Page 151 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 151

‫مقاله تولید‬

                                          ‫نتیج ‌هگیری‬  ‫از عـدم اجـرای قانـون‪ ،‬نماینـدگان م ‌یتواننـد در این‬     ‫احـراز تخلف یـا اسـتنکاف عمدی مسـئولان‪ ،‬دیوان‬
‫بـا توجـه به مجمـوع مباحث یادشـده‪ ،‬مشـخص‬                          ‫خصـوص بررسـی جامـع انجـام دهنـد‪.‬‬              ‫محاسـبات مکلـف اسـت گـزارش موضـوع را بـه‬
‫م ‌یشـود کـه اسـتان کرمـان ب ‌هعنـوان یکـی از‬                                                                   ‫مجلـس شـورای اسالمی یـا مراجـع قضایـی ارائـه‬
‫غن ‌یتریـن مناطـق معدنی کشـور‪ ،‬از حقـوق قانونی‬         ‫• اسـتیضاح‪ :‬اگـر نماینـدگان از پاسـ ‌خهای وزیـر‬          ‫دهـد و پیگیـر اصالح یـا جبـران خسـارت شـود‪.‬‬
‫خـود در قالـب تبصـره ‪ ۶‬مـاده ‪ ۱۴‬قانـون معـادن‬          ‫مربوطـه قانـع نشـوند‪ ،‬م ‌یتوانند طرح اسـتیضاح او‬         ‫مشـارکت سـه نهاد نظارتی فوق ‪-‬سـازمان بازرسـی‬
‫ب ‌هطـور کامـل بهر‌همنـد نم ‌یشـود‪ .‬ایـن در حالـی‬                                                               ‫کل کشـور‪ ،‬دیـوان عدالت اداری و دیوان محاسـبات‬
‫اسـت کـه قانو ‌نگـذار بـا وضـع تبصـره مذکـور‪،‬‬                                                 ‫را کلیـد بزننـد‪.‬‬  ‫کشـور‪ -‬م ‌یتوانـد مانـع از تضییـع حقـوق قانونـی‬
‫خواسـتار توزیع عادلانه عواید معـد ‌نکاوی و جبران‬                                                                ‫اسـتا ‌نهای معد ‌نخیز شـود‪ .‬ورود جدی و همزمان‬
‫تبعـات زیسـ ‌تمحیطی و اجتماعـی اسـتخراج‬                            ‫‪ .۳‬نقش بخش خصوصی و اتاق بازرگانی‬             ‫ایـن نهادهـا بـه موضوع عـدم اجرای تبصـره ‪ ۶‬ماده‬
                                                       ‫• طـرح شـکایت‪ :‬در صورتـی کـه فعـالان بخـش‬                ‫‪ ،۱۴‬دسـتگا‌ههای اجرایـی را ناگزیر از پاسـخگویی و‬
                               ‫معـادن شـده اسـت‪.‬‬       ‫خصوصـی یـا اتـاق بازرگانـی از عـدم اجـرای تبصـره‬
‫ارزیاب ‌یهـای آمـاری حاکـی اسـت کـه میـزان‬             ‫‪ ۶‬ناامیـد شـده باشـند‪ ،‬م ‌یتواننـد بـا جمـ ‌عآوری‬                                    ‫تغییـر رویه خواهـد کرد‪.‬‬
‫بازگشـت حقـوق دولتـی بـه کرمـان فاصلـه‬                 ‫مسـتندات به مراجع قضایی یا نظارتی شکایت کنند‪.‬‬
‫چشـمگیری بـا سـهم ‪ ۱۵‬درصـدی تعیی ‌نشـده‬                ‫• اطلا ‌عرسـانی عمومـی‪ :‬بخـش خصوصـی از طریق‬                         ‫بند دوم‪ :‬سایرراهکارهای پیگیری و نظارت‬
‫دارد‪ .‬ایـن شـکاف ن ‌هتنهـا موجـب عق ‌بماندگـی‬          ‫رسـان ‌هها و فضـای عمومـی م ‌یتوانـد حساسـیت‬             ‫پـس از تبییـن نقش سـه نهـاد کلیـدی در نظارت بر‬
‫زیرسـاختی و تشـدید مشـکلات اجتماعـی در‬                 ‫افـکار عمومـی را نسـبت بـه عدم اجـرای قانـون بالا‬        ‫اجـرای تبصـره ‪ ۶‬مـاده ‪ ۱۴‬قانـون معـادن‪ ،‬ضـروری‬
‫مناطـق معدنـی شـده‪ ،‬بلکه بـه اعتراضـات مردمی‬           ‫ببرد و بدین وسـیله فشـار اجتماعی بر دستگا‌ههای‬           ‫اسـت بدانیـم که تحقق کامل این حکـم قانونی‪ ،‬تنها‬
‫و تضعیـف اعتمـاد عمومـی نیـز دامـن زده اسـت‪.‬‬                                                                    ‫بـه ورود دسـتگا‌ههای نظارتـی محدود نم ‌یشـود‪ .‬در‬
‫در بعـد قانونـی‪ ،‬روشـن شـد کـه سـه نهـاد کلیدی‬                                            ‫مسـئول وارد کند‪.‬‬      ‫واقـع‪ ،‬بازیگـران دیگـری نیـز م ‌یتواننـد بـا اسـتفاده‬
‫‪-‬سـازمان بازرسـی کل کشـور‪ ،‬دیوان عدالت اداری‬           ‫• تشـکیل کارگرو ‌ههـای مشـترک‪ :‬همـکاری وزارت‬             ‫از ابزارهـای قانونـی و اجتماعـی خـود‪ ،‬دسـتگا‌ههای‬
‫و دیـوان محاسـبات کشـور‪ -‬م ‌یتواننـد بـرای‬             ‫صمـت‪ ،‬سـازمان بازرسـی و نهادهـای بخـش‬                    ‫اجرایـی را بـه اجـرای صحیـح قانـون وادار کننـد‪ .‬در‬
‫نظـارت بر اجـرای صحیح تبصره ‪ ۶‬مـاده ‪ ۱۴‬قانون‬           ‫خصوصـی در قالب کارگرو‌ههـای تخصصی م ‌یتواند‬
‫معـادن و الـزام دسـتگا‌ههای دولتـی بـه پرداخـت‬         ‫موجـب شـفافیت بیشـتر در تخصیـص و هزین ‌هکرد‬               ‫ادامـه‪ ،‬مه ‌متریـن ایـن راهکارهـا معرفی م ‌یشـود‪.‬‬
‫سـهم قانونـی اسـتان ورود کننـد‪ .‬افـزون بـر ایـن‪،‬‬
‫دادسـتان ‌یها ب ‌هعنـوان مدع ‌یالعمـوم‪ ،‬نماینـدگان‬                                    ‫حقـوق دولتـی شـود‪.‬‬                               ‫‪ .۱‬نقش دادستا ‌نهای استانی‬
‫مجلـس بـا ابزارهـای پرسـش و اسـتیضاح وزیـر‬             ‫عالوه بـر مسـیرهای رسـمی نظارتـی‪ ،‬مشـارکت‬                ‫دادسـتا ‌نها ب ‌هعنـوان مدع ‌یالعمـوم وظیفـه حمایت‬
‫و نیـز بخـش خصوصـی بـا قابلیت طرح شـکایت‬               ‫نهادهایـی چـون دادسـتانی‪ ،‬مجلـس و بخـش‬                   ‫از حقـوق عمومـی را بـر عهـده دارنـد‪ .‬مطابـق اصـل‬
‫یـا ایجـاد فشـار رسـان ‌های‪ ،‬همگی قادرنـد در جهت‬       ‫خصوصـی‪ ،‬م ‌یتوانـد تأثیـر بسـزایی در الـزام‬              ‫‪ ۱۵۶‬قانـون اساسـی‪ ،‬قـوه قضاییـه مکلـف اسـت‬
‫تحقـق حقـوق قانونـی مناطـق معد ‌نخیـز گام‬              ‫دسـتگا‌هها بـه اجـرای تبصـره ‪ ۶‬داشـته باشـد‪ .‬در‬          ‫«حقـوق عامـه» را احیـا کند‪ .‬بنابراین‪ ،‬اگر در اسـتان‬
                                                       ‫واقـع‪ ،‬ترکیـب تـوان نظارتی ایـن نهادها بـا حمایت‬         ‫معد ‌نخیـزی‪ ،‬حقـوق مـردم در قبـال عـدم اجـرای‬
                                             ‫بردارند‪.‬‬  ‫عمومـی‪ ،‬م ‌یتوانـد ضمانـت اجـرای مؤثرتـری برای‬           ‫تبصـره ‪ ۶‬مـاده ‪ ۱۴‬پایمـال شـود‪ ،‬دادسـتان اسـتان‬
‫آنچـه درنهایـت اهمیـت دارد‪ ،‬مطالب ‌هگری مسـتمر‬                                                                  ‫م ‌یتوانـد موضـوع را پیگیـری کـرده و در صـورت‬
‫و نظـارت فراگیـر بـر عملکـرد دسـتگا‌ههای اجرایی‬                            ‫ایـن حکـم قانونـی پدیـد آورد‪.‬‬        ‫لـزوم‪ ،‬دسـتور اقدامـات قضایـی لازم را صـادر کنـد‪.‬‬
‫اسـت تـا از ی ‌کسـو‪ ،‬شـفافیت مالـی در وصـول و‬
‫تخصیـص حقـوق دولتی تضمین شـود و از سـوی‬                ‫در بعـد قانونـی‪ ،‬روشـن شـد کـه سـه نهـاد کلیـدی‬                    ‫‪ .۲‬نقش نمایندگان مجلس شورای اسلامی‬
‫دیگـر‪ ،‬پروژ‌ههـای عمرانی و زیرسـاختی در مناطق‬          ‫‪-‬سـازمان بازرسـی کل کشـور‪ ،‬دیـوان عدالـت‬                 ‫نماینـدگان مجلس ابزارهای مؤثـری برای نظارت بر‬
‫معد ‌نخیـز بـا پشـتوانه مالـی کافـی بـه مرحلـه‬         ‫اداریو دیـوانمحاسـبات کشـور‪-‬م ‌یتواننـدبـرای‬
‫اجـرا برسـند‪ .‬بـه بیـان دیگـر‪ ،‬موفقیـت در احیای‬        ‫نظـارتبـر اجـرایصحیـحتبصـره‪ ۶‬مـاده‪ ۱۴‬قانون‬                                               ‫عملکـرد دولت دارند‪:‬‬
‫حقـوق معـادن کرمـان تنهـا زمانـی رقـم م ‌یخـورد‬        ‫معـادن و الـزام دسـتگا ‌ههای دولتـی بـه پرداخـت‬          ‫• سـؤال از وزیـر‪ :‬نماینـدگان م ‌یتواننـد بـا طـرح‬
‫کـه تمامی کنشـگران‪-‬از نهادهـای حاکمیتی گرفته‬           ‫سـهم قانونـی اسـتان ورود کننـد‪ .‬افـزون بـر ایـن‪،‬‬         ‫سـؤال از وزیـر صنعـت‪ ،‬معـدن و تجـارت‪ ،‬او را وادار‬
‫تـا بخش خصوصـی و جامعه مدنی‪-‬بـا ه ‌مافزایی‬             ‫دادسـتان ‌یهاب ‌هعنـوانمدع ‌یالعمـوم‪،‬نمایندگان‬           ‫بـه توضیـح دربـاره علـل عـدم اختصـاص ‪ ۱۵‬درصد‬
‫و همدلـی‪ ،‬چتـر حمایتـی قانـون را بـر سـر مـردم‬         ‫مجلـسبـاابزارهـایپرسـشواسـتیضاحوزیر ونیز‬
‫مناطـق معد ‌نخیـز بگسـترانند و مانـع از تضییـع‬         ‫بخش خصوصی با قابلیت طر ح شکایت یا ایجاد‬                                   ‫حقـوق دولتـی بـه اسـتا ‌نها کننـد‪.‬‬
                                                       ‫فشـار رسـان ‌های‪ ،‬همگـی قادرنـد در جهـت تحقـق‬            ‫• تحقیـق و تفحـص‪ :‬اصـل ‪ ۷۶‬قانـون اساسـی‬
                         ‫حقـوق حقـه آ ‌نها شـوند‪.‬‬      ‫حقـوق قانونـی مناطـق معد ‌نخیـز گام بردارنـد‪.‬‬            ‫بـه مجلـس اجـازه م ‌یدهـد در تمـام امـور کشـور‬
                                                                                                                ‫تحقیـق و تفحـص کنـد‪ .‬در صـورت وجود شـواهدی‬

‫‪149‬‬

      ‫| شـماره ‪ ۲۴‬و ‪ | ۲۵‬زمستان ‪ ۱۴۰۳‬و بهار ‪| ۱۴۰۴‬‬
   146   147   148   149   150   151   152   153   154   155   156