رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان
استان کرمان با وسعت 18 هزار کیلومترمربعی و به‌عنوان پهناورترین استان کشور، علاوه بر ظرفیت‌های کشاورزی و صنعتی یک استان شاخص در زمینه معدن و مواد معدنی است به‌گونه‌ای که به‌عنوان بهشت معادن شناخته شده است. از آنجا که این استان از نظر ساختار تشکیلات زمین‌شناسی اغلب دوره‌های زمین‌شناسی تشکیل‌دهنده مواد معدنی را دیده است، ظرفیت تبدیل شدن به بهشت معادن را دارد. اگرچه در حوزه معدن کاری در طول سالیان متمادی اقداماتی در حوزه معدن و استخراج انجام‌شده، اما کافی نیست و باید کارهای اکتشافی با استفاده از ابزارهای مدرن و روز دنیا صورت گیرد و به سمت و سویی حرکت کنیم که این ظرفیت بالقوه استان را به فعل تبدیل کنیم. به‌یقین سرمایه‌گذاری در حوزه معادن و صنایع معدنی ضمن افزایش سرانه اشتغال‌زایی، سهم بزرگی از تولید ناخالص داخلی و ارزآوری را بر عهده دارد و به‌نوعی وجود این معادن در شرایط تحریم‌ها می‌تواند جایگزینی مناسب برای نفت باشد و نقش مؤثری در توسعه پایدار و ارزآوری کشور ایفا کند. بنا بر اعلام کارشناسان و متولیان معدنی کشور، منابع موجود کشف‌شده در ایران به‌سرعت رو به کاهش می‌رود و این امر اشتغال در حوزه صنعت و معدن و یکی از منابع درآمدی پایدار در استقلال اقتصادی کشور را تحت شعاع خود قرار داده است.در این راستا و به‌منظور تحلیل جایگاه استان کرمان در حوزه استفاده از ظرفیت‌های معدنی گفت‌وگویی با آقای مهدی حسینی‌نژاد رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان انجام شده که در ذیل به‌طور کامل به آن پرداخته شده است.
استان کرمان حرف اول را در حوزه معدن می‌زند. بیش از ۳۹/۷ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) در کرمان است که نشان می‌دهد کرمان یک استان معدنی است و نقش عمده‌ای را در اقتصاد و معدن ایفا می‌کند و در کرمان بیش از 550 پروانه بهره‌برداری معدنی صادر گردیده است. همچنین نزدیک به 40 درصد تولید ناخالص داخلی استان کرمان در حوزه صنعت، معدن و تجارت است که بیش از 22 درصد آن به بخش صنعت و صنایع معدنی اختصاص داشته و در حدود 10 درصد آن به حوزه معدنی و ۵/۹ درصد مربوط به بخش بازرگانی است.
بر اساس قانون، غیرفعال بودن معدن به این معنا است که اگر بهره‌بردار نتواند سهم دولت را که در قالب حقوق دولتی تعریف شده است پرداخت کند، این بهره‌بردار سلب صلاحیت می‌شود و معدن از آن فرد گرفته و تا زمانی که به فرد دیگر واگذار شود غیرفعال می‌شود.
کسی که قصد ورود به حوزه معدن داری می‌کند در ابتدا درخواست اکتشاف می‌دهد که باید یکسری تعهداتی را انجام دهد. اگر این تعهدات انجام شود آنگاه این درخواست به صدور پروانه منجر می‌شود. پس از انجام کارهای اکتشافی و شناسایی به‌عنوان معدن، این معدن واگذار و در اختیار بهره‌بردار قرار می‌گیرد.
بر اساس اکتشافات بیش از ۸/۵ میلیارد تن ذخیره اثبات شده در قالب 42 ماده معدنی شناسایی شده است، ذخایر ما تاکنون به اتمام نرسیده و در حال بهره‌برداری‌اند، به لطف خدا در حین بهره‌برداری نیز اکتشاف صورت گرفته است و به ذخایر شناسایی شده افزوده گردیده است. در حال حاضر کرمان حدود 110 معدن غیرفعال دارد.
معادن بزرگ ما عموماً در دست دولت می‌باشند.
شش گروه ماده معدنی تعریف شده داریم که از این شش مورد گروه های پنج و شش به‌عنوان ذخایر کوچک و متوسط‌اند.
در حدود 99 درصد از منابع معدنی از معادن بزرگ گل گهر، مس سرچشمه، جلال‌آباد، اسفندقه، زغال‌سنگ‌های کرمان استخراج می‌شود و به‌طور کلی معادن کوچک‌مقیاس سهم ۴/۰ درصدی را دارند.
فعالیت معادن کوچک نه به لحاظ اقتصادی و نه به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و زیرساختی مناسب نیست، فعالیت این معادن مضراتی ازجمله تخریب منابع طبیعی را با خود دارند و به همین دلیل وزارت صنعت، معدن و تجارت به دنبال این است که با کمک معادن بزرگ، آن‌ها را توانمند کنند. در سال 98 برنامه‌مان 10 معدن کوچک بود تا با کمک شرکت‌های مس و گل‌گهر بتوانیم آن‌ها را فعال کنیم که 6 معدن را در قالب تفاهم‌نامه و قراردادهایی فعال کرده‌ایم.
سیاست کلان کشور جایگزین سایر منابع به‌جای درآمدهای نفتی است که بخشی از این منابع، منابع معدنی است. در حال حاضر با تولید 28 هزار تن کنستانتره و 18 میلیون تن گندله و حدود ۶/۵ میلیون تن آهن اسفنجی ۶/۳ میلیون تن شمش یکی از قطب‌های فولادی کشور شده‌ایم.
ان‌شاءالله تا پایان سال 1399 و اوایل سال 1400، استان ما با تولید 10 میلیون تن شمش یکی از قطب‌های بزرگ فولادی کشور خواهد شد.
در مس نیز ما تکمیل زنجیره را دنبال کرده‌ایم و برنامه داریم که بیش از 340 هزار تن کاتد مس داشته باشیم که تاکنون به 240 هزار تن رسیده است.
در خصوص زغالسنگ با تولید ۲/۱ میلیون تن کک و حدود 40هزار تن قطران در تکمیل زنجیره کک گام‌های بزرگی برداشته شده است و در زمینه کرومیت‌ها با ایجاد واحدهای فرآوری فروکروم و نیز ایجاد یک واحد با سرمایه‌گذاری خارجی با ظرفیت 200 هزار تن، اکنون کرمان به یکی از استان‌های قطب کرومیت کشور تبدیل شده است و برنامه‌هایی را نیز در جهت تکمیل زنجیره تولید و فزونی ارزش‌افزوده در سایر معادن داریم و می‌رویم تا کرمان از یک استان کشاورزی به یک استان صنعتی تبدیل شود.
اکتشاف شاخه اصلی کار معدن است که طبیعتاً اگر اکتشاف‌های خوبی صورت نگیرد ذخایری هم کشف نمی‌شوند و در نهایت سرمایه‌گذاری درستی نیز صورت نمی‌گیرد.
طرحی را در سال 93 پیگیری و از استان کرمان آغاز کردیم و اکتشاف در قالب پهنه‌ها را انجام دادیم و در آن سال با شرکت‌هایی که توان فنی خوبی داشتند و در این زمینه همراه ما بودند. بیش از 46 هزار کیلومترمربع مساحت استان را در قالب 25 پهنه بررسی کردیم و حاصل این اکتشافات، 1/1میلیارد افزایش ذخایر معدنی بود.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که ما درگیرش هستیم، بلوکه شدن قسمت زیادی از حوزه فعالیت‌های معدنی ماست که توسط دستگاه‌هایی مثل منابع طبیعی، محیط‌زیست و سازمان انرژی اتمی و نیز عده‌ای از مکتشفین که به استناد قانون ورود کرده‌اند اما توان فنی و مالی مناسبی برای بهره‌برداری نداشته‌اند، لذا محدوده‌ها بلوکه شده و راه برای سایر سرمایه‌گذاران بسته شده است.
شورای عالی معادن به استناد قانون، قسمتی از اختیاراتش را به شورای معادن استان تفویض کرده است. از مهم‌ترین تصمیماتی که در شورای معادن استان اتخاذ شده و عملیاتی گردیده است این است که ما در این شورا توانستیم، بیش از 30 میلیارد تومان از منابع حقوق دولتی را در قالب تبصره‌های ماده 43 به استان برگردانیم. پروژه‌هایی همانند نقشه‌برداری از معادن به‌وسیله پهباد و یا رفع مشکل تداخل سرمایه‌گذاری که در معدن درآلو انجام می‌دهیم نیز موجب تسریع کار سرمایه‌گذاری در حوزه معادن شده است.
قطعاً توسعه بخش معدن همراه با حفظ منابع طبیعی و محیط‌زیست موجب رفاه اجتماعی خواهد شد.
تمام حقوق این وب سایت متعلق به انتشارات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان است.
طراحی و توسعه: شرکت فناوری اطلاعات رایان سپهر ماهان
