Page 75 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 75
گفت‌وگو سیاس تگذاری
و روســتایی مرکــز آمــار ایــران معتبرتریــن و تنهــا مناطقـی کـه کشـاورزی نقـش غالـب را دارد ،درآمـد براسـاس اطلاعات مرکزآمارایران درسـال ،1402
طرحــی اســت کــه امــکان محاســبه شــاخ صهای کمــی دارنــد. اسـتان کرمان جـزو کم درآمدترین اسـتا نهای کشـور
نابرابری را در مناطق شـهری و روسـتایی و کل کشـور قـراردارد .چـرا بـا آن همـه دادسـخن درظرفی تهـا و
در اختیــار متخصصیــن قــرار م یدهــد .ازایــ نرو بنابرایـن ایـن ناهمگونـی در سـاختار تولید و اشـتغال توانمند یهـا ،جـزو کم درآمدترین هـا هسـتیم ،بـا آن
سا لهاســت کــه شــاخ صهای نابرابــری توســط اســتان ،یکــی از مه متریــن دلایــل پاییــن بــودن همـه برداشـت ازمنابع طبیعـی؛ یعنی منابع اسـتان را
مرکــز آمــار ایــران محاســبه و بــه سیاســ تگذاران،
اقتصاددانـان و کاربـران اصلـی طـرح ارائـه م یشـود. ســطح درآمــد خانوارهــای اســتان م یباشــد. غیراقتصـادی مصـرف م یکنیم؟
محاســبات صــورت گرفتــه رو ی داد‌ههــای طــرح نکتــه دیگــر اینکــه علیرغــم پتانســی لها و در ایـن خصـوص بایـد دو موضـوع را تفکیـک کـرد.
كـه معتبرتریـن اطلاعـات موجـود در كشـور در ایـن ظرفی تهــای بــزرگ اســتان بویــژه در بخــش بـر اسـاس اطلاعـات حسـا بهای منطقـ های تولیـد
حــوزه اســت ،گویــای چگونگــی بــه ثمــر رســیدن معـدن و صنعـت ،شـواهد حاکـی از ایـن اسـت کـه ناخالــص داخلــی اســتان در ســا لهای اخیــر رشــد
سیاســ تهای صــورت گرفتــه در حــوزه عدالــت و ارز شافـزوده ایجـاد شـده توسـط ایـن بخ شهـا از داشـته و سـهم تولیـد اسـتان کرمـان از 3/6درصـد
برابـری اسـت .در سـال ،1402ضریـب جینـی خانـوار اسـتان خـارج م یشـود و نصیـب خـود مردم اسـتان در سـا لهای اخیـر بـه 4درصـد رسـیده اسـت .اگـر
شــهری کرمــان 0/2625و خانــوار روســتایی 0/241 نم یشــود؛ ب هعبار تدیگــر یکــی از چال شهــای تولیـد اسـتان را بـر جمعیـت تقسـیم کنیـم ،تولیـد
بـوده اسـت کـه در مقایسـه بـا سـال قبـل کاهـش اســتان فــرار ســرمایه اســت کــه بخصــوص در سـرانه بـه دسـت م یآیـد کـه تقریبـی از درآمد سـرانه
نشــان م یدهــد .بــر اســاس آمــار ،اســتان کرمــان ســا لهای گذشــته لطمــات جبرا نناپذیــری بــه م یباشــد .در ســا لهای اخیــر خوشــبختانه تولیــد
کمتریـن ضریـب جینـی چـه در مناطـق شـهری و ســرانه اســتان از تولیــد ســرانه بــدون نفــت کشــور
چــه مناطــق روســتایی را بــه خــود اختصــاص داده اقتصــاد خانــوار وارد کــرده اســت. بیشـتر بـوده اسـت؛ ب هعبار تدیگـر میـزان تولیـد هـر
اســت .ب هطورکلــی در تمامــی ســا لها ،ضریــب
جینـی خانوارهـای اسـتان کمتـر از میانگیـن کشـور درادامـه سـؤال قبـل چـه توضیحـی بـروضعیت کرمانـی بیشـتر از متوسـط کشـور بـوده اسـت.
بـوده اسـت کـه بـه معنـی توزیـع عادلان هتـر درآمـد و شـاخص نابرابـری درآمـد و ثـروت درسـال 1402در از طـرف دیگـر ،هرسـاله طـرح هزینه و درآمـد خانوار
ثـروت در اسـتان نسـبت بـه کشـور م یباشـد ،نمـودار توســط مرکــز آمــار ایــران از طریــق نمون هگیــری و
اسـتان کرمـان ارائـه م ینماییـد؟ تکمیــل پرسشــنامه اجــرا م یشــود کــه وضعیــت
شــماره ( )1و (.)2 توزیـع عادلانـه درآمـد همـواره از مه متریـن مباحـث هزینــه و درآمــد خانوارهــا را توصیــف م یکنــد و
البته ذکردو نکته ضروری است: در اقتصـاد اسـت .بـر ایـن اسـاس ،مسـئله ،یکسـان تـاش م یکنـد تغییـر ترکیـب هزین ههـای مصرفـی
اول اینکـه ضریـب جینـی بیانگـر نابرابـری اسـت و بــودن ســهم تمامــی گرو‌ههــا از درآمــد کشــور و درآمــدی را نشــان دهــد .بررســی داد‌ههــای ایــن
در خصــوص ســطح درآمــد توضیحــی نم یدهــد. نیسـت ،بلکـه مسـئله مهـم ،توزیـع عادلانه بـر مبنای طــرح در ســال 1402نشــان م یدهــد در بیــن
هما نطــور کــه گفتــه شــد ســطح درآمــد اســتان توانای یهـای افـراد مختلـف اسـت کـه م یتوانـد بـه خانوارهــای شــهری ،اســتان کرمــان رتبــه 28و در
کرمـان نسـبت بـه اسـتا نهای دیگـر پاییـن اسـت، ایجـاد تـوازن و تعـادل بیشـتر در جامعـه بینجامـد. بیـن خانوارهـای روسـتایی رتبـه 20درآمـدی را بـه
یکــی از شــاخ صهای ســنجش نابرابــری درآمــد
جامعــه ،ضریــب جینــی اســت .ضریــب جینــی خــود اختصــاص داده اســت.
عــددی اســت بیــن صفــر و یــک کــه در آن صفــر در خصــوص پاییــن بــودن درآمــد خانوارهــا بایــد
بــه معنــی توزیــع کامــاً برابــر درآمــد یــا ثــروت و بـه سـاختار اقتصـادی اسـتان توجـه کـرد .ازلحـاظ
یـک بـه معنـای نابرابـری مطلـق در توزیـع اسـت. سـاختار تولیـد ،سـهم بخـش کشـاورزی 16درصـد،
طـرح آمارگیـری هزینـه و درآمـد خانوارهـای شـهری سـهم بخـش صنعـت و معـدن 49درصـد و سـهم
بخــش خدمــات 35درصــد م یباشــد .ایــن در
نکتـه دیگـر اینکـه علیرغـم پتانسـی لها و حالــی اســت کــه ســاختار اشــتغال اســتان کامــاً
ظرفی تهـای بـزرگ اسـتان بویـژه در بخـش متفـاوت اسـت؛ ب هطور یکـه سـهم شـاغلین بخـش
معـدن و صنعـت ،شـواهد حاکـی از ایـن اسـت کشــاورزی حــدود 40درصــد اســت .ب هعبار تدیگــر
کـه ارز شافـزوده ایجـاد شـده توسـط ایـن 40درصــد شــاغلین اســتان کــه عمدتــ ًا سرپرســت
بخ شهـا از اسـتان خـارج م یشـود و نصیـب خانــوار هســتند تنهــا از 16درصــد از ارز شافــزوده و
خـود مـردم اسـتان نم یشـود؛ ب هعبار تدیگـر درآمــد اســتان ســهم دارنــد .ازآنجاکــه کشــاورزی
یکـی از چال شهـای اسـتان فـرار سـرمایه اسـت در مناطــق مختلــف اســتان ب هصــورت معیشــتی
کـه بخصـوص در سـا لهای گذشـته لطمـات و ســنتی انجــام م یشــود و هــرروز کــه جلوتــر
جبرا نناپذیریبهاقتصادخانوار وارد کردهاست. م یرویـم مشـکلات در ایـن حـوزه بیشـتر م یشـود،
قســمت بزرگــی از خانوارهــای اســتان بویــژه در
73
| شـماره ۲۴و | ۲۵زمستان ۱۴۰۳و بهار | ۱۴۰۴
