عرصه جغرافیایی استان کرمان دربرگیرنده ظرفیتهای معدنی در قالب ساختارهای کلی چهارگانه -زونهای معدنی- کشور است که بهشت معادن ایران شناخته میشود. از مساحت ۱۸۰ هزار کیلومتر مربعی این استان، حداقل ۱۰۰ هزار کیلومترمربع، برابر ۶۰ درصد مساحت آن پتانسیل معدنی محسوب میشود، اما تنها برای کمتر از ۱۰ درصد مساحت استان مجوز اکتشاف و بهرهبرداری صادر شده است. نقطه نظرات هرچند کوتاه مجید حجت، عضو هیئت نمایندگان و رییس کمیسیون معدن اتاق کرمان را در گفتوگو با ما در ادامه مرور کنیم.
مزیت معادن استان کرمان را چگونه توضیح میدهید؟
پتانسیلهای معدنی کشور در قالب چهار ساختار کلی به نامهای زون سنندج – سیرجان دربرگیرنده پتانسیل آهن، زون ارومیه – تفتان دربرگیرنده پتانسیل مس، زون ایران مرکزی دربرگیرنده پتانسیلهای سرب و روی و زغالسنگ و زون اُوفیولیتی دربرگیرنده پتانسیل کرومیت معرفیشدهاند. خوشبختانه موقعیت جغرافیایی و مساحت استان هر چهار زون را در برگرفته و این مزیت باعث شده کرمان بهعنوان بهشت یا آلبوم پتانسیلهای معدنی کشور شناخته شود. استان کرمان به دلیل وجود بزرگترین معادن مس و آهن و همچنین دارا بودن پتانسیلهای بالقوه و بالفعل بسیار زیادی در زمینه سایر مواد معدنی و از طرفی نزدیکی به بندرعباس و آبهای آزاد دارای مزیتهای بسیار زیادی جهت سرمایهگذاری و توسعه این بخش است و ازنظر حملونقل دارای پنج فرودگاه فعال و همچنین متصل به خط آهن سراسری است. صنایع عظیم پاییندستی فولاد و مس تکمیلکننده مزایای معادن استان کرمان میباشد.
پتانسیل معادن، چند درصد از خاک استان کرمان است؟
بر اساس آمار ارائهشده، اگر تعداد پروانههای بهرهبرداری معادن استان را حدود 1000 فقره در نظر بگیریم، با توجه به اینکه مساحت معدن مس سرچشمه بهعنوان بزرگترین ذخیره معدنی در حدود 24 کیلومترمربع و حداکثر مساحت برای کوچکترین معدن نیم کیلومترمربع میباشد. با احتساب متوسط مساحت 10 کیلومترمربع برای هر معدن، حداکثر 10000 کیلومترمربع در قالب پروانه بهر ه برداری واگذارشده است. اگر مساحت مناطق مسکونی، کشاورزی و غیرقابل واگذاری حداکثر 70 هزار کیلومترمربع باشد، با کسر آنها از مساحت 180 هزار کیلومترمربعی استان، حداقل 100 هزار کیلومترمربع معادل 60 درصد مساحت استان پتانسیل معدنی محسوب میشود.
رای چه سطحی از مساحت استان کرمان مجوز کشف و بهرهبرداری معادن صادر شده است؟
برای کمتر از ده درصد مساحت استان، مجوز اکتشاف و بهرهبرداری صادرشده است.
در جهت افزایش سهم اقتصاد دانشبنیان زنجیره معدن استان چه اقداماتی انجامشده است؟
احتمالاً شرکتهای بزرگ معدنی استان در این زمینه اقداماتی انجام دادهاند. ضرورت دارد وزارت صمت در راستای شرح وظایف مندرج در ماده 2 قانون معادن در این زمینه برنامهریزی نماید.
اصلیترین فرصتهای سرمایهگذاری در بخش معدن و صنایع پاییندستی در مسیر دستیابی به حداکثر ارزشافزوده این بخش در استان کرمان را چگونه توضیح میدهید؟
ایجاد شرایط برای تکمیل زنجیره تولید ذخایر معدنی شناساییشده و همچنین تسهیل فرآیند اکتشاف حداقل 100 هزار کیلومترمربع از مساحت استان، اصلیترین فرصتهای سرمایهگذاری میباشند
ارزیابی شما از چگونگی عملکرد حلقههای زنجیره فعالیت معدنی در استان کرمان در جذب سرمایه و پیشبرد فعالیتهای معدنی چیست؟
هر فعالیت معدنی شامل چهار مرحله اکتشاف، استخراج، کانهآرایی و فرآوری میباشد و با توجه به اینکه در حدود 100 هزار کیلومترمربع از مساحت استان در مرحله اکتشاف متوقفشده است، عملکرد حلقههای زنجیره فعالیت معدنی در جذب سرمایه و پیشبرد آن قابلقبول نیست.
در مورد راهها و بیراهههای توسعه و رشد پایدار معدن کاری در استان کرمان چه توضیحات و پیشنهادهایی ارائه مینمایید؟
تنها راه توسعه و پیشرفت معدن کاری در استان، اکتشاف و بهرهبرداری ذخایر معدنی بر اساس اصول علمی حاکم بر عملیات معدنی میباشد. اگر از چند معدن بزرگ مربوط به سنوات گذشته که بر اساس اصول علمی شناساییشدهاند صرفنظر کنیم، استان کرمان در زمینه توسعه و رشد پایدار فعالیتهای معدنی عملکرد قابل قبولی نداشته است.
در پایان چه نکاتی را لازم می دانید که اضافه فرمایید؟
رسیدگی به بلوکه شدن حدود یکصد هزار کیلومترمربع از مساحت استان در مرحله اکتشاف ذخایر معدنی به علت مغایرت با اصول علمی و حقوقی حاکم بر عملیات معدنی توسط مسئولان ذیربط ضرورت دارد.