Page 25 - Sepehr23- 2 low
P. 25
گفت‌وگو سیاس تگذاری
-نکتـه چهـارم اینکـه اصـول حاکمیـت شـرکتی مســتقل در بانــک مرکــزی داشــته باشــیم؛ توفیقـی نداشـت هاند .دلیـل ایـن شکسـ ِت بـزر ِگ
در بان کهــا ب هطورجــدی پیگیــری و بــه اجــرا همـان نهـاد بالاسـری و بـه همـان شـیو‌های کـه نظارتـی ایـن اسـت کـه اصـولاً نظـارت بانکـی از
رییــس بانــک مرکــزی تعییــن م یشــود ،بایــد پشــتوانه قانونــی و مقرراتــی برخــوردار نبــوده و
در آیـد. معاونــت نظارتــی بانــک مرکــزی هــم تعییــن نیسـت و ایـن مسـئله باعـث شـده کـه بان کهـا
در مجمــوع اگــر مــوارد فــوق صــورت گیــرد، شــود؛ به‌طور یکــه رییــس بانــک مرکــزی وا مهایــی را اعطــا کننــد کــه از روز اول می‌داننــد
م یتــوان انتظــار داشــت کــه به‌تدریــج شــرایط قـدرت عـزل معـاون نظارتـی را نداشـته باشـد، کـه ایـن وام‌هـا بـاز نم یگـردد و زمانـی هـم کـه
نظــام بانکــی اصــاح شــده و بتــوان بعــد از ۵۰ -نکتـه دوم این کـه بایـد نهـادی خـارج از بانـک مشــخص می‌شــود کــه وام‌هــا بــاز نم یگــردد و
مرکــزی بــر نظــام بانکــی و معاونــت نظارتــی اقســاط بان کهــا بــه تعویــق می‌افتــد ،بانک هــا
ســال مشــکل تــورم را در کشــور حــل نمــود. بانـک مرکـزی نظـارت جداگانـ های داشـته باشـد ب هتدریـج و خیلـی آهسـته اقـدام بـه شناسـایی
و عــاوه بــر بانــک بایــد بــر شــرک تهای بیمــه زیــان می‌کننــد؛ بنابرایــن م یتــوان گفــت زیــان
بـا توجـه بـه اهمیـت نـرخ بهـره در اقتصـاد و کل مجموعــه مالــی از جملــه ســازمان بــورس انباشــت های کــه در بســیاری از ترازنام ههــای
هـرکشـوری ،چـه ارزیابـی ازچگونگـی نـرخ بهـره و سـاختار بـازار سـرمایه ،نظارتـی از سـوی یـک بانکــی دیــده م یشــود ،بــا واقعیــت فاصلــه
نهــاد مجــزا صــورت گیــرد .توصیــه مــن ایــن نجومـی دارد و متأسـفانه همیـن زیـان انباشـته
در کشـور و اثـرات اقتصـادی آن داریـد؟ اسـت کـه در کنـار سـایر نهادهـای نظارتـی مثـل در نهایــت از جیــب مــردم عــادی جامعــه بــا
مهم‌تریــن قیمــت در هــر اقتصــادی ،نــرخ نیروهــای امنیتــی یــا ســازمان بازرســی کل ایجــاد تــورم برداشــته م یشــود .همچنیــن در
بهــره اســت .نــرخ بهــره بــر تمامــی قیم تهــا کشـور یـا دیـوان محاسـبات ،ادغامـی در بخـش سلســله‌مراتب بانکــی ،بان کهایــی کــه زیــان
و فعالیت‌هــای اقتصــادی تأثیرگــذار اســت، نظــارت بــر نظــام بانکــی و نظــام مالــی کشــور انباشـته پیـدا م یکننـد ،از بانـک مرکـزی اضافـه
چــون ســطح ســرمای هگذاری در جامعــه نســبت صــورت گرفتــه و یــک نهــاد جدیــد بــه وجــود
بـه نـرخ بهـره بسـیار حسـاس اسـت .بنابرایـن آیــد کــه ســالم‌تر ،چابک تــر و تخصص یتــر بــه برداشـت دارنـد.
تنظیــم دقیــق نــرخ بهــره بســیار مهــم اســت. معمــولاً در کشــورهای دیگــر جهــان یــک نهــاد
معمـولاً در کشـورهای پیشـرفته وظیفـه تنظیـم نظــارت بانکــی و مالــی بپــردازد، قدرتمنــد نظارتــی وجــود دارد کــه وقت یکــه
نــرخ بهــره بــه عهــده یــک شــورای تخصصــی -نکتـه سـوم این کـه بایسـتی تمامـی مدیرانـی بان کهـا بـه مـدت یـک مـاه و نیـم یـا ۴۵روز
مسـتقل اسـت .در کشـور مـا در گذشـته شـورای کــه در ســا لهای گذشــته موجــب ایجــاد اقــدام بــه اضافــه برداشــت می‌کننــد ،بازرســان
پــول و اعتبــار و در حــال حاضــر هیئــت عامــل ناتــرازی در نظــام بانکــی شــده‌اند ،شناســایی نهـاد ناظـر بانکـی بـه آن بانـک خاطـی گسـیل
بانـک مرکـزی ایـن مسـئولیت را بـر عهـده دارد شــده و قــدرت خلــق پــول ب هطــور کامــل از شــده و دســتورالعمل‌های محدودکننــد‌های
کــه متأســفانه برخــی از مســئولان اقتصــادی آن‌هـا گرفتـه شـود .در ایـن صـورت بـه شـرایطی تحــت عنــوان Prompt corrective actions
دولتــی در ایــن نهادهــا حضــور داشــته و دارنــد خواهیـم رسـید کـه تعـداد مدیـران متخصصـی PCAصــادر و یــا اقدامــات اصلاحــی فــوری
و همیــن موضــوع باعــث م یشــود کــه تعــارض کــه در گذشــته خــوب عمــل کرده انــد ،بســیار اجــرا می‌شــود .چنیــن دســتورالعم لهایی در
منافــع شــکل گیــرد و نــرخ بهــره ب هدرســتی محـدود خواهنـد بـود و بـه همیـن سـبب بایـد
بــه ســمت ادغــام گســترده بانکــی در جهــت کشــور مــا وجــود نــدارد.
تعییــن نشــود. اســتفاده از نیروهــای معــدودی کــه توانایــی
از ســوی دیگــر در چنــد ســال گذشــته بیــن راهـکاراصـاح سـاختارمالـی نظـام بانکـی و
نر خهــای بهــره متفــاوت ،فاصلــه یــا شــکاف مدیریــت بانکــی را دارنــد ،حرکــت نمــود، ناتـرازی ایـن سیسـتم درکشـورچیسـت؟
بزرگـی ایجـاد شـده اسـت؛ ب هعنوان‌مثـال نـرخ
بـازار بین‌بانکـی تقریبـ ًا ثابـت مانـده ،ولـی نـرخ در کشـور مـا تا کنـون شـورای فقهـی در جهـت بــرای اصــاح ســاختار مالــی نظــام بانکــی و
اوراق َاخـزا (اسـناد خزانـه اسـامی) و اِراد (اوراق تغییــر شــرایط نظــام بانکــی حرکــت نکــرده و ناتـرازی ایـن سیسـتم ،بایـد اصلاحـات جـدی
مرابحــه دولتــی) ب هشــدت رشــد کــرده و در همچنـان همـان مشـکلات قبلـی وجـود دارد و بانکـی صـورت بگیـرد کـه مـواردی بـه شـرح زیر
طـی چنـد سـال گذشـته نوسـان زیـادی داشـته حتـی در چنـد دهـه گذشـته به‌شـدت تشـدید
اسـت .ایـن موضـوع نقـض غـرض اسـت و نـرخ شـد ه اسـت .بنابرایـن بـدون نیـاز بـه تخصـص پیشــنهاد م یشــود:
بهــره ب هدرســتی تعییــن نم یشــود .اگــر قــرار بانکـی یـا فقهـی م یتـوان اعـام کـرد شـوراهای -نخســتین اصــاح بایــد در نظــام نظارتــی
باشـد نـرخ بهـره به‌درسـتی تعییـن شـود بایـد فقهــی در بانــک مرکــزی و بــازار ســرمایه بانکــی باشــد .در دنیــا نظــام نظارتــی بانکــی،
شـورای تخصصـی بـه وجـود آیـد و نیـز «نـرخ در چنــد دهــه گذشــته موفــق نبوده‌انــد. نظــام چندلایــه اســت .متأســفانه در کشــور مــا
بهـره هـدف» بـه عمـوم اعـام شـود .تأثیـر ایـن کلاً نظـارت بانکـی وجـود خارجـی نـدارد .البتـه
اعـام در اثرگـذاری سیاسـت پولـی و سیاسـت اصلاحاتــی در قانــون اخیــر بانــک مرکــزی
صــورت گرفتــه ،ولــی ایــن اصلاحــات بــه نظــر
نـرخ بهـره دارای اهمیـت ویـژه اسـت. بنـده کافـی نیسـت .بایـد یـک معاونـت نظارتـی
متأســفانه در کشــور مــا مطلقــ ًا اصــول تعییــن
23
| شـماره | ۲۳پاییز | 1403
