Page 77 - Sepehr23- 2 low

‫مقاله تولید‬

‫منطق ‌یسازیصنعتدر ایران‬

‫دکترمسعود جمالی‬

‫عضو هیئت مدیره انجمن مدیران صنایع استان اصفهان‬

‫منطق ‌یســازی صنعــت شــامل بهین ‌هســازی‬
‫فرآیندهـای تولیـد‪ ،‬کاهـش هزین ‌ههـا و افزایـش‬
‫بهــر‌هوری اســت کــه بــه افزایــش رقاب ‌تپذیــری‬
‫و رشــد اقتصــادی کمــک م ‌یکنــد‪ .‬ایــران بــه‬
‫دلیــل موقعیــت جغرافیایــی و منابــع طبیعــی‬
‫غنــی‪ ،‬پتانســیل بالایــی بــرای رشــد صنعتــی‬
‫دارد‪ ،‬ولــی بــه دلیــل مشــکلات اقتصــادی و‬
‫زیســ ‌تمحیطی‪ ،‬محدودی ‌تهــای منابــع انــرژی‬
‫و آب و فرســودگی فنــاوری بــا چال ‌شهــای‬
‫خاصـی روبـ ‌هرو اسـت کـه بـدون توجـه بـه آ ‌نهـا‬

‫ایــن مهــم اتفــاق نخواهــد افتــاد‪.‬‬

‫واردات تجهیـزات و مـواد اولیـه شـده و صنایـع را‬ ‫چالش‌های منطق ‌یسازی‬
‫به سـمت اسـتفاده از تجهیـزات داخلـی و قدیمی‬
‫سـوق داده اسـت‪ .‬چنـد نرخـی بـودن ارز و وجـود‬ ‫• نوسانات اقتصادی و نرخ ارز‪:‬‬
‫بازارهـای غیـر مولـد‪ ،‬آفـت بـزرگ اقتصـاد کشـور‬
‫بــر اســاس گــزارش بانــک مرکــزی‪ ،‬نــرخ تــورم‬
‫اسـت و بایـد فکـری بـه حـال آن کـرد‪.‬‬
‫• استهلاک سرمایه‪:‬‬ ‫در ســا ‌لهای اخیــر ب ‌هطــور متوســط بیــش از‬

‫نــرخ اســتهلاک ســرمایه در ایــران کــه‬ ‫‪ ۴۰‬درصــد بــوده اســت و نــرخ ارز نیــز نوســانات‬
‫نشــان‌دهنده نســبت اســتهلاک بــه موجــودی‬
‫ســرمایه اســت‪ ،‬در ســال‌های اخیــر رونــد‬ ‫شــدید و افزایشــی بیــش از ‪ ۲۰۰‬درصــد داشــته‬
‫افزایشـی داشـته اسـت‪ .‬ایـن نـرخ از ‪ ۴‬درصـد‬
‫در ســال ‪ ۱۳۸۷‬بــه ‪ ۵‬درصــد در ســال ‪۱۴۰۰‬‬ ‫اسـت‪ .‬ایـن شـرایط باعـث افزایـش هزین ‌ههـای‬
‫رســیده اســت‪ .‬ایــن افزایــش نشــان‌دهنده‬
‫فرســودگی زیرســاخت‌ها و کاهــش‬ ‫در کشـورهایی ماننـد آلمـان و ژاپـن عمـر‬
‫ســرمای ‌هگذاری‌های جدیــد در اقتصــاد ایــران‬ ‫مفیـد ماشـی ‌نآلات صنعتـی بیـن ‪ ۷‬تـا ‪۱۰‬‬
‫اســت‪ .‬بــرای جبــران ایــن اســتهلاک و حفــظ‬ ‫سـال اسـت و ب ‌هطـور منظـم ب ‌هروزرسـانی‬
‫ســطح موجــودی ســرمایه‪ ،‬نیــاز اســت کــه‬ ‫م ‌یشـوند‪ .‬ایـن کشـورها بـا اسـتفاده از‬
‫میــزان ســرمای ‌هگذار ‌یهای جدیــد حداقــل‬ ‫تجهیـزات مـدرن تـا ‪ ۳۰‬درصـد بهـر ‌هوری بیشـتر‬
‫برابــر بــا نــرخ اســتهلاک باشــد‪ .‬بــا ایــن حــال‬ ‫و ‪ ۲۰‬درصـد مصـرف انـرژی کمتـری دارنـد‪ .‬طبـق‬
‫در ســا ‌لهای اخیــر میــزان ســرمای ‌هگذار ‌یهای‬ ‫گـزارش مرکـز آمـار ایـران حـدود ‪ ۶۰‬درصـد‬
‫جدیــد بــه حــدی کاهــش یافتــه کــه در برخــی‬ ‫ماشـی ‌نآلات صنعتـی در ایـران بیـش از ‪ ۲۰‬سـال‬
‫ســال‌ها تقریبــ ًا بــا میــزان اســتهلاک برابــر‬ ‫قدمـت دارنـد‪ .‬بـه همیـن دلیـل ایـن صنایـع‬
‫مصـرف انـرژی بالاتـری نسـبت بـه میانگیـن‬
‫جهانـی دارنـد و بهـره‌وری کمتـری دارنـد‪.‬‬

‫‪75‬‬

‫| شـماره ‪ | ۲۳‬پاییز ‪| 1403‬‬