چرا اندیشکده انرژی؟

نادیا انجم‌شعاع
کارشناس اندیشکده انرژی

مقدمه

با افزایش روزافزون جمعیت جهان و محدود بودن منابع انرژی، بسیاری از کشورها با مشکل مصرف انرژی روبرو هستند. در سال‌های اخیر موضوع انرژی تحت تأثیر پدیده‌ای با عنوان بحران جهانی انرژی اهمیت بیشتری پیدا کرده است و به یکی از موضوعات چالش‌برانگیز جوامع بشری تبدیل شده است. درواقع انرژی ابزاری اساسی برای رشد اقتصادی، بهبود معیشت و سطح رفاه جوامع بشری است. لذا توجه به مباحث امنیت انرژی و اقتصاد انرژی در هر منطقه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چراکه تأمین انرژی موردنیاز جوامع بشری و برنامه‌ریزی مدون آن منتج به بهبود شرایط زندگی و رشد اقتصادی آن منطقه می‌شود.
سابقه پرداختن به مباحث کلان انرژی در اتاق بازرگانی کرمان به سال‌های قبل برمی‌گردد؛ ازجمله مهم‌ترین این اقدامات تدوین نقشه راه انرژی استان بوده است. به‌کارگیری نقشه راه انرژی به‌عنوان سندی راهنما در توسعه هدفمند و کارآمد بخش انرژی، حائز اهمیت می‌باشد. به بیان دیگر، نقشه راه انرژی ابزاری جهت انجام برنامه‌ریزی‌های بهینه در راستای کشف، استخراج، تولید و عرضه انرژی، رفع مشکلات فعلی و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه اقتصادی است.
عواملی همچون بهره‌وری پایین انرژی، وضعیت غیر بهینه تراز انرژی و روند رو به رشد مصرف انرژی به‌خصوص در صنعت و تضمین توسعه پایدار اقتصادی استان سبب شد برنامه‌ریزی جامع و انتخاب استراتژی مناسب اهمیت پیدا کند که منجر به تدوین نقشه راه انرژی استان در سال 1393 شد. مؤید کارآمدی نقشه راه انرژی استان آنجاست که بر اساس برآوردهای انجام‌شده درباره مصرف برق، در تابستان 98 در اوج بار حدود هشت هزار مگاوات کمبود قدرت قابل‌اتکا خواهیم داشت و برای جبران آن، قرار است برنامه‌های افزایش ظرفیت و مدیریت مصرف در دستور کار قرار گیرد. وزارت نیرو برای دستیابی به این هدف، اخیراً اقدام به تهیه دستورالعملی تحت عنوان 098 نموده است که برخی از بندهای این دستورالعمل 5 سال پیش در نقشه راه انرژی استان دیده شده بود.
نقشه راه انرژی استان نهایتاً منجر به چندین پروژه کاربردی شد که برای عملیاتی کردن آن‌ها نیازمند به بستری سازمان‌یافته و منسجم داشت؛ این بود که اندیشکده انرژی استان به‌عنوان بسترساز و هدایتگر این پروژه‌ها راه‌اندازی شد.
در ادامه به تعریف اندیشکده، ضرورت راه‌اندازی، ماهیت وجودی و برنامه‌های عملیاتی پیشنهادی اندیشکده انرژی خواهیم پرداخت.

اندیشکده چیست؟

اندیشکده یا کانون تفکر به سازمان، مؤسسه، شرکت یا گروهی گفته می‌شود که کار هدایت پژوهش را انجام می‌دهند و درگیر مسائل مختلفی چون سیاست‌گذاری‌های اجتماعی، راهبرد سیاسی، اقتصادی، علمی یا موضوعات مربوط به فناوری یا سیاست‌های تجاری و یا حتی توصیه‌های نظامی است. در دﻧﻴﺎی ﮐﻨﻮنی ﻧﻮعی ﺳﺎزﻣﺎن وﻳﮋه ﺑﺮای ﺗﻔﮑﺮ و ﭘﮋوﻫﺶ در حوزه سیاست‌سازی، ﺗﺼﻤﻴﻢ‌ﺳﺎزی و ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﺪه، مطالعات بین‌رشته‌ای وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺮ اﺻﻞ ﺟﻤﻊاﻧﺪیشی و اﻳﺪهﭘﺮدازی اﺳﺘﻮار اﺳﺖ.
در ادبیات تخصصی فارسی معادل‌هایی مانند نهاد مولد اندیشه، کانون تفکر‌، اندیشگاه، اندیشکده، مخزن اندیشه و اتاق فکر برای آن‌ها پیشنهاد شده است. رشد اﻳﻦ ﻧﻮع سازمان‌ها بیشتر به خاطر ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎنی دوم در ﺟﻬﺎن ﻏﺮب ‫ﺑﻮده و ﻫﻢاﮐﻨﻮن ﻧﻴﺰ اﻧﻮاع مختلفی از آن‌ها در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﻪ ﻧﺎمﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﺑﺎ مالکیت‌ها ‫ﻣﺘﻨﻮع در ﺟﻬﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه می‌شود.‬‬‬‬‬‬
طبق تعریف دانشگاه پنسیلوانیا که تعریف جامعی است «اندیشکده‌ها سازمان‌های پژوهشی، تحلیلی، سیاست‌گذاری عمومی و تعاملی هستند که درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی، پژوهش‌ها، تحلیل‌ها و توصیه‌های مبتنی بر سیاست‌گذاری تولید می‌کنند. درنتیجه سیاست‌گذاران و عموم مردم را قادر می‌سازند تا در مورد سیاست‌های عمومی، تصمیمات آگاهانه‌ای بگیرند».
پس به طور خلاصه اندیشکده مرکز خصوصی و مستقل از نهادهای دولتی و منافع آن‌ها است. این مرکز پیشنهادات و راهکارهای مرتبط را بدون وابستگی به گروه خاصی ارائه می دهد و همچنین در حاکمیت و تأمین منابع مالی خود کاملاً شفاف عمل می‌کند.

ضرورت راه‌اندازی اندیشکده انرژی

ضرورت تدوین سیاست گذاری منسجم، جامع و استراتژیک، لزوم ارتباط میان بخش‌های مختلف و سیاست‌گذاران برنامه‌های کلان در زمینه ارتقاء بهره‌وری انرژی، ارائه تحلیل ها و راهکارهای عملی، کارآمد و مؤثر در حوزه انرژی بر اساس شواهد علمی، مطالعات تخصصی مبتنی بر دانش و علوم اثبات‌شده، فضایی را می‌طلبد که گفتگو و ارتباط متقابل با نگاه مشترک بین همه حوزه ها اعم از شرکت ها، اتحادیه‌ها، انجمن ها، نهادهای منطقه ای و بین‌المللی و نیز سازمان های دولتی متولی را با اتکا بر رهیافت های فنی، اقتصادی و اجتماعی، ارائه اطلاعات دقیق و معتبر و راهکارهای مناسب، انعطاف پذیر، به‌موقع و سازگار با ارزش های اجتماعی و زیست محیطی مرتبط با مسائل انرژی را شرح دهد و در چارچوب قوانین ملی و بین‌المللی برای دستیابی به توسعه پایدار، بستری مناسب برای ارتباط مؤثر و کارآمد با همه ذی نفعان به‌منظور بهره گیری از ایده ها و راهکارهای جدید برای حل مسائل مرتبط با حوزه انرژی باشد.
از آنجایی که اتاق وظیفه پایش محیط کسب‌وکار و تلاش برای بهبود آن را بر عهده دارد، توجه به ظرفیت موجود در بخش انرژی و ضرورت پرداختن به تمامی موارد فوق موجب شد تا اتاق کرمان به‌عنوان بخش خصوصی و با تجربه قبلی در راه‌اندازی اندیشکده تدبیر آب با استفاده از نظرات اساتید دانشگاه‌ها به پایه‌گذاری این مسئله مهم بپردازد و اقدام به راه‌اندازی اندیشکده تخصصی انرژی نماید. اندیشکده انرژی با چشم‌انداز رهبری فکری مبتنی بر خرد جمعی در حوزه انرژی به‌منظور کمک به توسعه پایدار اقتصادی با تضمین الزامات اخلاقی و زیست‌محیطی در 8 دی‌ماه 97 هم‌زمان با اولین همایش هم‌اندیشی آینده انرژی ایران با حضور جمعی از مسئولان و مدیران کل استانی و اساتید دانشگاه و صاحب‌نظران حوزه انرژی افتتاح شد.

مأموریت اندیشکده

موارد زیر به‌عنوان مأموریت اندیشکده تعریف شده است:
توسعه زیرساخت‌های آمار، اطلاعات و دانش حوزه اقتصاد انرژی به‌منظور هماهنگی و یکپارچه‌سازی مطالعات و تحلیل های مربوط به این حوزه،

انجام تحقیقات علمی کارآمد و پیشرفته و تحلیل های واقع‌بینانه و به‌موقع از شرایط و مقتضیات استراتژیك و روندهای منطقه ای و جهانی برای دگرگونی و اعتلای سازوکارهای حاکم بر نظام‌های مدیریت انرژی با رویکرد بخش خصوصی و تقویت بنیه اقتصاد انرژی،

ابتکار عمل در تدوین سیاست های ارتقا بهره‌وری، مدیریت منابع و مصارف انرژی به‌منظور کمک به سیاست گذاران در راستای اتخاذ تدابیر و تصمیمات آگاهانه و مبتنی بر مدارک و تحلیلهای کارشناسی،

ارائه خط‌مشی کلی برای مشارکت همگانی، فعال و بدون تشریفات ذی نفعان اعم از بخش خصوصی، دولت، مراکز دانشگاهی، علمی- پژوهشی، زیست محیطی، حقوقی، مؤسسات تحقیقاتی جهانی، ایده پردازان و همچنین نیروهای فکری جامعه، در سیاست‌گذاری و برنامه ریزی در حوزه انرژی،

تبیین اثرات متقابل سیاست های حوزه انرژی و روابط بین الملل در رابطه با سیاست‌های مرتبط با این حوزه.

ماهیت وجودی اندیشکده

ضمن این‌که با تشکیل اندیشکده انرژی، بهره گیری از نظرات، ایده ها، پیشنهادات کارشناسان و متخصصین داخلی و خارجی فراهم می‌شود، دسترسی به ایده ها و راهکارها برای حل مشکلات و ارتقاء عملکرد حوزه انرژی تسهیل می‌گردد، به‌علاوه اندیشکده انرژی بسترساز ارتباط میان متخصصین حوزه انرژی، دانشگاهیان و فعالان بخش خصوصی است. دسترسی به اساتید با دانش ویژه در حوزه انرژی تصمیم گیری های مبتنی بر مبانی علمی را تسهیل می‌کند و پیگیری مباحث به‌روز و مبتلابه ایران و جهان در حوزه انرژی را تسریع می‌بخشد.

حوزه فعالیت‌های اندیشکده انرژی

فعالیت‌های اندیشکده انرژی در سه حوزه سیاست‌پژوهی، اطلاع‌رسانی – ارتباطات و ظرفیت‌سازی می‌باشد.
الف: چارچوب فعالیت‌های سیاست پژوهی اندیشکده با توجه به امکانات و اولویت ها به شرح زیر است:
پژوهش تطبیقی در اصول، قواعد و مبانی عمیق علمی، ارزشی، حقوقی و سیاستی مؤثر بر حوزه انرژی با توجه به شرایط و مقتضیات کشور،
مطالعات تحلیل تاریخی موضوعات و روندها برای تشخیص مسائل بنیادین انرژی و مستندسازی پیشنهادهای اصلاحی،
آینده‌پژوهی، آینده‌نگاری، بررسی سناریوهای مختلف و تحلیل شفاف و اثربخش پیامدها،
بررسی قیود و امکانات نظام‌ اجرایی در پیاده سازی راهکارهای پیشنهادی و چاره‌جویی‌های کلان و گزینه یابی برای تخفیف یا حل‌وفصل قیدها و محدودیت ها با هدف تسهیل سیاست‌گذاری و اتخاذ تصمیم های مهم و راهبردی در امور انرژی،
ارائه خدمات علمی، فنی و مشورتی به نهادهای دولتی و خصوصی و سایر ذی نفعان بخش انرژی اعم از: مراکز و واحدهای تحقیق و توسعه، سازمان های تأمین کننده انرژی، نهادهای خصوصی و دولتی مصرف کننده انرژی و صنایع عرضه‌کننده تجهیزات و خدمات تولید و تبدیل انرژی در سطح ملی و بین‌المللی،
چارچوب بندی و شناسایی اولویت ‌ها، ضرورت‌ ها و چالش‌های دولت، بخش خصوصی و سایر ذی‌نفعان، در زمینه انرژی و محیط‌زیست و اجرای خط‌مشی مناسب برای تعامل، اجرا و عملیاتی نمودن راهکارهای عملی،
بهره گیری از اعضاء هیئت‌علمی، محققین با تجربه و متخصصان صنعتی و ساماندهی نیروی انسانی متخصص با دانش و مهارت بالا در زمینه های مدل سازی، اقتصاد و سیاست های انرژی، مدیریت و بهینه سازی انرژی، محیط‌زیست و مباحث فنی و حقوقی.

ب: چارچوب فعالیت‌های اطلاع‌رسانی و ارتباطات اندیشکده به شرح زیر است:
انتشار نتایج مطالعات به شیوه های کارآمد و مؤثر،
برگزاری مستقل یا مشترک همایش‌ها و نشست‌های تخصصی مورد نیاز و چاپ و نشر گزارش های مرتبط،
ترغیب و تشویق اساتید و کارشناسان ذی صلاح و نیروهای تأثیرگذار در جهت تولید و اشاعه اندیشه‌های مرتبط با مدیریت انرژی در بین عموم مردم، مدیران و کارشناسان اجرایی و رسانه‌ای، قانون‌گذاران و مراکز علمی- پژوهشی مرتبط،
ایجاد و مدیریت درگاه اینترنتی جهت اطلاع‌رسانی و برقرار کردن امکان تبادل‌نظر در محیط مجازی با مخاطبان و علاقه‌مندان ذینفع.
ج: چارچوب فعالیت‌های ظرفیت‌سازی اندیشکده به شرح زیر است:
شناسایی و تهیه بانك اطلاعاتی از افراد مؤثر و کارآمد در زمینه‌های حقوقی، فنی، اقتصادی، مدیریتی و اجتماعی در راستای اهداف اندیشکده،
تدوین و اجرای برنامه آموزشی علمی-کاربردی با موضوعات بنیادی، حقوقی، فنی و مهندسی، اقتصادی و اجتماعی در حوزه انرژی،
تدوین و اجرای برنامه‌های همکاری علمی و فنی برای آموزش، تربیت نیروی انسانی و مطالعات مشترک کاربردی، با مراکز علمی و تحقیقاتی داخلی و خارجی در حوزه انرژی،
مدیریت دانش به‌منظور تسهیم منابع دانش از طریق برقراری ارتباط با خبرگان حوزه انرژی.

برنامه عملیاتی اندیشکده در سال 98

برای تدوین برنامه اندیشکده انرژی در سال جاری، جلسات کارشناسی با موضوع بررسی وضعیت بهره‌وری انرژی در استان و راهکارهای ارتقا آن با حضور صاحب‌نظران این حوزه برگزار شد، مهم‌ترین موارد مطرح‌شده به شرح زیر است:
الف: بهره‌وری پایین انرژی در استان ناشی از اتلاف بالا در سیستم‌های سرمایشی خانگی:
متأسفانه در استان کرمان به دلیل بهره‌وری پایین سیستم‌های سرمایشی خانگی با افزایش تلفات و به دنبال آن افزایش هزینه‌های انرژی روبه‌رو هستیم. اقدامات زیر راهکارهایی است که برای حل این مشکل از سوی خبرگان این حوزه مطرح شده است:
سرویس کولرهای گازی نصب‌شده در راستای افزایش کارایی؛ با بررسی‌های انجام‌شده هزینه برآوردی برای سرویس هر دستگاه کولر 500 هزار ریال می‌باشد که منجر به صرفه‌جویی 3 درصدی انرژی الکتریکی خواهد شد.
تجهیز کردن کولرهای آبی فعلی به سیستم مدیریت آب و برق: برآورد هزینه نصب سیستم مدیریت آب و برق بر روی کولرهای آبی شمال استان 240 میلیارد ریال می‌باشد که باعث صرفه‌جویی 2/8 میلیون یورویی و کاهش 8 مگاواتی پیک مصرف می‌شود.
تسهیل جایگزینی کولرهای گازی با اسپلیت های کم‌مصرف در جنوب استان با ایجاد سازوکار جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی: این موضوع از آنجا حائز اهمیت است که یکی از طرح‌های مهم وزارت نیرو (بند 8 دستورالعمل 098 وزارت نیرو) نیز جایگزینی یک میلیون کولر گازی فرسوده پرمصرف با کولرهای کم‌مصرف در استان‌های جنوبی کشور است. کولرهای گازی از جمله وسایل سرمایشی در کشور هستند که درصد و تعداد آن‌ها در سالیان اخیر رشد چشمگیری داشته است. با جایگزینی یک میلیون دستگاه کولرگازی قدیمی با کولر کم‌مصرف نو، بیش از ۱۰۰۰ مگاوات از تقاضای مصرفی در زمان اوج بار کاسته خواهد شد. هرچند کولرهای گازی در کل کشور استفاده می‌شوند، اما قطعاً اولویت جایگزینی این کولرها در استان‌های جنوبی کشور با توجه به دما و رطوبت بالا ضرورت دارد. درحالی‌که در دیگر مناطق و به‌خصوص مناطق عادی می‌توان به‌جای استفاده از کولرگازی از کولرآبی استفاده کرد که توان مصرفی آن بسیار کمتر است. در استان‌های جنوبی کشور نیز لازم نیست جایگزینی کولرگازی برای همه مشترکین صورت گیرد؛ با توجه به اطلاعات قبض مشترکین استان‌های جنوبی کشور، ۲۰ درصد از مشترکین استان‌های جنوبی بیش از ۵۰ درصد از برق خانگی این استان‌ها را مصرف می‌کنند؛ درنتیجه ضرورت دارد تا در درجه اول تعرفه برق مشترکین پرمصرف در این استان‌ها اصلاح‌شده و در گام بعدی جایگزینی کولرهای پرمصرف با کم‌مصرف انجام شود. اخیراً در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با محوریت مقابله با چالش برق و به استناد تجربیات جهانی مانند برزیل و آمریکا، چهار دلیل برای لزوم جایگزینی کولرهای کم‌مصرف پیشنهاد داده است که جایگزینی وسایل سرمایشی با اولویت خانوارهای بی‌بضاعت صورت گیرد: در وهله نخست از خاموشی برق و آثار مخرب آن جلوگیری می‌کند. از طرفی استفاده از تجهیزات نو منجر به کاهش هزینه قبض برق استان‌های جنوبی کشور و آسایش مردم می‌شود، درنتیجه از هدر رفت انرژی در کشور جلوگیری شده و فرصت صادرات برق در اوج فصل گرم نیز از بین نخواهد رفت و در نهایت این‌که در صورت استفاده از محصولات داخلی یک حمایت هوشمند از تولید داخل صورت خواهد گرفت و منجر به تولید و اشتغال هم خواهد شد و در این راستا طرح جایگزینی کولرهای گازی پرمصرف و قدیمی با کولرهای کم‌مصرف از طرف وزارت نیرو به شورای اقتصاد ارسال شده است.
ب: بهره‌وری پایین انرژی استان ناشی از مصرف بالای انرژی در پمپ‌های کشاورزی: بخش كشاورزی در كشور ایران سهم مهمی از مصرف انرژی الكتریكی را به خود اختصاص داده است. این بخش كمترین تعرفه را در بین بخش‌های مصرف‌کننده انرژی دارد. از طرفی، با توجه به پایین بودن تعرفه هیچ انگیزه‌ای برای بهینه‌سازی مصرف انرژی در این بخش برای كشاورزان وجود ندارد و به همین دلیل راندمان تبدیل انرژی در این بخش بسیار پایین است؛ وجود الكتروپمپ های شافت و غلافی راندمان پایین در سامانه‌های استحصال آب به همین دلیل است. طرح افزایش راندمان چاه‌های كشاورزی با جایگزینی الكتروپمپ های شافت و غلافی با الكتروپمپ های شناور، منافع فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی بسیاری را برای شركت توزیع، كشاورزان، شبكه و دولت در پی خواهد داشت همچنین طبق برآورد صورت گرفته بازگشت سرمایه در کمتر از سه سال اتفاق خواهد افتاد. دولت نیز یكی از بزرگ‌ترین بخش‌های مصرف‌کننده انرژی در كشور است اما به دلیل مشكلات مالی نمی‌تواند در این بخش سرمایه‌گذاری نماید بنابراین توجه به همین مسائل موجب شد تا مسئله بهینه‌سازی مصرف انرژی در كشور در قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر جای گرفته و ماده 12 آن را به خود اختصاص دهد تا بخش خصوصی كشور را به سرمایه‌گذاری در این موضوع ترغیب نماید.
با توجه به مطالعات انجام‌شده، كشورهای درحال‌توسعه نظیر هند و چین نیز تعویض سیستم شافت و غلافی موجود در سامانه‌های استحصال آب با سیستم شناور را به دلیل مزایای بی‌شمار آن موردتوجه و اهتمام جدی قرار داده‌اند.
ج: ظرفیت‌های قانونی در راستای استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر: در راستای استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر، حفظ محیط‌زیست، تشویق دستگاه‌های دولتی به ‌صرفه جویی در مصرف انرژی، محدودیت در منابع سوخت‌های فسیلی و حمایت از بخش خصوصی بر اساس تصویب‌نامه هیئت‌وزیران به شماره 78250/ ت 51904 ه مورخ 31/06/95 وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی، نهادها و شرکت‌های دولتی ملزم هستند 20 درصد برق مصرفی ساختمان‌های خود را از انرژی‌های تجدید پذیر تأمین نمایند. در این راستا نامه‌ای به استانداری‌ها ارسال شده که بر اساس آن ساختمان‌های اداری و مؤسسات دولتی، بانک‌ها و شهرداری‌ها ملزم هستند در مدت ۲ سال، ۲۰ درصد انرژی مصرفی خود را از محل نیروگاه‌های خورشیدی بر بام این ساختمان‌ها تأمین کنند و در صورتی که در مدت مقرر این مهم را انجام ندهند، تعرفه برق برای این نهادها بر اساس تعرفه انرژی تجدید پذیر محاسبه می‌شود. واقعیت این است که اصلاح مبحث انرژی باید نخست از ساختمان‌های دولتی شروع شود؛ زیرا دولت نمی‌تواند کار خود را در شرایطی آغاز کند که ساختمان‌های خودش بیشترین انرژی را مصرف می‌کند. همچنین اجرای مبحث 19 مقررات ملی ساختمان و تدوین استاندارد انرژی در سرمایش و گرمایش تهیه و ابلاغ شده که نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی داشته است.
د: بهره‌وری پایین انرژی ناشی از خاموشی‌های مکرر برق در استان: قطعی‌ها و خاموشی‌های مکرر برق در ادارات و صنایع بزرگ به‌خصوص برای صنایعی که 24 ساعته کار می‌کنند، مشکلات بزرگی ایجاد می‌نماید. بر اساس بند (ب) ماده 2 تصویب‌نامه هیئت‌وزیران به شماره 32072/ت 55420/ه مورخ 19/03/97 آماده به کار نمودن ظرفیت‌های نیروگاهی نصب‌شده در ادارات و صنایع جهت تولید انرژی در ساعات پیک‌بار چه به‌صورت خود تأمین و یا تزریق به شبکه و مجهز شدن دستگاه‌های اجرایی به مولد برق اضطراری در زمان‌های نیاز شبکه در راستای رفع و کاهش قطعی‌ها و خاموشی‌ها صورت ‌گیرد.
ه: نقش فرهنگ در ارتقا بهره‌وری انرژی: فرهنگ‌سازی مدیریت مصرف از رسالت‌های اصلی رسانه‌هاست، با توجه به این‌که تلویزیون و رادیو از لحاظ کارکرد تبلیغاتی تأثیر بسزایی در اصلاح نگرش‌ها و ایجاد انگیزه برای بهبود رفتار مصرفی دارد، قادر است در ارتقاء سطح فرهنگ عمومی و اصلاح گرایش‌های غلط مصرفی به‌خوبی عمل کند. به‌طور حتم هدف، تربیت و آموزش كاهش مصرف نیست؛ چراکه یکی از شاخص‌های اصلی رشد هر جامعه‌ای میزان مصرف مردم آن کشور است، بلکه هدف این است که از طریق آموزش روش‌های صحیح مصرف، مردم نسبت به اهمیت استفاده صحیح و بهینه از انرژی آگاه شوند.
آموزش مدیریت مصرف، آگاه‌سازی مردم از فرایند تولید انواع انرژی، مقایسه میزان مصرف سرانه مردم ایران نسبت به سایر کشورها و برابری میزان مصرف کشور ما نسبت به این کشورها در برخی از اقلام مصرف انرژی و…، جملگی از مواردی است که ضرورت اطلاع‌رسانی به مردم و آموزش استفاده صحیح و بهینه از انرژی را بیان می‌کند.
در این خصوص دو پیشنهاد اجرایی طبق مواد قانونی 64 و 67 اصلاح الگوی مصرف انرژی می‌توان مطرح کرد: 1-گنجاندن واحدهای درسی مدیریت انرژی در كلیه مقاطع تحصیلی و رشته‌های مرتبط و آموزش اصول بهره‌وری و فرهنگ مصرف در کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی، 2-اشاعه فرهنگ مصرف منطقی انرژی، اصلاح رفتار و الگوی مصرف از طریق اجرای فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغاتی.

با توجه به مباحث مطرح‌شده، شورای راهبری اندیشکده برای سال 98، سه پروژه تحت عناوین بازار خاموشی صنایع بزرگ، جایگزینی کولرهای گازی با اسپلیت های کم‌مصرف در مناطق گرم و جایگزینی نیروگاه زرند با ظرفیت معادل نیروگاه خورشیدی به شرح زیر را در دستور کار قرار داد:

1- بازار خاموشی صنایع بزرگ: با توجه به پیش‌بینی صورت گرفته از سوی مدیریت شبکه برق کشور مبنی بر کمبود منابع برق و همچنین دستورالعمل ابلاغی از سوی وزارت نیرو مبنی بر اجرای برنامه خاموشی سالانه در پیک با استفاده از منابع حاصل برای کاهش بار و مدیریت مصرف، راه‌اندازی بازار خاموشی ضرورت پیدا کرد که مقرر شد بررسی و پیاده‌سازی پایلوت در استان کرمان صورت گیرد و با اجرای موفق این برنامه، در سراسر کشور نیز پیاده‌سازی گردد.
2- در خصوص جایگزینی کولرهای گازی با اسپلیت در مناطق گرم استان مطالعه فنی – اقتصادی کاملی صورت گرفته است که براساس این مطالعه تعویض 7000 کولرگازی در شهرستان جیرفت با سرمایه‌گذاری 20 میلیارد تومان منجر به کاهش 21 درصدی بار سرمایشی خواهد شد که طبیعتاً این امر تأثیر به سزایی در اشغال زایی می‌گذارد.
3- طبق مطالعات انجام‌شده جایگزینی نیروگاه فسیلی زرند با نیروگاه خورشیدی با ظرفیت 50 مگاوات ضمن کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی منجر به صرفه‌جویی 145 میلیون دلاری مصرف سوخت خواهد شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *