Page 40 - Sepehr eghtesad kerman 22
P. 40
اتاق بازرگانی ،صنایع،
معادن و کشاورزی کرمان
محاسـبه جدول داده -سـتانده دو منطقـ های کرمان و کوچ کمقیــاس بــه ســمت بزر گمقیــاس حرکــت اسـت .دائـم در ایـن سـا لها نیـروی کار ب یمهـارت
سـایر سـطح ملـی نشـان م یدهـد تقریبـ ًا 100درصـد کــرده اســت .در تولیــد و فعالیــت تنو عبخشــی جـذب کـرده و بخصـوص همزمـان بـا جـذب نیروی
ارز شافــزوده معــادن و 48درصــد از ارز شافــزوده ایجادشـده و در بهـر‌هوری برخـی از بخ شهـا بهبـود
صنایـع فلـزی پایـه بـه خـارج از اسـتان و 83درصـد قاب لتوجهــی شــک لگرفته اســت .کرمــان رشــد کار سـاده مهاجـر خارجی،
ارز شافـزوده بخشـی از کشـاورزی تجـاری (پسـته) اقتصـادی نسـبت ًا بـا ثباتـی را تجربـه کـرده و درآمـد • نیـروی کار متخصـص و صاحب دانش را از اسـتان
بــه خــارج از کشــور منتقــل م یشــود؛ یعنــی ایــن ســرانه و همی نطــور ( GRDPتولیــد ناخالــص اخــراج کرد‌هایــم .نم یگوییــم مهاجــرت کرد‌هانــد،
سـه فعالیـت بـزرگ اقتصـادی بـا اقتصـاد محلـی منطقـ های) در ایـن 4دهـه بزر گتـر شـده و سـهم بلکـه نظـام اقتصـادی کشـور نتوانسـته آ نهـا را نگـه
پیونـد نداشـته و نم یتوانـد در بلندمـدت منجـر بـه بیشــتری بــه خــود اختصــاص داده اســت .اینکــه
رشـد و توسـعه پایـدار شـود؛ اینکـه بـه کجـا مـ یرود کرمــان در آینــده رتبــه دوم اســتا نهای کشــور را دارد و آ نهـا را اخـراج کـرده اسـت،
بــه ســطح ملــی یــا خــارج از مرزهــا مــ یرود ،بــا داشــته باشــد ،دور از انتظــار نیســت و م یتوانــد در • 52درصد اشتغال استان غیررسمی است،
ایـن دانـش و ابـزار کنونـی قابـل تشـخیص نیسـت ایــن نردبــان ب هتدریــج بالاتــر و بالاتــر رود (البتــه • 83درصــد ارز شافــزوده کشــاورزی 100 ،درصــد
ولــی خــام فــروش محــض اســت .ناپایــداری و اول نخواهــد شــد ،بــه همــان دلیــل چیــن در ارز شافــزوده معــدن و 58درصــد ارز شافــزوده
بخــش بزرگــی از ایــن الگــو مبتنــی بــر ذخایــر دنیــا اول نخواهــد شــد) ،ضریــب جینــی ،محیــط صنایـع فلـزی پایـه بـه خـارج از اسـتان (ملـی یـا
معدنــی ســن گآهن و ســنگ مــس اســت .ذخایــر عمومــی کســ ب‌وکار ب هتدریــج بهبــود پیداکــرده و
ســن گآهن در 1412- 1417پایــان خواهــد یافــت ســرمای هگذاری بالاســری اقتصــادی و اجتماعــی فراملــی) منتقــل م یشــود،
و سرنوشــت ســرمای هگذاری عظیــم انجا مشــده • نکتـه بسـیار مهـم باوجـود همه سـرمای هگذار یهای
در اســتان ن‌امعلــوم خواهــد بــود .نگــران هســتیم داشـته اسـت. صنعـت و معـدن ،کاهـش سـهم اشـتغال صنعتی از
10سـال بعـد بـرای کرمـان شـاهد تصویـری مشـابه امـا الگـوی توسـعه اسـتان کرمـان در ادامـه همـراه 32بـه 22و افزایـش سـهم کشـاورزی از 29بـه 38
امــروز از مسجدســلیمان ب هعنــوان شــهر ارواح بعــد بـا درجـا زدگـی اسـت؛ یعنـی تـداوم رشـد مبتنـی درصـد بـوده اسـت؛ بدیـن معنـا کـه صنع تزدایـی
از نفــت باشــیم .ن‌اه مفــازی ،ن‌اموزونــی و ن‌ابرابــری بـر خـام فروشـی ،اسـتخراج و صـادرات نفـت خـام. اتفــاق افتــاده و ه مزمــان بهــر‌هوری کشــاورزی،
فضایـی و اجتماعـی ،واگرایـی در طـول چهـار دهـه
گذشــته و شــکاف میــان توســعه انســانی اســتان کرمــان راه درازی را در طـی ســال‌های اخیــر صنعــت و معــدن ب هشــدت کاه شیافتــه اســت،
کرمـان و تهـران در سـطح ملـی افزایـش پیداکـرده • افزایـش تدریجـی سـهم ارز شافـزوده کشـاورزی
اســت؛ گســیختگی پیوندهــای اقتصــاد موجــود، پیمــوده اســت .در رتبه‌بنــدی توســعه
ماشــین زدگــی و پروژ‌هزدگــی .بســیاری از مدیــران از 16بـه 24درصـد،
تـراز کشـور توسـعه را در پروژ‌ههـای متعـدد و ارتقـاء اســتان‌ها از رتبــه 23در توســعه انســانی بــه • بهـر‌هوری نسـبت ًا بـالا در بخـش خدمـات و بهر‌هوری
سـهم ماشـین در تولیـد م یداننـد و ایـن از خطاهـای پاییـن در کشـاورزی و صنعـت (کشـاورزی بـا 38
بزرگــی اســت کــه هــم در کرمــان و هــم در ســطح رتبـه 20رسـیده اسـت ،امـا در درآمـد سـرانه و درصـد اشـتغال 24درصـد ارز شافـزوده و صنعـت
بــا 32درصــد اشــتغال 15درصــد ارز شافــزوده
ملــی رخ داده اســت. ســهم GDPاســتان از GDPملــی ،در رتبــه و خدمــات بــا 38درصــد اشــتغال 60درصــد
بــه گفتــه جــوزف اســتیگلیتز یــک جــای کار غلــط
اسـت و اشـکال دارد و زمـان آغـاز تحـول هنگامـی هفتــم اســت؛ یعنــی حرکــت کرمــان در چهــار ارز شافــزوده را ایجــاد م یکننــد).
کرمـان راه درازی را در طـی سـا لهای اخیـر پیمـوده
اســت کــه متوجــه آن م یشــویم. دهـه گذشـته بـه معجـزه شـبیه بـوده اسـت .در اســت .در رتب هبنــدی توســعه اســتا نها از رتبــه 23
حــال بــه ایــن موضــوع خواهیــم پرداخــت کــه در توسـعه انسـانی بـه رتبـه 20رسـیده اسـت ،اما در
اگــر ســرمای هگذاری و انباشــت ایجــاد نم یشــود، دهـه اخیـر کـه رشـد اقتصـادی کشـور نزدیـک درآمـد سـرانه و سـهم GDPاسـتان از GDPملـی،
مسـئول آن کیسـت؟ مـردم ،حکومـت ،تشـک لهای در رتبـه هفتـم اسـت؛ یعنـی حرکـت کرمـان در چهار
اقتصــادی ،بــازار و ...؟ و چگونــه م یشــود ایــن صفــر بــوده ،کرمــان رشــد 4/5درصــدی را دهــه گذشــته بــه معجــزه شــبیه بــوده اســت .در
مســیر را همــوار نمــود؟ پاســخ مشــخص اســت. دهـه اخیـر کـه رشـد اقتصـادی کشـور نزدیـک صفر
حکمرانـی عامـل اصلـی تأمی نکننـده رفتـار نهادهای تجربــه کــرده اســت .ایــن مســیر ا گرچــه بــا بــوده ،کرمــان رشــد 4/5درصــدی را تجربــه کــرده
مردمـی و مـردم یـک جامعـه اسـت ،اما چگونـه؟ در اسـت .ایـن مسـیر اگرچـه بـا دسـتاوردهای بزرگـی
آسی بشناســی گفتــه م یشــود آنچــه امــروز اتفــاق دســتاوردهای بزرگــی همــراه بــوده اســت ،امــا همــراه بــوده اســت ،امــا آســی بهایی را نیــز بــه
م یافتــد ،ســرمای هگذاری تولیــدی صفــر اســت همـراه داشـته و مسـیر توسـعه اسـتان را کـژ کارکـرد
و رانــت بــاز توزیــع م یشــود .براســاس داد‌ههــای آســیب‌هایی را نیــز بــه همــراه داشــته و مســیر و ناپایـدار کـرده اسـت .کرمـان در ایـن چهـار دهـه
توانسـته اسـت سـرمایه بـزرگ داخلـی و خارجـی،
توســعه اســتان را کــژ کارکــرد و ناپایــدار کــرده عمومـی و خصوصـی را جـذب نمایـد کـه عمومـ ًا در
بخـش صنعـت و معـدن و کشـاورزی بـوده اسـت.
اســت .کرمــان در ایــن چهــار دهــه توانســته الگــوی فعالیــت اقتصــادی از بنگاههــای خــرد و
اســت ســرمایه بــزرگ داخلــی و خارجــی،
نمایــد کــه ععممووممـــًایدروبخـخصشوصصـنـعـی رتاو مجــعـذدبن
و کشـاورزی
بــوده اســت .الگــوی فعالیــت اقتصــادی
از بنگاههــای خــرد و کوچک‌مقیــاس بــه
ســمت بزرگ‌مقیــاس حرکــت کــرده اســت.
38
| شـماره | 22تابستان | 1403
