رییس سابق اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات و مدیر شرکت Golden Future Road در امارات
دکتر فرشید فرزانگان رییس سابق اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات و مدیر شرکت Golden Future Road در امارات می‌گوید که وابستگی به نفت و عدم تنوع در صادرات، ضعف در بازاریابی بین‌المللی و برندسازی و تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی در ابعاد مختلف نظام مالی و اعتباری از مهم‌ترین عوامل و چالش‌هایی است که تنزل مزیت‌های صادراتی کشور را موجب شده است و سهم اندک ایران در تجارت جهانی نشان‌دهنده ناکارآمدی‌های سیاست‌های تجاری و اقتصادی ایران است و وصول به هدف بلندپروازانه صادرات کشور در برنامه هفتم توسعه بدون رفع موانع ساختاری و تحریمی غیرممکن به نظر می‌رسد. توجه به نکاتی چند از جمله لزوم تدوین یک نقشه راه بلندمدت برای توسعه تجارت خارجی و رهایی هرچه سریع‌تر از فضای تحریم اهمیت دارد.
رویکردهای تجاری ایران در دهه‌های گذشته عمدتاً به صادرات مواد خام و محصولات با ارزش‌افزوده پایین وابسته بوده است. این امر سبب کاهش قدرت رقابت‌پذیری در بازارهای جهانی شده است.
حرکت به سمت تنوع‌بخشی به صادرات و گوناگونی سازی تجارت از حیث محصولات صادراتی و مقاصد صادراتی، توسعه زنجیره ارزش و سرمایه‌گذاری در نوآوری و فناوری می‌تواند آینده تجارت کشور را متحول کند.
بسیاری از فرایندهای صادراتی ایران با استانداردهای به روز جهانی تطابق ندارند و فرآیندهای بوروکراتیک مانعی بزرگ در مسیر صادرات است، اصلاح قوانین مرتبط با تسهیل تجارت، پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی و شفاف‌سازی قوانین می‌تواند رقابت‌پذیری صادرات ایران را افزایش دهد.
چالش‌های عمده عبارتند از:
* وابستگی به نفت و عدم تنوع در صادرات،
* ضعف در بازاریابی بین‌المللی و برندسازی،
* تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی در ابعاد مختلف نظام مالی و اعتباری.
راه‌حل‌های پیشنهادی مشتمل است بر:
* سرمایه‌گذاری در صنایع دانش‌بنیان،
* تقویت دیپلماسی اقتصادی برای رفع موانع بین‌المللی،
* ایجاد زیرساخت‌های لجستیکی مدرن،
* پیوستن به نظام مالی و پولی بین‌المللی و بهره‌برداری از آن.
سهم 24/0 درصدی ایران در تجارت جهانی به‌وضوح نشان‌دهنده ناکارآمدی سیاست‌های تجاری و اقتصادی ایران است. بسیاری از کشورهای کوچک‌تر با منابع محدودتر سهم بسیار بیشتری دارند.
افزایش تعاملات منطقه‌ای، بهره‌برداری از توافقات تجاری و ارتقاء رقابت‌پذیری صنایع صادرات‌محور، مذاکره مستقیم با آمریکا در چارچوب دستیابی به توافق پایدار، راه کار دستیابی کشور به سهم درخور در تجارت بین‌المللی است.
* این هدف‌گذاری بلندپروازانه است، اما بدون رفع موانع ساختاری و تحریمی، تحقق آن غیرممکن به نظر می رسد،
* شناسایی بازارهای هدف جدید، بویژه در آسیا و آفریقا پیشنهاد می شود،
* توسعه زیرساخت‌های صادراتی از واجبات است،
* بهبود شرایط تأمین مالی برای صادرکنندگان از ملزومات است.
تحریم‌ها سهم عمده‌ای در اختلال صادرات و واردات داشته‌اند، اما مسائل داخلی مانند مدیریت ناکارآمد و فساد اداری فردی یا سیستمی نیز نقش مهمی دارند.
بهره‌گیری از ظرفیت‌های صادرات مجدد و ایجاد پیمان‌های منطقه‌ای برای کاهش اثرات تحریم ها می‌تواند در بهبود صادرات مؤثر باشد.
ایران به‌دلیل موقعیت جغرافیایی استراتژیک می‌تواند به هاب ترانزیت منطقه تبدیل شود.
پیشنهادها عبارتند از:
* توسعه بنادر و تقویت کریدورهای حمل‌ونقل،
* ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با قوانین تجاری جذاب به‌صورت واقعی در استانداردهای جهانی،
* همکاری با کشورهای همسایه برای صادرات کالاهای ثالث.
* لزوم تدوین یک نقشه راه بلندمدت برای توسعه تجارت خارجی،
* ایجاد سازوکارهای مؤثر برای حمایت از صادرکنندگان،
* سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه مهارت‌های صادراتی،
* رهایی هر چه سریع‌تر از فضای تحریم،
* مذاکره با غرب و آمریکا و ایجاد موازنه در روابط شرق و غرب جهت بهره‌برداری حداکثری پیشبرد منافع اقتصادی و تجاری.
تمام حقوق این وب سایت متعلق به انتشارات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان است.
طراحی و توسعه: شرکت فناوری اطلاعات رایان سپهر ماهان
