Page 61 - Sepehr eghtesad kerman 22
P. 61
گفت‌وگو تولید
گفت‌وگو با دکتر «سیدکاظم اورعی میر زمانی» استاد اقتصاد معدن دانشگاه استرلینگ انگلیس
دولت فقط راه را هموار کند
در مقیــاس جهانــی ،بخــش معــدن بــه عنــوان یــک ســرمای هگذاری جــذاب و ســود ِده شــناخته م یشــود.
در کشــور مــا در حــدود ۸۰درصــد فعالی تهــای معدنــکاری در مالکیــت و تحــت مدیریــت دولــت اســت،
درحال یکـه طـی ۵۰سـال اخیـر مالکیـت و مدیریـت دولتـی بـه تدریـج منسـوخ شـده اسـت و مـا از ایـن
نظـر همسـو بـا اقتصـاد معـدن جهـان حرکـت نکرد‌هایـم .آنچـه مسـلم اسـت پـول بـرای سـرمای هگذاری در
کشـور زیـاد اسـت و علاقـه بـه صنعـت معدنـکاری چـه از داخـل و چـه از خـارج فـراوان .هیـچ نیـازی بـه
سـرمای هگذاری مسـتقیم دولـت و یـا ارائـه مشـوق بـرای سـرمای هگذاری نیسـت .بخـش معـدن ایـران جـذاب
اسـت و سـرمای هگذاران بـه دنبـال سـرمای هگذاری در آن هسـتند؛ دولـت فقـط بایـد راه را بـرای آ نهـا همـوار
کنـد .در جهـان امـروز نـرخ بهر‌هبـرداری از معـادن را بـازار تعییـن م یکنـد و دول تهـا تمـام سـعی خـود را بـه
انجـام دو کار مهـم؛ یکـی سـاخت و ارائـه زیرسـاخ تهای تولیـد و دیگـری رفـع موانـع اداری ،قانونـی ،بانکـی
و غیـره سـوق م یدهنـد .بـدون هیـچ تردیـد بخـش معـدن م یتوانـد اقتصـاد ایـران را شـکوفا کنـد ،امـا اول
بـاور بـه ایـن موضـوع لازم اسـت و سـپس اعمـال شـجاعانه تغییـر در بسـیاری از رو شهـا.
شـرح کامـل پاسـخ دکتـر سـید کاظـم اورعـی اسـتاد اقتصـاد معـدن در دانشـگاه اسـترلینگ انگلیـس بـه
سـؤا لهای مـا را در ادامـه بخوانیـد.
هـم ماننـد هندوسـتان و اسـترالیا ،بهـره اقتصادی درمورد ریسک سرمای هگذاری دربخش معدن و ارزیابـی شـما ازسـاختاراقتصـاد معـدن کاری
زیـادی از ایـن بخـش برد‌هانـد و آینـده پرسـودی مشو قهای لازم دولت برای افزایش سرمای هگذاری در کشـورمان چیسـت و اصـول ًا دربخش معـدن چقدر
در انتظارشـان اسـت .البتـه کشـورهایی هـم اغلـب
در اروپـا هسـتند کـه صنعـت معدنـکاری در آنجـا این بخش چه پیشنهادهایی ارائه م ینمایید؟ همسـو بـا اقتصـاد معدن جهـان قـرارداریم؟
بـه دلایـل زیسـ تمحیطی و جایگزیـن کـردن این معدنـکاری بـا ریسـک بسـیار عجین اسـت .اصولاً هما نطـور کـه م یدانیـد بخـش معـدن مـا عمدتـ ًا
بخـش بـا سـایر فعالی تهایـی کـه سـود ِده ترند، معدنـکاری بـه دلیـل درازمـدت بـودن پروژ‌ههـا و تحت مالکیت دولت اسـت .یک سـری معادن بزرگ
کوچـک شـده اسـت ،ولـی در کل ،حجـم صنعـت نامشـخص بـودن مؤلف ههای زمی نشناسـی و غیره سـطحی داریم کـه تعداد آن ها انگش تشـمار اسـت،
معدنکاری در جهان همیشـه سـیر صعودی داشـته کاری پـر ریسـک اسـت ،ولـی ایـن باعـث نشـده تعـداد زیادی هم معادن کوچـک زیرزمینی داریم که
اسـت .اگـر در بخـش معـدن ریسـک بالاسـت، کـه ایـن صنعـت در جهـان کوچـک شـود ،بلکـه همـه در مالکیـت دولت هسـتند .فقـط باقی م یماند
سـود ِدهی هـم بـه ازای آن بالاسـت .اصـولاً در رشـد بخـش معـدن تقریبـ ًا در تمامـی کشـورهای تعداد زیادی معادن سـطحی و کوچک و یا متوسـط
مقیـاس جهانی ،بخش معدن یک سـرمای هگذاری معدنی جهان مشـهود اسـت .بسـیاری از نوظهورها کـه بیشـتر از دوسـوم آ نهـا نیـز دولتی هسـتند .لذا
م یتـوان گفـت کـه حـدود 80درصـد فعالی تهـای
جـذاب و سـود ِده شـناخته م یشـود. آنچهمسلماست،پولبرایسرمای هگذاریدر کشور معدنـکاری مـا در مالکیـت و تحـت مدیریـت دولت
و امـا مشـوق بـرای ازدیـاد سـرمای هگذاری :ورود زیـاداسـت.علاقـهبهصنعتمعدنکاری کشـور چه اسـت و امـا در جهـان :ایـن را همه م یداننـد که طی
مسـتقیم دولـت بـه پروژ‌ههـا احتمـال موفقیـت را از داخـلوچـهاز خـارجفـراواناسـتودولـتهیچ 50سـال اخیـر مالکیـت و مدیریت دولتـی تقریب ًا به
فقـط کاهـش م یدهـد .اولیـن کاری کـه م یشـود نیـازی بـه سـرمای هگذاری مسـتقیم و یـا ارائـه مشـوق تدریـج منسـوخ شـده اسـت .از ایـن نظـر کشـور ما
کـرد کـه در موضـوع ایـن گفت وگـو م یگنجـد، بـرای افزایـش سـرمای هگذاری نـدارد .بخـش معـدن همسـو بـا اقتصـاد معـدن جهـان حرکـت نکرد‌هایم.
کاهـش ریسـ کهای خـارج پـروژه اسـت. ایـران جـذاب اسـت و سـرمای هگذاران بـه دنبـال معایب مالکیت دولتی هم مشـخص اسـت :کاهش
ریسـ کهای داخلـی بـه خـود ذخایـر ،بهر‌هبـرداری سـرمای هگذاری در آن هسـتند؛ دولـت فقـط بایـد راه بهـر‌هوری و بـه دنبـال آن کاهش سـود ِدهی ،سـپس
از آ نهـا آن و مسـائل فنـی معدن یا کانسـار مربوط رابـرای آ نهـاهمـوار کنـدویـاجلـوی آ نهـارانگیـرد. عـدم سـرمای هگذاری کافـی بـر روی ماشـی نآلات
اسـت و معـدن کاران م یداننـد چطـور آ نهـا را بـه و عملیـات اکتشـاف کـه نتیجـه آن کاهـش تولیـد
حداقـل برسـانند .دولـت بایسـتی از اضافـه کـردن و در نهایـت تعطیلـی تدریجـی معـادن خواهـد بـود.
59
| شـماره | 22تابستان | 1403
