‫احتمالــی تحمیــل شــده در نتیجــه خاموشــی‬           ‫دبــی لحظــ ‪‎‬های (لیتــر بــر ثانیــه) و ســاعت‬
‫لولـه اسـت‪ .‬در بعضـی از چا‪‎‬ههـا بـه علـت بافـت‬       ‫برنام ‌هریزی‌شــده‪ ،‬طبــق یــك توافــق معیــن‬         ‫كاركــرد وجــود دارد؛ بنابرایــن حجــم كل آب‬
‫و ســاختمان خــاك‪ ،‬بــالا آمــدن آب در زمــان‬                                                              ‫برداشــت شــده بــا توجــه بــه ایــن دو متغیــر‬
‫خاموشــی باعــث ریــزش چــاه می‪‎‬گــردد‪ .‬ایــن‬                              ‫مطالباتــی را داشــته باشــند‪.‬‬  ‫تعییــن می‪‎‬گــردد‪ .‬ب ‌هعبار ‌تدیگــر‪ ،‬اگــر زمــان‬
‫مشــكل را م ‪‎‬یتــوان بــا کار گذاشــتن لول ‪‎‬ههــای‬                                                         ‫برداشـت كمتـری صـورت گیـرد‪ ،‬بـا دبـی بالاتـر‬
‫ســیمانی یــا گلــی پخت ‌هشــده برطــرف نمــود‪.‬‬                ‫مزی ‌تهای خاموشی‌های برنامه‌ریز ‌یشده‬       ‫م ‪‎‬یتــوان جبــران نمــود و حجــم كل برداشــت را‬
‫البتـه تعـداد ایـن چاه‪‎‬هـا زیـاد نبـوده و هزینـه‬     ‫خاموشـی برنامه‌ریز ‌یشـده می‌توانـد مزیت‏هایـی‬
‫ســرمای ‌هگذاری اولیــه ایــن كار می‪‎‬توانــد توســط‬                                                                                ‫بــه میــزان مجــاز رســاند‪.‬‬
                                                                             ‫به این شـرح داشـته باشـد‪:‬‬     ‫راهـكار ایـن مقالـه بـرای رفـع بخشـی از مشـكل‬
                           ‫دولــت پرداخــت شــود‪،‬‬    ‫‪ -‬اول‪ ،‬خاموشــی برنام ‌هریزی‌شــده و صرفــ ًا‬         ‫ناتـرازی بـرق در چا‪‎‬ههـای كشـاورزی‪ ،‬خاموشـی‬
‫‪ -‬سـوم خامـوش و روشـن شـدن مـداوم موتور‬              ‫یــك نوبــت در شــبان ‌هروز اســت و مشــكلات‬          ‫برنامه‌ریزی‌شــده چــاه در زمــان اوج مصــرف‬
‫الكتریكـی ممكـن اسـت منجـر بـه سـوختن آن‬             ‫فعلــی خاموشــی‪‎‬های بــدون برنامه‌ریز ‌یشــده‬         ‫بــرق و آبكشــی بــا دبــی بالاتــر در زمــان پاییــن‬
‫شـود‪ .‬البتـه ایـن خطـر در زمانـی كـه خامـوش‬                                                                ‫بـودن میـزان مصـرف بـرق اسـت؛ بـرای مثـال‪،‬‬
‫و روشـن شـدن بـدون برنامه‌ریـزی وجـود دارد‪،‬‬            ‫و گاهــی در چنــد نوبــت را نخواهــد داشــت‪،‬‬        ‫چـاه آبـی كـه در ‪ 24‬سـاعت بایسـتی ‪ 15‬لیتـر در‬
‫احتمــال آن بیشــتر اســت‪ .‬در ایــن خصــوص‬           ‫‪ -‬دوم‪ ،‬بــا توجــه بــه اینكــه در زمــان كمتــری‬     ‫ثانیــه آب برداشــت نمایــد‪ ،‬متناســب بــا شــرایط‬
‫نیــز م ‪‎‬یتــوان موتورهــای الكتریكــی چا‪‎‬ههــای‬     ‫چـاه كشـاورزی روشـن اسـت‪ ،‬هزین ‪‎‬ههـای بـرق‪،‬‬           ‫هــر منطقــه و وضعیــت آبدهــی چــاه كشــاورزی‬
                                                     ‫اســتهلاك موتــور و پمــپ و دســتمزد نیــروی‬          ‫و طبــق بررســی كارشناســی تیــم تخصصــی‬
    ‫كشـاورزی را بـا كمـك دولـت بیمـه نمـود‪.‬‬                                                                ‫مشــترك وزارت نیــرو و وزارت جهــاد كشــاورزی‪،‬‬
                                                                  ‫كارگــر آبیــاری را كاهــش می‪‎‬دهــد‪،‬‬     ‫در ‪ 12 -18‬ســاعت‪ ،‬بــه ترتیــب ‪ 20-30‬لیتــر در‬
‫تصمیمــات ســخت دولــت و کشــاورزان در حــل‬          ‫‪ -‬سـوم‪ ،‬بـا توجـه بـه ذخیـره شـدن آب در چـاه‬          ‫ثانیــه آب برداشــت نمایــد‪ .‬در ایــن صــورت‬
          ‫ناتــرازی بــرق در چا ‌ههــای کشــاورزی‬    ‫و بــالا رفتــن دبــی لحظــ ‪‎‬های چــاه‪ ،‬پیشــروی‬      ‫كشــاورز فرصــت انتخــاب بیــن ‪ 6‬تــا ‪ 12‬ســاعت‬
                                                     ‫آب بیشـتر شـده و نیـاز بـه ایجـاد اسـتخر و در‬         ‫خاموشـی برنامه‌ریزی‌شـده صرفـ ًا در یـك نوبـت‬
‫بـرای اجـرای راهـكار ارائ ‌هشـده در ایـن مقالـه‬      ‫نتیجــه هزین ‏ههــای ســرمای ‪‎‬هگذاری و نگهــداری‬      ‫را خواهـد داشـت‪ .‬اگـر ‪ 12‬سـاعت را انتخـاب كنـد‪،‬‬
‫بــه تصمیم‪‎‬گیر ‪‎‬یهــای ســخت از دو ســمت‬                                                                   ‫دبـی برداشـت در سـاعت روشـن بـودن چـاه تـا‬
‫كشـاورزان و دولـت نیـاز اسـت‪ :‬نخسـت اینكـه‬                                          ‫آن كمتــر می‌شــود‪،‬‬    ‫دو برابــر افزایــش خواهــد یافــت‪ .‬درصورت ‌یکــه‬
‫كشــاورز ایــن تصمیــم ســخت را بگیــرد كــه‬         ‫‪ -‬چهــارم‪ ،‬بــا توجــه بــه اینكــه آب شــیرین‬        ‫‪ 6‬ســاعت خاموشــی را بپذیــرد میــزان افزایــش‬
‫زمـان آبكشـی را بـه ‪ 12-18‬سـاعت متناسـب‬              ‫سـبك‪‎‬تر از آب شـور اسـت و اغلـب بالاتـر قـرار‬         ‫متناسـب بـا آن تـا ‪ 1/3‬برابـر خواهـد بـود؛ ایـن‬
‫بــا شــرایط منطقــه‪ ،‬وضعیــت آبدهــی چــاه و‬        ‫م ‪‎‬یگیـرد‪ ،‬خاموشـی چـاه باعـث بـالا آمـدن آب‬          ‫مسـئله باعـث م ‪‎‬یشـود تـا سـاعت كاركـرد كمتـر‬
‫نظــر تیــم كارشناســی مربوطــه برســاند‪ .‬او‬         ‫شـیرین شـده و در نتیجـه كیفیـت آب چاه‪‎‬هـای‬
‫بایــد بــه ایــن بــاور برســد كــه كاهــش زمــان‬
                                                               ‫كشــاورزی تــا حــدی بهبــود می‌یابــد‪.‬‬

                                                                                                                                                    ‫‪60‬‬

                                                                                                                                     ‫| شـماره ‪ | 23‬پاییز ‪| 1403‬‬
   57   58   59   60   61   62   63   64   65   66   67