نایب‌رئیس اول اتاق کرمان و مدیرعامل شرکت جهان فولاد سیرجان
با علی عباسلو مدیرعامل شرکت جهان فولاد سیرجان، گفت وگو کرده ایم، او می‌گوید: اگر در بخش اکتشافات و شناسایی ذخایر جدید کوتاهی کنیم، در آینده‌ای که بیش از ۲۰ تا ۲۵ سال نخواهد پایید، با مشکل مواد اولیه معدنی روبرو می‌شویم. درحالی‌که بخشی از صنایع فولادی مطابق استانداردهای روز دنیا احداث شده و ظرف سال های فعالیت، تجهیزات و تکنولوژی آن ها به‌روز شده است، اما بخش قابل‌توجهی از تولید فولاد کشور توسط واحدهای کوچک القایی با تجهیزات دست‌دوم انجام می‌شود که اگر قرار باشد در شرایطی برابر، به رقابت با تولیدکنندگان جهانی بپردازند، تاب‌آوری لازم را ندارند؛ اگرچه در شرایط کنونی بازار کشور، این واحدها سودده هست. زنجیره تولید فولاد در استان کرمان به‌طور کامل وجود دارد و برنامه‌ریزی و انجام پروژه‌های جدید فولادی در منطقه، این نوید را می‌دهد که تا پایان سال ۱۴۰۴، تقریباً ۳۰ درصد صنعت فولاد کشور در کرمان شکل می‌گیرد که باید به‌سوی توسعه صنایع پایین‌دستی؛ توسعه و تأسیس کارخانه‌هایی که مواد مصرفی و قطعات یدکی برای ۱۲ میلیون تن فولاد را تولید می‌کنند، حرکت نماییم.
وی یادآوری می‌کند که صدمات ناشی از عدم توسعه انرژی متوجه صنعت فولاد است؛ قطع برق در تابستان و قطع برق و گاز در زمستان موجب شده است که با وجود برنامه‌ریزی ها نتوانیم تعهدات داخلی و خارجی خود را به انجام رسانیم. همچنین چالش‌های عمومی که متوجه صنایع دیگر هم هست؛ مانند تغییر سریع و یک‌شبه قوانین و مقررات بانکی و گمرکی، تصمیم‌گیری‌های آنی و بدون کارشناسی و دخالت در قیمت‌گذاری‌ها، از جمله مشکلاتی هستند که اثرات منفی بر تولید دارند. عباسلو در مورد جایگاه شرکت تحت مدیریت خود در تولید و صادرات تولیدات فولادی و توسعه فناوری و بومی‌سازی تکنولوژی، برندسازی و حضور در بازار جهانی نیز توضیح داده است.
دعوت می‌شود مشروح این گفت‌وگو را در ادامه مطالعه نمایید.
در سال،1399 تولید آهن اسفنجی شرکت به میزان 957534 تن، تولید شمش فولادی به میزان 850777 تن و میزان تولید میلگرد 291007 تن بوده و در شش ماه ابتدایی سال 1400 نیز میزان تولید آهن اسفنجی 520130 تن، شمش فولادی 382043 و میلگرد 134699 تن بوده است.
به استناد کتاب سال فولاد ایران در سال 1399 جهان فولاد سیرجان 20 درصد از تولید آهن اسفنجی استان و 3 درصد از آهن اسفنجی کشور، 51.1 درصد از تولید شمش بیلت استان و 4.5 در صد از شمش بیلت کشور و بیش از 90 درصد تولید میلگرد استان کرمان و 3.1 درصد از تولید میلگرد کشور را به خود اختصاص داده است.
در سال 1399 استان کرمان نیز 15 درصد از آهن اسفنجی کشور و 8.8 درصد از شمش فولاد کشور و 3.5 درصد میلگرد کشور را تولید کرده است.
خوشبختانه شرکت مجتمع جهان فولاد سیرجان در زمینه بومی‌سازی در راستای اجرا و بهره‌برداری از پروژه‌های
مختلف پیشگام بوده است. به‌طوری که در تجهیزات این مجتمع از بهترین برندهای اروپایی و بهترین سازندگان داخلی استفاده می‌شود و محصولات تولیدی شمش و فولاد این مجتمع از کیفیت بالایی برخوردار هستند، دلیل کیفیت بالای محصولات علاوه بر آموزش نیروهای متخصص که در حال کار هستند، استفاده از تجهیزات و تکنولوژی‌های روز دنیا است که این امر تأثیر بسزایی در مصرف بهینه برق و آب داشته به‌طوری که در حال حاضر در کارخانه ذوب این مجتمع، مصرف آب نسبت به کارخانه‌های قدیمی نزدیک به ۳۰ تا ۴۰ درصد پایین‌تر آمده است. در پروژه‌های توسعه ای نیز سعی کرده‌ایم از تکنولوژی‌های روز از جمله سیستم‌های هات شارژ استفاده کنیم. هیدرولیک‌های موردنیاز در کارخانه‌های احیا مستقیم فولاد که پیش از این وارد کشور می‌شدند، برای نخستین بار در مجموعه ما توسط یک شرکت ایرانی طراحی و ساخته شدند و مشابه نمونه خارجی با هزینه پایین‌تر در حال کار هستند. برنامه‌نویسی این کارخانه‌ها در داخل کشور نیز توسط مجموعه ما انجام شده و نیز اصلاح و طراحی قسمت‌های جدید خط نورد و بهینه‌سازی خطوط توسط کارشناسان متخصص و جوان شرکت صورت گرفته و اینجا نیز از تمامی افراد و گروه‌هایی که تمایل به فعالیت در عرصه بومی‌سازی دارند، دعوت به همکاری کرده و مجتمع جهان فولاد سیرجان به‌صورت اختصاصی در خدمت آن‌ها خواهد بود.
در راستای استانداردسازی، ارتقاء بهره‌وری و ایجاد اطمینان برای مشتریان داخلی و خارجی شرکت، اقداماتی در خصوص ثبت برند و دریافت استانداردهای بین‌المللی به عمل‌آورده و یا در دست اقدام دارد که نتایج این اقدامات منجر به دریافت گواهینامه‌های ISO9001 – ISO14001- ISO21500- OHSAS18001 و CE اروپا گردیده است. با توجه به کیفیت بالای محصولات صادراتی از جمله شمش و میلگرد، هم‌اکنون شرکت مجتمع جهان فولاد سیرجان به یک برند و نشان جهانی تبدیل شده است و بالا بودن کیفیت محصولات صادراتی موجب شده که در زمان مزایده فروش، همیشه متقاضی خرید صادرات را داشته باشیم. در بورس داخل نیز محصولات این مجتمع همواره جز محصولاتی است که بیشترین تقاضا را دارند.
با توجه به اینکه در استان کرمان، ظرفیت تولید ۱۲ میلیون تن فولاد پیش‌بینی‌شده است که بخشی از آن در حال اجرا و بخشی نیز به مرحله تولید رسیده است و با وجود تعداد زیاد کارخانه‌هایی که در کرمان، سیرجان، زرند و … احداث شده‌اند، می‌طلبد برای تأمین مواد اولیه آن‌ها برنامه‌ریزی اساسی و اصولی صورت گیرد. در حال حاضر که این شرکت‌ها در سوددهی به سر می‌برند، بهترین خدمتی که این شرکت‌ها می‌توانند به سهامداران خود بنمایند، سرمایه‌گذاری در بخش اکتشافات و دسترسی به معادن جدید است.
از طرفی با توجه به وجود بیشترین ذخایر شناسایی‌شده قابل برداشت سنگ‌آهن ایران در منطقه گل گهر و ایجاد صنایع فولادی در مجاورت معدن گل گهر، مهم‌ترین چالش پیش رو صنایع فولادی تأمین آب بوده که با انتقال آب خلیج‌فارس مشکل حل گردیده و تناسب خوبی در تولید فولاد و وجود معدن سنگ‌آهن در استان وجود دارد.
مجموع ذخایر قطعی مواد معدنی استان کرمان 5,8 میلیارد تن تعیین شده که 83,5 درصد این ذخایر مربوط به مس، آهن، زغال‌سنگ و کرومیت است. با توجه به این ذخایر، تأمین مواد اولیه فولاد در استان با مشکل روبه‌رو نخواهد بود. از طرفی شرکت جهان فولاد به‌واسطه سهام داری 51 درصدی شرکت معدنی و صنعتی گل گهر برای تأمین مواد اولیه که گندله می‌باشد مشکلی ندارد. البته در حالت خوش‌بینانه، پشتوانه صنعت فولاد در حدود ۲۰ تا ۲۵ سال بیشتر نخواهد بود و طبیعی است که ما برای دسترسی به مواد اولیه در این فاصله باید سرمایه‌گذاری اکتشافی بیشتری انجام دهیم. قطعاً اگر ما در بخش اکتشافات و تأمین ذخایر مواد اولیه جدید کوتاهی کنیم در آینده با مشکل روبرو خواهیم شد.
اگر بهره‌ور بودن فولادسازان معادل سود ده بودن آن‌ها تعریف شود، می‌توان گفت که در حال حاضر فولادسازی ایران، صنعتی بهره‌ور به‌شمار می‌رود که می‌تواند سود ذی‌نفعان خود را محقق کند، اما واقعیت این است که معادل‌سازی بهره‌وری با سوددهی چندان درست نیست و برای آنکه مشخص شود یک صنعت بهره‌ور است یا خیر، باید علاوه بر سوددهی مؤلفه‌های متعدد دیگری مدنظر قرارگرفته و بررسی شود.
درحالی‌که بخشی از صنایع فولادی مطابق استانداردهای روز دنیا احداث شده و ظرف سال‌های فعالیت نیز تجهیزات و تکنولوژی آن‌ها به‌روز شده است، اما بخش قابل‌توجهی از تولید فولاد کشور توسط واحدهای کوچک القایی انجام می‌شود که تجهیزات آن‌ها دست‌دوم خریداری شده و حتی این تجهیزات دست‌دوم نیز مربوط به شرکت‌های صاحب نام در تکنولوژی فولادسازی دنیا نیست. اگرچه در شرایط کنونی بازار کشور، این واحدها سودده هستند، اما اگر قرار باشد که این فولادسازان در شرایطی برابر به رقابت با تولیدکنندگان جهانی بپردازند، تاب‌آوری لازم را نداشته و این یعنی این که مجموعه‌ها بهره‌ور نیستند.
منابع انسانی موضوع مهم دیگری است که در افزایش بهره‌وری یک مجموعه تأثیری بسزایی دارد. اگر مجموعه‌ای با به ر‌وزترین تکنولوژی‌های روز دنیا ساخته شود، بهره‌برداری از آن با نیروی انسانی با دانش قدیمی امکان‌پذیر نیست.
لذا قطعاً ما نسبت به وضعیت جهانی فاصله داریم و دلیل آن این است که در نقاط دیگر دنیا در معادن با تعداد نیروی کمتری به تولید دست پیدا می‌کنند و این امر ناشی از جمعیت و میزان سرمایه‌گذاری در کشورهای خارجی و بخصوص در کشورهای توسعه یافته است. نیروی انسانی یکی از پارامترهایی است که باید در نظر داشته و در این زمینه به طریقی عمل کنیم که قدرت رقابت و بخصوص قدرت رقابت جهانی را از دست ندهیم. در جهان فولاد سعی بر آن است که با استفاده از تکنولوژی های جدید از جمله در مصرف انرژی، قابل‌مقایسه با کشورهای دیگر باشیم.
زنجیره تولید فولاد در استان کرمان به‌صورت کامل وجود دارد از معدن سنگ‌آهن و برداشت سنگ‌آهن و مراحل فراوری آن و تبدیل به کنسانتره آهن و سپس تبدیل به گندله و تبدیل گندله به آهن اسفنجی و ذوب‌آهن اسفنجی و تبدیل به شمش فولادی و در انتها هم نورد محصول نهایی و تبدل به میلگرد که شرکت جهان فولاد سیرجان در تکمیل ارزش این زنجیره نقش بسزایی را به‌واسطه راه‌اندازی اولین کارخانه آهن اسفنجی در سیرجان و سپس راه‌اندازی اولین و تنها کارخانه فولادسازی سیرجان ایفا کرده و در این مورد همیشه پیشگام بوده است و به دلیل فاصله نزدیک تا معدن گل گهر و تأمین گندله به‌وسیله نوار نقاله و کاهش قیمت تمام‌شده محصول توان رقابت بالایی در مقایسه با سایر تولیدکنندگان فولاد دارد؛ لذا به‌واسطه این امر و با توجه به کیفیت بالای محصول تولیدی سهم خوبی از صادرات شمش فولادی را دارد. در جهان فولاد سیرجان بخشی از برنامه تولید به صادرات اختصاص داده شده است، در حال حاضر ۳۰ درصد تولید را صادر می‌کنیم و بعد از تأمین نیاز داخلی، به صادرات ادامه داده و مازاد بر نیاز داخل آماده صادرات است؛ بازار جهانی نیز از کیفیت محصولات ما استقبال می‌کند.
ظرفیت‌های موجود استان در بخش فولاد خوب است و با توجه به ایجاد پروژه‌های جدید تا سال 1404 این ظرفیت‌ها نیز چند برابر خواهد شد.
با توجه به این که در استان باید همزمان با تولید شمش و ورق، صنایع جانبی و پایین‌دستی شکل گیرد، هنوز نه در بخش ساخت قطعات و نه در تولید مواد مصرفی اتفاق نیفتاده است. البته در منطقه گل گهر در حاشیه شرکت جهان فولاد به میزان کمی به تولید مواد مصرفی فولاد اقدام نموده‌اند، اما انتظارات بیش از آن است و باید در واقع بخش خصوصی فعال‌تر در این حوزه حضور پیدا کند و بارها شرکت جهان فولاد سیرجان اعلام نموده است که به‌صورت پایلوت آمادگی برای تهیه قطعات یدکی و کمک به صنایع پایین‌دستی را دارد، اما آن چیزی که مورد انتظار ماست هنوز شکل نگرفته است. شاید بهتر باشد در این خصوص در اتاق با برگزاری نشست و بحث و بررسی با صنعتگران و فعالان اقتصادی تدبیری بیندیشیم تا بتوانیم این خلأ را در استان جبران کنیم.
سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی معدنی در استان با راه‌اندازی شرکت‌های پروژه محور و عام پروژه در دستور کار شرکت‌ها قرارگرفته است و تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه محور و تأسیس شرکت‌های سهامی عام پروژه می‌تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد؛ چرا که از یک‌سو می‌تواند مشکل جدی و چالش اصلی در نظام تولیدی اقتصاد کشور را که همان مسئله تأمین مالی است،
برطرف کند و از طرفی دیگر روندهای تشکیل سرمایه در کشور و اجرای طرح‌های اقتصادی توجیه‌پذیر را در راستای مردمی کردن اقتصاد و تحقق اقتصاد مقاومتی پیش ببرد.
همان‌طور که اشاره شد این انگیزه در حال حاضر وجود دارد. در بخش صنایع معدنی، بیشتر تأکید بر صنایع پایین‌دستی، صنایع جنبی و در واقع صنایع تولید قطعات یدکی و مواد مصرفی است. پیشنهاد بنده حرکت به سمتی است که با وجود تولید ۱۲ میلیون تن فولادی که در حال حاضر در کرمان برنامه‌ریزی شده است، بتوان مواد مصرفی، قطعات موردنیاز و سایر نیازهای این بخش تأمین شود و باید بیشترین سرمایه‌گذاری نیز در صنایع پایین‌دستی و صنایع جانبی صورت گیرد.
بله خوشبختانه این اتفاق افتاده و در حال افتادن است و می‌توان گفت بیش از ۳۰ درصد فعالیت‌های فولادی در کشور تا پایان سال ۱۴۰۴ در استان کرمان خواهد بود و برنامه‌ریزی و انجام پروژه‌های جدید فولادی در منطقه نویدبخش این خبر است که توسعه بیشتر اقتصادی و اجتماعی در آینده نزدیک رقم خواهد خورد. به عبارتی با وجود تولید ۱۲ میلیون تنی حال حاضر فولاد در استان، اگر ظرفیت تولید و به عبارتی برنامه‌ریزی تولید در کشور را ۴۰ میلیون تن در نظر بگیریم، می‌توان گفت تقریباً نزدیک به ۳۰ درصد صنعت فولاد در کرمان شکل می‌گیرد. با توجه به اینکه این امر در حال اجرا و عملیاتی است؛ بنابراین برای توسعه صنعت فولاد، دلیل غیر موجهی وجود ندارد، چون در کنار معدن، صنعت در حال شکل‌گیری است. البته موضوع آب همواره یکی از مشکلاتی بوده که صنعت فولاد کرمان را عقب نگه داشته که با انتقال آب از بندرعباس این مشکل حل شده است. علاوه بر آب خلیج فارس، سیستم‌های تصفیه فاضلابی که در کرمان و سیرجان در حال احداث و اجرا هستند به تأمین منابع آب کمک خواهند کرد و عملاً در این بخش هیچ مانعی وجود ندارد و این امر تأثیرات مثبتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی خواهد داشت؛ چون اشتغال‌زایی خوبی ایجاد می‌کند و زمانی این تأثیرات چشمگیرتر و چند برابر خواهد بود که ما به سمت‌وسوی توسعه صنایع پایین‌دستی، توسعه و تأسیس کارخانه‌هایی که مواد مصرفی و قطعات یدکی برای ۱۲ میلیون تن فولاد را تولید می‌کنند، حرکت نماییم.
از جمله راهبردهای کربن‌زدایی استفاده از تکنولوژی های به‌روز و جدید در صنعت فولاد و گسترش فضای سبز است که هر دویی این موارد در برنامه شرکت فولاد گنجانده شده اند. از طرفی نظارت محیط‌زیست بر صنایع فولادی لازم است و در مقابل صنایع فولادی نیز موظف به تبعیت از این بخش است و تولید ما زمانی ارزشمند است که بتوانیم به‌موازات هم مسائل زیست‌محیطی را نیز مدنظر قرار دهیم.
راهبرد دیگر راه‌اندازی سیستم مدیریت cdm است. مكانیسم توسعه پاک CDM یك مكانیسم همكاری بین‌المللی است كه تحت پیمان كیوتو بنا نهاده شده است و منابع بسیار مهمی را برای دستیابی به توسعه پایدار از طریق ترویج سرمایه‌گذاری در پروژه-های سازگار با محیط‌زیست در اختیار كشورهای در حال توسعه قرار می‌دهد. بر اساس آمار منتشر شده توسط كنواسیون تغییرات آب‌وهوای سازمان ملل، ایران علیرغم برخورداری از پتانسیل‌های لازم با ثبت چهار پروژه در سازمان توسعه پاک بین‌الملل تاکنون سهم بسیار ناچیزی از این بازار بین‌المللی برده است، این درحالی است كه كشورهای چین، هند و برزیل به ترتیب با 1447،683 و 193 پروژه ثبت شده، بیشترین جذب سرمایه را به خود اختصاص داده‌اند.
اهم اهداف كنوانسیون و فعالیت‌های مرتبط با آن به قرار زیر است:
1- تثبیت غلظت گازهای گلخانه‌ای در جو، در سطحی كه از اثرات خطرناك فعالیت‌های بشر بر سیستم اقلیم جلوگیری
نماید،
2- ارائه گزارش دوره ای وضعیت ملی تغییر آب و هوا به كنوانسیون، توسط كلیه كشورهای عضو،
3- تهیه میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و جذب توسط چاهک‌های جوی به‌صورت دوره‌ای،
4- تنظیم و اجرای برنامه‌های كاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای،
5- همكاری و توسعه روش‌های انتقال تكنولوژی برای كاهش انتشار در بخش‌های مختلف انرژی، حمل‌ونقل، صنعت، كشاورزی، جنگل و زائدات جامد و مایع،
6- همكاری منطقه‌ای و بین‌المللی در تهیه روش‌های تطبیق با پدیده تغییر آب و هوا،
7- در نظر گرفتن موضوع تغییر آب و هوا در سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های توسعه.
متأسفانه علی رغم اینکه امسال، سال پشتیبانی از تولید نامگذاری شد، بیشترین موانع و مشکلات سر راه تولید بوده، در صنعت فولاد در تابستان با مشکل کمبود برق و در زمستان با کمبود برق و گاز مواجه هستیم! لذا مشکلات قطعی برق و گاز موجب شده است که با وجود برنامه‌ریزی‌ها و توسعه صادرات نتوانیم تعهدات داخلی و خارجی خود را به انجام رسانیم. لذا لازم است از تصمیمات یکباره در رابطه با صنعت مظلوم فولاد که با قطع برق، آب و گاز انجام می‌گیرد، خودداری نمایند. به عبارتی نباید صدمات ناشی از عدم توسعه انرژی که متولی آن بخش نیروگاه‌ها و وزارت نیرو است، متوجه صنعت فولاد باشد. لازم است برنامه‌ریزی جهت افزایش ظرفیت تولید نیروگاه‌های برق و احداث نیروگاه‌های جدید انجام گیرد تا چشم‌انداز تولید فولاد کشور در طرح‌های توسعه‌ای با مشکل مواجه نشود. از طرفی چالش‌های عمومی که در کشور وجود دارد و متوجه صنایع دیگر هم هست؛ مانند تغییر سریع و یک‌شبه قوانین و مقررات در بانک مرکزی، گمرک، تصمیم‌گیری‌های آنی و فوری و بدون کارشناسی شده، دخالت در قیمت‌گذاری‌ها و … از جمله مشکلاتی هستند که اثرات منفی خود را بر تولید دارند.
با توجه به نعمت خدادادی معادن غنی سنگ‌آهن و مس که در استان ما قرارگرفته است، باید برنامه‌ریزی‌های زیادی صورت گیرد تا مانع خام فروشی این نعمت بزرگ گردد و با ایجاد کارخانه‌های تولید و فراوری هم به اشتغال پایدار استان کمک شود و هم با جلوگیری از واردات، مانع خروج ارز از کشور شده و شاهد توسعه اقتصادی استان باشیم. خبر خوبی که خدمت سهامداران داده می‌شود این است که شرکت جهان فولاد سیرجان در طی چهار سال آینده ظرفیت تولید و عیارسنجی خود را به چهار برابر خواهد رساند به‌طوری که پروژه‌های اجرایی آن در حال اصلاح هستند. در همین بازه زمانی ظرفیت تولید فولاد سه برابر خواهد شد و سهامداران می‌توانند یک نگاه بلندمدت به جهان فولاد داشته باشند، در آینده قطعاً شرایط خوبی در انتظار جهان فولاد است.
تمام حقوق این وب سایت متعلق به انتشارات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان است.
طراحی و توسعه: شرکت فناوری اطلاعات رایان سپهر ماهان
