Page 20 - Sepehr eghtesad kerman 22
P. 20
اتاق بازرگانی ،صنایع،
معادن و کشاورزی کرمان
ســرمایه در ســال 1400نســبت بــه ســال 1398 نسبت موجودی سرمایه ثابت ماشی نآلات در 1400نسبت به 1390و ( 1398منبع :بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران) نمودار شماره ()۴
در بســیاری از بخش‌هــا منفــی بــوده اســت.
همان‌طــور کــه در نمودارشــماره ( )4مشــخص اقتصــادی و ســایر مؤلفه‌هــا اثرگــذار اســت) نیــز بــه رشــد تولیــد ناخالــص داخلــی بــدون
اسـت ،درحالی‌کـه تولیـد در سـال 1400نسـبت نفــت کمــک کــرده اســت ،بــا ایــن شــرایط،
بـه سـال 1398در حـدود 8درصد رشـد داشـته، میــزان ســرمایه‌گذاری اســت .اگــر درآمدهــای چشــم‌انداز رشــد اقتصــادی چگونــه می‌توانــد
امــا موجــودی ســرمایه کل اقتصــاد کشــور 3 باشــد؟ در پاســخ بــه ایــن ســؤال ،ابتــدا بایــد
درصـد کاهش‌یافتـه اسـت .یعنـی رشـد تولیـد نفتــی منجــر بــه افزایــش ســرمایه‌گذاری در در نظــر گرفــت درآمدهــای ناشــی از فــروش
نه‌تنهــا منجــر بــه رشــد ســرمایه‌گذاری خالــص نفـت تـا چـه زمانـی می‌توانـد منجـر بـه رشـد
نشــده بلکــه بالاتــر بــودن نــرخ اســتهلاک کشــور شــده باشــد ،می‌تــوان امیــدوار بــود
سـرمایه نسـبت بـه نـرخ سـرمایه‌گذاری باعـث اقتصــادی شــود؟
شـده تـا موجـودی سـرمایه درمجمـوع در کشـور کــه بــا افزایــش موجــودی ســرمایه به‌شــرط همان‌طـور کـه اشـاره شـد صـادرات نفـت ایـران
در سـال 1402تـا دو میلیـون بشـکه در روز نیـز
کاهـش یابـد. ثبـات در وضعیـت اقتصـاد کلان ،ظرفیـت بالقـوه رســیده اســت .داده‌هــای تاریخــی بــا توجــه
نکتــه قابل‌توجــه در نمودارشــماره ( )4کاهــش بــه وضعیــت صنعــت نفــت و گاز و همچنیــن
موجــودی ســرمایه در بخــش نفــت و گاز در اقتصـاد کشـور افزایش‌یافتـه و در نتیجـه رشـد نیــاز داخــل نشــان می‌دهــد کــه مقــدار دو
ســال 1400نســبت بــه هــر دو ســال 1398و میلیـون بشـکه در روز بـرای صـادرات نفـت و گاز
1390اسـت .موجـودی سـرمایه در بخـش نفـت اقتصــادی پایــدار و بلندمــدت را بــه همــراه تقریبــ ًا حداکثــر تــوان صادراتــی کشــور اســت.
و گاز در ســال 1400نســبت بــه ســال 1398در بنابرایــن نمی‌تــوان انتظــار افزایــش قابل‌توجــه
حــدود 40درصــد کاهش‌یافتــه اســت .ایــن داشــته باشــد .نگاهــی بــه وضعیــت تشــکیل
موضــوع زنــگ خطــری حتــی بــرای رشــدهای درآمدهــای نفتــی در کوتاه‌مــدت را داشــت.
اقتصـادی مبتنـی بـر نفـت اسـت .بـه ایـن معنـا ســرمایه ثابــت و بویــژه ســرمایه‌ی ثابــت در عــدم افزایــش قابل‌توجــه درآمدهــای نفتــی
کــه بخــش نفــت و گاز ایــران حتــی در صــورت در کوتاه‌مــدت ،باعــث می‌شــود تــا واردات
رفــع همــه محدودیت‌هــای بین‌المللــی بــرای ماشــین‌آلات نشــان می‌دهــد کــه تشــکیل نیــز نتوانــد رشــدهای بالایــی را تجربــه کنــد
صــادرات نفــت ،به‌ماننــد قبــل تــوان تولیــد و و ازایــن‌رو رشــد اقتصــادی ناشــی از افزایــش
بخـش نفـت و گاز ایـران بـه حدا کثـر تـوان واردات کـه در بـالا در خصـوص آن صحبـت شـد
صــادرات را نــدارد. خـود رسـیده و در بهتریـن حالـت و در کمتریـن کــه هــم باعــث رشــد اقتصــادی همــه صنایــع
بنابرایــن در یــک جمع‌بنــدی کلــی در حالــی محدودی تهـای بی نالمللـی ،بازهـم نم یتوانـد شـده و هـم رشـد صنایـع مونتـاژی را بـه همـراه
کــه بــه نظــر می‌رســد رشــد اقتصــادی در متضمـن رشـد در آینـده باشـد ،مگـر این کـه
ســال‌های آتــی به‌راحتــی در دســترس سـرمای هگذاری قاب لتوجهـی در ایـن بخـش داشــته اســت ،نیــز دوام چندانــی نــدارد.
نباشــد .بخــش نفــت و گاز ایــران بــه حداکثــر صـورت گیـرد .سـایر بخ شهـای اقتصـاد ایـران امــا موضــوع دیگــری کــه می‌توانــد منجــر بــه
تــوان خــود رســیده و در بهتریــن حالــت و در نیـز بـه علـت کاهـش موجـودی سـرمایه، رشــد اقتصــادی و متضمــن آن در ســال‌های
کمتریــن محدودیت‌هــای بین‌المللــی ،بازهــم نم یتواننـد ب هعنـوان موتـور محرکـه اقتصـاد آتــی باشــد (صرف‌نظــر از محیــط کلــی
نمی‌توانــد متضمــن رشــد در آینــده باشــد، ایـران قـرار گیرنـد .ازایـ نرو هرچنـد ممکـن اقتصــاد کلان و بی‌ثباتی‌هــای آن‌کــه بــر رشــد
مگــر این کــه ســرمایه‌گذاری قابل‌توجهــی در اسـت رشـدهای اقتصـادی ب هصـورت نوسـانی
ایــن بخــش صــورت گیــرد .ســایر بخش‌هــای (یـک سـال منفـی بـزرگ و یـک سـال مثبـت
اقتصـاد ایـران نیـز بـه علـت کاهـش موجـودی بـزرگ) بـه دسـت آیـد ،امـا دسـتیابی مسـتمر
ســرمایه ،نمی‌تواننــد به‌عنــوان موتــور محرکــه بـسـهارل شـهادیهاآتـی ایقتتقرصیـباـ ًادمیحـ4اتـلابـ5ه ندرظـصرـ مد ییربـسرـادی.
اقتصــاد ایــران قــرار گیرنــد .ازایــن‌رو هرچنــد
ممکــن اســت رشــدهای اقتصــادی به‌صــورت
نوسـانی (یـک سـال منفـی بـزرگ و یـک سـال
مثبــت بــزرگ) بــه دســت آیــد ،امــا دســتیابی
مسـتمر بـه رشـدهای اقتصـادی 4تـا 5درصدی
بــرای ســال های آتــی تقریبــ ًا محــال بــه نظــر
می‌رســد .
18
| شـماره | 22تابستان | 1403
