Page 228 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 228
اتاق بازرگانی ،صنایع،
معادن و کشاورزی کرمان
در نمـودار شـماره ( )3نشـان داده شـده اسـت، مقایسه هزینه تأمین هر مترمکعب گاز با عایدی سه گزینه ارز شآفرینی از گاز طبیعی نمودار شماره ()4
هزینـه تمـام شـده هـر مترمکعـب گاز از حـدود (میانگین پنج ساله )1401-1397
5/4ســنت بــه حداقــل 8/3ســنت افزایــش
نمودار شماره ( )5مقایسه بخش‌های مصرف‌کننده گاز طبیعی در سال 1401از نظر قیمت و سهم از مصرف
پیـدا خواهـد کـرد.
همان‌گونــه کــه در نمــودار شــماره ( )4نشــان ســال اخیــر ،ب هطــور میانگیــن هزینــ های حــدود محصــول تعییــن شــود ،در غیــر ایــن صــورت
داده شـده اسـت ،هزینـه تأمیـن هـر مترمکعب 5/4ســنت داشــته اســت .حــدود 43درصــد می‌توانـد موجـب فشـار بـر مخـارج مالـی دولت
گاز را می‌تــوان بــا حداقــل ســه گزینــه ایجــاد از ایــن 5/4ســنت مربــوط بــه هزینــه تولیــد از شـود و توسـعه آینـده صنعـت را مختـل کنـد.
ارزش‌افــزوده از گاز مقایســه کــرد .به‌طورکلــی میادیــن پــارس جنوبــی و ســایر میادیــن گازی، زنجیـره تأمیـن گاز طبیعـی در ایـران به‌صـورت
در پنــج ســال اخیــر کمتــر از 10درصــد از گاز 20درصــد مربــوط بــه هزین ههــای ســرمای های و کلــی شــامل چهــار بخــش اصلــی اســت کــه
طبیعــی کشــور در قالــب قراردادهــای صــادرات جـاری پالایشـگا‌هها و مابقـی هزین ههـا از انتقـال تولیــد گاز در اختیــار شــرکت ملــی نفــت (از
گاز از طریــق خــط لولــه و یــا بــا تبدیــل بــه تـا خرد‌هفروشـی و حـدود 20درصـد نیـز هزینـه طریـق 14شـرکت زیرمجموعـه) و بخش‌هـای
اوره و متانــول (دو محصــول اصلــی و پایــه پالایــش تــا خردهفروشــی در اختیــار شــرکت
پتروشــیمی و نزدیــک بــه گاز طبیعــی در ســربار پالایــش تــا خردهفروشــی م یباشــد. ملــی گاز (از طریــق 41شــرکت زیرمجموعــه)
زنجیـره فرآیندهـای پتروشـیمی) صـادر شـده مجمـوع هزینه‌هـای جـاری و سـرمایه‌ای انجـام می‌باشــد .بررســی انجــام شــده بــر اســاس
اســت .بــا در نظــر گرفتــن ضریــب تبدیــل گاز شـده از گذشـته تاکنـون بـا هـدف رسـیدن بـه تحلیــل صورت‌هــای مالــی 55شــرکت فعــال
طبیعــی بــه متانــول و اوره ،میانگیــن عایــدی ظرفیــت روزانــه فعلــی حــدود یــک میلیــارد در زنجیــره گاز طبیعــی در بــازه 1397تــا 1401
حاصــل از ایــن ســه گزینــه حــدود پنــج برابــر مترمکعبـی انجـام شـده اسـت؛ امـا بـا توجه به
نیــاز ســرمایه‌گذاری 71میلیــارد دلاری اعــام انجـام شـده اسـت.
هزینــه تأمیــن ایــن گاز بــوده اســت. شـده بـرای توسـعه ظرفیـت فعلـی تولیـد بـه بــا نگاهــی گذشــت هنگر و مبتنــی بــر صور تهــای
درحال یکــه هزینــه تأمیــن هــر مترمکعــب گاز حـدود 1/5میلیـارد مترمکعـب ،همان طـور کـه مالـی ،تأمیـن هـر مترمکعـب گاز طبیعـی در پنـج
معـادل 5/4سـنت بـوده ،امـا ب هطـور میانگیـن در
سـال 1401ایـن گاز در داخـل کشـور بـا قیمـت 2/17
ســنت/مترمکعب فــروش رفتــه اســت .همچنیــن
همان طــور کــه در نمــودار شــماره ( )5نشــان داده
شـده اسـت ،درحال یکـه حـدود دو سـوم گاز طبیعی
در بخ شهــای خانگــی و نیروگا‌ههــا مصــرف
م یشــود ،امــا قیمــت ایــن دو بخــش ب هطــور
میانگیـن ی کدهـم هزینـه تأمیـن گاز بـوده اسـت!
شفاف‌سـازی هزینـه تأمیـن هـر لیتـر بنزیـن و
گازوییـل در ایـران
زنجیـره تأمیـن بنزیـن و گازوئیـل (فرآورد‌ههـای
نفتــی) در ایــران ب هصــورت کلــی شــامل
چهــار بخــش اصلــی اســت کــه تولیــد نفــت
در اختیــار شــرکت ملــی نفــت (از طریــق 13
شــرکت زیرمجموعــه) و بخــش پالایــش و
خردهفروشــی در اختیــار شــرکت‌های خصوصــی
(یــا شــبه‌دولتی) و بخــش انتقــال در اختیــار
شــرکت ملــی پالایــش و پخــش می‌باشــد.
تحلیــل انجــام شــده در اندیشــکده بــا هــدف
شفاف‌ســازی هزینــه تمــام شــده تأمیــن یــک
لیتــر بنزیــن ،گازوئیــل و بــر اســاس تحلیــل
صور تهـای مالـی شـرکت‌های فعـال در زنجیـره
226
| شـماره ۲۴و | ۲۵زمستان ۱۴۰۳و بهار | ۱۴۰۴
