مدیرعامل شرکت کشاورزی و بازرگانی فرکان و طراح و سازنده گلخانه های تمام هوشمند مرتفع
حمید فیضی مدیرعامل شرکت کشاورزی و بازرگانی فرکان و طراح و سازنده گلخانه‌های تمام هوشمند مرتفع در گفت وگو با ما می‌گوید که استان کرمان یکی از مستعدترین استان‌های کشور برای توسعه گلخانه‌های اقتصادی و پیشرفته است، اما به‌صورت محدود گلخانه‌های با تکنولوژی متوسط و پیشرفته ایجاد شده است. بیش از ۳۰۰۰ هکتار گلخانه در استان کرمان وجود دارد که با توجه به تنوع اقلیمی و بالا بودن ساعات آفتابی، این مساحت بخش کوچکی از پتانسیل استان کرمان است. مهم‌ترین اقدامی که می‌تواند توسعه گلخانه‌ها در استان را در مسیر درست قرار دهد، هدایت منابع مالی بانکی و سرمایه‌گذاران به سمت گلخانه‌های هوشمند و مرتفع با مساحت حداقل ۵ هکتار و ممانعت از دخالت افراد فاقد صلاحیت در فرایندهای طراحی و ساخت است. شرح کامل این گفت وگو در ادامه آورده شده است.
در حال حاضر گلخانه‌های پیشرفته و دارای تکنولوژی بالا در دنیا با سه مشخصه شناخته می‌شوند:
– ارتفاع نهایی گلخانه؛ که در آخرین نسل‌های گلخانه این ارتفاع تا رأس به بیش از 8 متر افزایش‌یافته است و در حال حاضر در ایران مرتفع‌ترین گلخانه با ارتفاع 60/9 متر در رفسنجان احداث گردیده است،
– کمترین دخالت نیروی انسانی؛ که از طریق هوشمند سازی کنترل اقلیم، تغذیه و آبیاری هوشمند و انجام فعالیت‌های عملیاتی گلخانه از طریق بازوهای رباتیک اعمال می‌گردد. در ایران دانش، تکنولوژی و تجهیزات هوشمند سازی کنترل اقلیم و تغذیه و آبیاری هوشمند به‌طور کامل وجود دارد، اما در خصوص مکانیزه کردن عملیات گلخانه‌ای با استفاده از ربات کار چندانی انجام‌نشده است،
– کشت هیدروپونیک و اروپونیک؛ که در ایران کشت هیدروپونیک به‌صورت گسترده و کشت اروپونیک به‌صورت محدودتر انجام می‌شود.
گلخانه‌های استان عموماً در رده گلخانه‌های سنتی، غیراستاندارد و فاقد بهره‌وری طبقه‌بندی می‌گردند. به‌صورت محدود گلخانه‌های با تکنولوژی متوسط و گلخانه‌های با تکنولوژی بالا در سال‌های اخیر در استان اجرا شده است که سهم ناچیزی از کل مساحت گلخانه‌های استان را شامل می‌شوند. به‌طور مشخص گلخانه‌های سنتی استان قابل اصلاح نیستند، اما گلخانه‌های با تکنولوژی متوسط از طریق استقرار تجهیزات تکمیلی قابل اصلاح هستند.
سطح زیر کشت گلخانه‌ای استان چه میزان است و ظرفیت توسعه این نوع کشت با توجه به ظرفیت منابع طبیعی ذیربط و متغیرهای علمی و عملی در چه حدی می‌باشد؟
در حال حاضر بیش از 3000 هکتار گلخانه در استان وجود دارد، اما با توجه به اقلیم استان و تنوع اقلیمی در مناطق مختلف و همچنین بالا بودن ساعات آفتابی، این مساحت بخش بسیار کوچکی از پتانسیل استان است.
بزرگ‌ترین معضل توسعه گلخانه‌ها در استان، اجرای گلخانه توسط افراد و شرکت‌های فاقد صلاحیت، کیفیت پایین مصالح و تجهیزات گلخانه‌ای مورداستفاده و نگاه اشتغال‌زا به توسعه گلخانه‌ها در مسئولان و تصمیم گیران استانی است. برای حل این معضل لازم است ضمن جلوگیری از فعالیت افراد و شرکت‌های فاقد صلاحیت، اعطای مجوز ساخت گلخانه توسط سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی و سازمان جهاد کشاورزی استان و اعطای تسهیلات تنها به‌شرط عقد قرارداد با شرکت‌های صاحب صلاحیت قانونی انجام شود.
همان‌طور که گفته شد استان کرمان یکی از مستعدترین استان‌های کشور برای توسعه گلخانه‌های اقتصادی و پیشرفته است و تنوع اقلیمی استان امکان کشت اقتصادی محصولات مختلف سردسیری و گرمسیری را در گلخانه در مناطق مختلف فراهم نموده است. در حال حاضر منابع تسهیلاتی محدودی از طریق سیستم بانکی برای احداث گلخانه پرداخت می‌شود که در سه سال گذشته بسیار محدودشده است و متأسفانه برآوردهای سیستم بانکی از هزینه‌ها، بسیار پایین‌تر از واقعیات بازار بوده و عملاً برای احداث گلخانه‌های پیشرفته و هوشمند کافی نیست. برای حمایت از سرمایه‌گذاری بایستی هدایت منابع تسهیلاتی بانکی به سمت پروژه‌های بزرگ و هوشمند صورت پذیرد و از هزینه کرد منابع تسهیلاتی در گلخانه‌های با مساحت کوچک خودداری گردد. از طرفی با بازنگری در هزینه‌های موردنیاز احداث، منابع کافی در اختیار متقاضیان قرار گیرد.
همان‌طور که گفته شد در حال حاضر بخش کوچکی از گلخانه‌های استان هوشمند هستند، اما پتانسیل علمی و تکنولوژیکی لازم در کشور و همچنین در استان وجود داشته و خوشبختانه مجموعه‌های صاحب صلاحیت و معتبر برای اجرای گلخانه‌های هوشمند نیز در استان وجود دارند. متأسفانه گلخانه‌های سنتی موجود زیربنای لازم برای ارتقای تکنولوژیکی و هوشمند سازی را ندارند و تنها راه برای بهبود وضعیت گلخانه‌های استان از این نظر، جلوگیری از توسعه گلخانه‌های با تکنولوژی پایین و متوسط و هدف‌گذاری توسعه گلخانه‌های مدرن است.
خوشبختانه در حال حاضر مجموعه‌ای پیشرفته برای خریداری، سورتینگ، بسته‌بندی و صادرات محصولات گلخانه‌ای در جنوب استان تأسیس شده که با ظرفیت بالا، امکان جمع‌آوری سهم بالایی از تولید محصولات گلخانه‌ای استان را دارا است.
سلامت‌محور بودن تولیدات کشاورزی در جهان امروز یک فاکتور بسیار مهم در تقاضا و مصرف است، اول این که تولیدات گلخانه‌ای منطقه از این جهت چقدر منطبق با استاندارد ملی و نیز استاندارد جهانی است و دیگر این که برای بهینه‌تر سازی وضعیت سلامت این تولیدات، چه راه‌کارهایی را پیشنهاد می‌نمایید؟
متأسفانه در گلخانه‌های سنتی استان امکان تولید محصول سالم وجود ندارد و تنها راهکار برای بهبود کیفیت محصول از نظر باقیمانده سموم و عناصر شیمیایی، توسعه تولید در گلخانه‌های پیشرفته است که مصرف سموم را به‌شدت پایین می‌آورد.
گلخانه‌های غیراستاندارد استان امکان تولید محصولات با کیفیت صادراتی را به‌صورت محدود دارند و به دلیل محدودیت کنترل اقلیم و آفات و بیماری‌ها در آن‌ها، ناچار به استفاده بی‌رویه از سموم جهت کنترل عوامل خسارت زا هستند و از طرفی به دلیل ارتفاع پایین امکان کشت واریته ها و ارقام صادراتی جدید که در گلخانه‌های مرتفع قابل‌کشت هستند را ندارند.
مهم‌ترین اقدامی که می‌تواند توسعه گلخانه‌ها در استان را در مسیر درست قرار دهد، هدایت منابع مالی بانکی و سرمایه‌گذاری به سمت گلخانه‌های هوشمند مرتفع با مساحت حداقل 5 هکتار و نظارت جدی بر طراحی و ساخت گلخانه‌ها و ممانعت از دخالت افراد فاقد صلاحیت در فرایندهای طراحی و ساخت است.
تمام حقوق این وب سایت متعلق به انتشارات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان است.
طراحی و توسعه: شرکت فناوری اطلاعات رایان سپهر ماهان
