Page 220 - Sepehr- 24-25 2pages
P. 220
اتاق بازرگانی ،صنایع،
معادن و کشاورزی کرمان
رفـع مشـکل فلرینگ (سـوزاندن گاز در مشـع لها) الگــوی مصــرف در ایــران ،بــا رشــد جمعیــت و اگرچــه نقــش نفــت و گاز ب هعنــوان ســوخت
در کشــور ب هدلیــل نیــاز بــه فناور یهــای افزایـش تقاضـای انـرژی ،فشـار زیـادی بـر منابع فســیلی کاهــش خواهــد یافــت ،امــا نم یتــوان
پیشــرفته و هزین ههــای مرتبــط ،کاری پیچیــده گاز کشــور وارد کــرده و باعــث شــده اســت کــه تصــور کــرد کــه ایــن منابــع کامــاً ب یمصــرف
و دشــوار اســت .هرچنــد فناور یهــای موجــود شــوند؛ ب هعنــوان مثــال ،امــروزه رو شهایــی
امـکان اسـتحصال ایـن گازهـا را فراهـم م یکننـد، کشـور بـه واردکننـده انـرژی تبدیـل شـود. بــرای تجزی هپذیــری محصــولات پلاســتیکی و
امـا در شـرایط فعلـی اقتصـادی و بـا توجـه بـه .4عــدم توانایــی در افزایــش بهر‌هبــرداری: کاهــش اثــرات مخــرب زیســ تمحیطی آ نهــا
هزین ههـای بـالا ،ایـن اقـدام در بسـیاری از مـوارد ب هدلیــل محدودی تهــای فنــی ،فنــاوری و توســع هیافته اســت .بنابرایــن ،دیــدگاه دوم
ب هصرفــه نیســت؛ بــرای نمونــه ،پــس از امضــای مدیریتــی ،ایــران نتوانســته اســت فشــار لازم منطق یتــر ب هنظــر م یرســد و احتمــالاً نفــت و
برجـام ،یـک شـرکت آلمانـی پیشـنهاد همـکاری بــرای برداشــت از منابــع گازی خــود را افزایــش گاز همچنــان ب هعنــوان مــواد اولیــه در بســیاری
بــرای جمــ عآوری گازهــای فلــر و بهر‌هبــرداری از دهـد .ایـن موضـوع همـراه بـا تحری مهـا و رشـد از صنایــع کاربــرد خواهنــد داشــت ،هرچنــد کــه
آ نهـا را مطـرح کـرد .قـراردادی ۲۵سـاله در ایـن مصــرف داخلــی باعــث کاهــش تــوان تأمیــن نقــش آ نهــا ب هعنــوان ســوخت ب همــرور زمــان
زمینـه آمـاده شـد کـه براسـاس آن ،آلمـان متعهد
م یشــد گازهــای فلــر را جمــ عآوری و مــورد انــرژی کشــور شــده اســت. کــم رن گتــر خواهــد شــد.
اسـتفاده قـرار دهـد .امـا بـا بازگشـت تحری مهـا،
ایــن پــروژه متوقــف شــد و فرصــت اســتفاده چـه ارزیابـی ازچگونگی آمایش منابـع انرژی، چـرا بـا وجـودی کـه ایـران درمقیـاس جهانی
از ایــن فنــاوری از دســت رفــت .بنابرایــن ،رفــع اکتشـاف و استخراج درکشـوروجود دارد؟ نفـت و گازفـراوان دارد ،جـزو واردکننـدگان بـزرگ
ایـن مشـکل نیازمنـد دسترسـی بـه فناور یهـای
پیشــرفته ،ســرمای هگذاری قاب لتوجــه و کاهــش در حــال حاضــر ،بــه نظــر م یرســد ارزیابــی انرژی دنیاســت؟
محدودی تهــای ناشــی از تحری مهــا اســت. جامــع و شــفافی از وضعیــت آمایــش منابــع دلایـل اصلـی ایـن وضعیـت را م یتـوان در چهـار
هرچنـد امکا نپذیـر اسـت ،امـا شـرایط اقتصـادی انــرژی ،اکتشــاف و اســتخراج در کشــور وجــود
و سیاســی کنونــی دســتیابی بــه ایــن هــدف را نـدارد .مسـائل و اطلاعـات مرتبـط بـا ایـن حـوزه موضـوع کلیـدی زیـر خلاصـه کـرد:
بــه دلایــل مختلــف ،از جملــه رویکــرد امنیتــی، .1منابــع نفــت و گازایــران بالقــوه هســتند ،نــه
بسـیار دشـوار کـرده اسـت. ب هصـورت عمومـی منتشـر نم یشـود و دسترسـی بالفعــل :بخــش زیــادی از ذخایــر نفــت و گاز
بـه آ نهـا محـدود اسـت .ایـن موضـوع مانـع از ایــران هنــوز بــه مرحلــه اســتخراج نرســید‌هاند
درمـورد قیمـت حام لهـای انـرژی و آینـده شــک لگیری یــک تصویــر روشــن و دقیــق از و تنهــا در حــد اکتشــاف باقــی ماند‌هانــد .ایــن
آن نظــرشــما چیســت؟ ضمنــ ًا منطــق پرداخــت وضعیــت موجــود م یشــود .ب هطــور کلــی ،نبــود منابــع را م یتــوان ب هحســاب بانکــی تشــبیه کــرد
یـک ارزیابـی عمومـی و شـفاف از منابـع انـرژی کـه هرچنـد وجـود دارد ،امـا امـکان برداشـت از آن
یارانـه انـرژی چیسـت؟ کشــور و نحــوه اکتشــاف و اســتخراج آ نهــا، فراهـم نیسـت .تـا زمانـی کـه زیرسـاخ تهای لازم
بـه نظـر م یرسـد چیـزی بـه نـام «یارانـه انـرژی» چال شهــای متعــددی را در برنام هریــزی و بـرای اسـتخراج و بهر‌هبـرداری از ایـن ذخایـر ایجـاد
در ایــران وجــود نــدارد .در واقــع ،ایــن سیاســت نشـود ،ایـن منابـع عمـاً در اختیـار کشـور نیسـتند.
بیشــتر شــبیه روغنــی اســت کــه نــذر امــا مزاده توســعه ایــن بخــش ایجــاد کــرده اســت. .2تأثیــر تحری مهــا :تحری مهــای بی نالمللــی
م یشــود؛ ب هعنــوان مثــال ،در حــوزه بنزیــن، نقــش بســیار مهمــی در کاهــش توانایــی ایــران
زمانــی م یتــوان از قیمــت جهانــی ســخن گفــت با مسـئله فلرینگ و سـوزاندن گازدرمشع لها، بــرای اســتخراج و بهر‌هبــرداری از منابــع انــرژی
کـه خودرویـی کـه بـه مـردم عرضـه م یشـود نیـز منابـع بزرگـی ازکشـوربـه هـدرمـ یرود .رفـع این داشــت هاند .برخــاف برخــی ادعاهــا ،تحری مهــا
بــه قیمــت واقعــی و کیفیــت جهانــی باشــد .در نقیصـه درحـوزه انرژی کشـورچقدرسـخت اسـت؟ تأثیــر قاب لتوجهــی بــر تــوان فنــی و اقتصــادی
حـال حاضـر ،خودروهایـی کـه در ایـران تولیـد یـا کشــور گذاشــت هاند و موجــب شــد‌هاند کــه
مونتــاژ م یشــوند ،چندیــن برابــر قیمــت جهانــی بخـش زیـادی از ذخایـر نفـت و گاز ایـران هنـوز سـرمای هگذاری و فنـاوری لازم بـرای توسـعه ایـن
بـه فـروش م یرسـند .بـرای نمونـه :اگـر قیمـت بـه مرحلـه اسـتخراج نرسـید هاند و تنهـا در حـد
یــک خــودرو در بــازار امــارات ۲میلیــارد تومــان ا کتشـاف باقـی ماند هانـد .ایـن منابـع را م یتـوان صنعــت بــه کشــور وارد نشــود.
باشـد ،همـان خـودرو در ایـران ۴میلیـارد تومـان ب هحسـاب بانکـی تشـبیه کـرد کـه هرچنـد وجـود .3الگـوی مصـرف انـرژی درایـران :ایـران یکی از
عرضـه م یشـود .بخشـی از ایـن قیمـت اضافـی دارد ،امـا امـکان برداشـت از آن فراهـم نیسـت .تا معـدود کشـورهایی اسـت کـه ب هصـورت گسـترده
بـه جیـب دولـت مـ یرود .حـال اگـر ایـن مبلـغ زمانـی کـه زیرسـاخ تهای لازم بـرای اسـتخراج گاز طبیعــی را بــه منــازل مــردم منتقــل کــرده و
را در بانـک بـا سـود سـالیانه قـرار دهیـم ،حتـی و بهر هبــرداری از ایــن ذخایــر ایجــاد نشــود، ب هعنــوان ســوخت خانگــی مصــرف م یکنــد .در
هزینـه بنزیـن بـا نر خهـای جهانـی هـم تأمیـن ایــن منابــع عمــًا در اختیــار کشــور نیســتند. کشـورهای صنعتـی ،گاز طبیعـی عمدتـ ًا در صنایع،
پتروشــیمی یــا تولیــد بــرق مصــرف م یشــود و
بــرق حاصــل بــه منــازل انتقــال م ییابــد .ایــن
218
| شـماره ۲۴و | ۲۵زمستان ۱۴۰۳و بهار | ۱۴۰۴
