Page 99 - Sepehr23- 2 low
P. 99
گفت‌وگو بازرگانیوخدمات
16درصــد مرتبــط بــا هــر دو حــوزه صــادرات و نشــان می دهــد اقــام خــام و نیم هخــام کــه امــروز نســبت بــه چنــد ســال گذشــته
واردات بــوده اســت؛ بنابرایــن بــه نظــر می‌رســد چقــدر بــه وضعیــت بهتــری از ســهولت تجــاری
یکـی از اولوی تهـای رفـع موانـع تجـارت ،پرهیـز حلقــه نخســت زنجیــره ارزش دیگــر کشــورها رســیده ایم و حــالا اصلی تریــن موانــع مبادلــه
از صـدور بخشـنام هها و دسـتورالعم لهای مکـرر در فضـای بازرگانـی کشـور و اولویت هـای اصلـی
و خل قالســاعه و غیرکارشناســی و نیــز حــذف را تشــکیل می دهنــد ،اصلی تریــن جــزء ســبد
مقــررات ،آیین نام ههــا و روی ههــای زائــد و در رفــع موانــع چیســت؟
صادراتــی کشــور بــوده اســت. تجــارت نقــش بســیار مهمــی در توســعه یــک
مــوازی اســت. کشــور ایفــا می کنــد ،لــذا درک ایــن موضــوع
• تحری مهــای ظالمانــه مشــکلات جــدی در در ایـن میـان ،تولیـد محصـولات بـا ارز شافزوده کــه اتخــاذ سیاســت های تجــاری چگونــه و بــا
حــوزه بانکــی و نقــل و انتقــالات مالــی بــرای چـه مکانیزمـی می توانـد موجبـات و یـا موانـع
بازرگانــان ایرانــی ایجــاد کــرده ،به‌طور یکــه بــالا و تقویــت تــوان رقابت پذیــری تولیــدات سـهولت تجـارت را باعـث شـود ،مسـئله بسـیار
ایــن امــر هزین ههــای اضافــی و غیرضــروری مهمــی اســت .علی رغــم اقدامــات متعــددی
بــرای بازگشــت ارز بــه صادرکننــدگان تحمیــل و ارتقــای کیفیــت محصــولات داخلــی بایــد در کــه طــی ســال‌های اخیــر انجام‌شــده،
نمـوده و حاشـیه سـود فعالیت‌هـای صادراتـی را آمــار صــادرات غیرنفتــی كشــور متناســب بــا
کاهـش داده اسـت؛ بنابرایـن ضـروری اسـت کـه دســتور کار قــرار گیــرد. ظرفیت‌هــای بالقــوه اقتصــادی كشــور نبــوده
بــا کمــک صرافی‌هــای معتمــد بانــک مرکــزی و نتوانســته آ نچنا نکــه شایســته اســت ،بــه
امــکان نقل‌وانتقــال پــول بــا هزینــه کمتــر بــرای دســتیابی بــه ایــن مهــم نیــاز اســت رشـد تولیـد و اشـتغال كمـک نمایـد .از طرفـی
فراهــم شــده و ایجــاد زیرســاخ تهای لازم سیاســ تگذاری چنــدان دقیقــی هــم در زمینــه
بــرای بهر‌هگیــری از فناور یهــای نویــن جهــت تــا اقدامــات ذیــل در دســتور کار دولــت و توســعه صــادرات غیرنفتــی انجــام نشــده و
انجـام پرداخت‌هـای خارجـی نیـز در دسـتور کار كالاهــای ســاخت داخــل بهــای تمام‌شــده
سیاســت گذار قــرار گیــرد: بالایـی دارنـد و بـه لحـاظ قـدرت رقابت‌پذیـری
قــرار گیــرد.
• اولویـت دادن بـه حمایـت از تولیـدات صـادرات • بدیهــی اســت کــه در فضــای کلان ،ایجــاد نیــز در رتبــه پایینــی قــرار دارنــد.
محــور و محصولاتــی کــه یــا زنجیر‌ههــای ارزش عــدم توفیــق تجــاری کشــور ناشــی از عوامــل
در کشــور را تکمیــل می‌کننــد و یــا مزی تهــای ثبـات و پیش بینـی پذیـری اقتصـادی از طریـق متعــددی اســت کــه شــاید بتــوان نوســانات
صادراتــی دارنــد ،به‌نحو یکــه در تخصیــص بــالای نــرخ ارز ،تحریــم و عــدم دسترســی
ارزهـای بانـک مرکـزی و صنـدوق توسـعه ملـی خـودداری دولـت از لغـو قوانین دائمـی در تنظیم بــه بازارهــای مالــی جهانــی را در صــدر ایــن
بــا هــدف واردات مــواد اولیــه ،ماشــی نآلات و عوامــل نــام بــرد .ایــن عوامــل ســبب ایجــاد
تجهیـزات موردنیـاز در فرآینـد تولیـد ،اولویـت بـه بودجــه ســالانه و ســایر سیاســ تگذاری ها، چالش هــای متعــددی در رونــد تجــارت کشــور
شــده کــه از جملــه آن می تــوان بــه وابســتگی
ایجــاد نهادهــای تنظیم‌گــر بخشــی ،عــدم شـدید درآمدهـای صادراتـی بـه دو کشـور چیـن
و عــراق (بیــش از 50درصــد از کل صــادرات)،
تصمیمــات خل قالســاعه بویــژه در بــازار ارز و عــدم تنــوع مقاصــد صادراتــی و تأکیــد بــر
صــادرات کالاهــای اولیــه ماننــد محصــولات
تعرف ههــای گمرکــی و مــواردی ازای ندســت ،بــه پتروشـیمی و فرآورد‌ههـای نفتـی ،اشـاره نمـود.
صــدور بخشــنامه‌های متعــدد و خلق الســاعه
تقویـت تـوان تجـاری کشـور منجـر خواهـد شـد. نیـز ثبـات رویـه و مقـررات را تحـت تأثیـر قـرار
داده و بــه مشــکلات صادرکننــدگان دامــن زده
• بررســـــی تعــــداد دسـتورالعمـــ لهـــــــا اســت .ارزش تجــارت بی نالملــل ایــران در یــک
دهـه گذشـته (ب هجـز سـا لهای 1398و )1399
و بخشــنامه‌های گمرکــی طــی ســا لهای کاهــش قاب لتوجهــی نداشــته ،امــا کاهــش
مقاصــد صادراتــی طــی زمــان ،موجــب کاهــش
1395تــا 1400بیانگــر آن اســت کــه ب هطــور کیفیـت کالاهـای صادراتـی و صـادرات کالاهـای
بــا ارز شافــزوده کــم شــده اســت .بررســی ها
متوســط حــدود 300بخشــنامه و دســتورالعمل
در ســال از ســوی گمــرک ابــاغ م یشــود .در
بــازه زمانــی مذکــور 48درصــد بخشــنام هها در
حــوزه صــادرات 36 ،درصــد در حــوزه واردات و
بررسـی تعـداد دسـتورالعم لها و بخشـنام ههای
گمرکـی طـی سـا لهای 1395تـا 1400بیانگـر آن
اسـت کـه ب هطـور متوسـط حـدود 300بخشـنامه
و دسـتورالعمل در سـال از سـوی گمـرک ابـاغ
م یشــود .در بــازه زمانــی مذکــور 48درصــد
بخشــنام هها در حــوزه صــادرات 36 ،درصــد
در حــوزه واردات و 16درصــد مرتبــط بــا هــر دو
حـوزه صـادرات و واردات بـوده اسـت؛ بنابرایـن
بــه نظــر م یرســد یکــی از اولوی تهــای رفــع
موانــع تجــارت ،پرهیــز از صــدور بخشــنام هها
و دســتورالعم لهای مکــرر و خل قالســاعه
و غیرکارشناســی و نیــز حــذف مقــررات،
آیین نام ههــا و روی ههــای زائــد و مــوازی اســت.
97
| شـماره | ۲۳پاییز | 1403
