نخبگان باید نقش مشاور آگاه را برعهده بگیرند

سیدمهران عالم‌زاده

شهردار کرمان

محمدجواد کامیاب

رئیس انجمن خدمات فنی و مهندسی

غرش‌های وقت و بی وقت زمین در چهار گوشه کشورمان بهانه ی گفت‌وگوی مشترک ما با ریاست انجمن آقای مهندس کامیاب و شهردار محترم کرمان آقای مهندس عالم‌زاده شد.

آقای کامیاب در این رابطه بیان کرد: زلزله‌های بزرگ هر از چند گاهی بخشی از کره زمین را به لرزه در آورده و موجب خسارات جانی و مالی فراوان می گردند. آنچه که در این میان نگران‌کننده اســت این است كه کشــور ایران بر روی کمربند زلزله آلپ هیمالیا واقع شــده و بیش از 90 درصد از خاك ایران زلزله خیز است و اکثر شهرهای ایران را خطر وقوع زلزله های شدید تهدید می کند. آمارها نشان می دهند که به طور متوسط در هر دهه، زلزله های با قدرت بالای 7 ریشتر در ایران رخ می دهد و در سه دهه اخیر، افزون بر 100 هزار نفر از هموطنانمان بر اثر زلزله جان خود را از دست داده اند.
ایشان تصریح کردند طیف مردمی و مهندسی كشور ما باید به این نقطه برسند كه مقاوم سازی سازه های كشور در برابر زلزله تنها راه حل قابل اتكا در كشور لرزه خیزی چون ایران نیست. مدیریت كار آمد بحران در زلزله، حقیقتاً باید خیلی پیش تر از زمان وقوع آن، یعنی در هنگام برنامه ریزی های خرد و كلان شهری و هنگام تهیه طرح های فنی و مهندسی ساخت بناها و فضاها صورت پذیرد، تا خسارت این پدیده طبیعی را به حداقل خود برساند. به طور مثال ژاپن، کشوری است که هرساله در حدود ۱۵۰۰ مورد زلزله در آن اتفاق می‌افتد. این کشور یکی از پیشگامان مدیریت بهینه بحرانی از نوع زلزله است. شهروندان این کشور اغلب در جستجوی راه‌حل‌های نوین برای مقابله با این بلای طبیعی هستند.
به گفته آقای کامیاب نیاز به حضور نخبگان در لایه های مختلف مدیریت كشور این روزها بیش از هر زمان دیگری احساس می شود. چراكه در بسیاری از موارد عدم حضور نخبگان در تصمیم گیری ها، منجر به بروز نتایج تأسف باری می شود كه آثار زیان بارش در همه اركان جامعه مشاهده می شود. علیرغم اذعان همه مسئولین با گرایش های فكری و سیاسی مختلف به اهمیت حضور متخصصین در نظام مدیریتی، همچنان یكی از جدیترین چالش های مدیریتی در ایران، عدم فراهم بودن بستر مناسب برای حضور نخبگان است.
ایشان همچنین بیان کردند تجربه سه دهه گذشته نشان می دهد كه همواره همه نگاه ها معطوف به جناح های سیاسی، گروهی و حتی ایدئولوژیك، برای تعیین مدیران است. بدیهی است با علم به وضعیت موجود، نخبگان نمی توانند جایگاه مناسبی در مدیریت ها داشته باشند. به گفته ایشان یكی از مهم ترین موانع برای حضور نخبگان، مدیریت ناپایدار در كشور ماست. مدیریتی كه پس از هر انتخابات و تغییر شخص اول اجرایی، به كلی تغییر می یابد.
از سوی دیگر با نگاهی به شیوه جذب نیرو، برای تشكیل لایه های دیگر نظام اداری و سیاسی می توانیم دلایل ناكارامدی نظام اداری را دریابیم. شاهد این مدعی، شیوه تقابل ما با اتفاقات طبیعی مانند زلزله می باشد.
در همه كشورهایی كه به لحاظ ساختار زمین شناسی و گسل های زمین، وضعیتی مشابه ایران دارند، پس از وقوع هر زلزله پرقدرت، مجموعه ای از شركت های متخصصِ خصوصی در كنار متولیان دولتی قرار می گیرند. نتیجه این همدلی را می توانیم در زلزله های دوم و سوم در مناطق مذكور به راحتی مشاهده كنیم. سطح تخریب و تعداد آسیب دیدگان به صورت چشمگیری كاهش می یابد. اما در ایران، با وقوع هر زلزله نسبتاً شدید، متولیان به گونه ای عمل می كنند، كه انگار این اتفاق برای اولین بار حادث شده است. دیگر وقت آن رسیده است كه جمعی از نخبگان فارغ از نگرش های فكری، سیاسی و حتی مذهبی دركنار مدیریت كلان كشور، نقش مشاوری آگاه و مجری كار بلد را برعهده بگیرند.
ایشان با تأکید بر نقش انجمن خدمات فنی و مهندسی، بعنوان تشكلی از شركت ها و متخصصین علوم فنی و مهندسی، در بطن اتاق بازرگانی بیان کردند که انجمن بواسطه ساختار غیر سیاسی خود فارغ از تغییرات مدیریت كلان كشور می تواند بعنوان بازوی متخصص دركنار این مدیران قرارگیرد. بی شك در سایه چنین مشاركت و همدلی می توانیم امیدوار باشیم كه خلاقیت و نوآوری از مرز شعار فراتر رود و نتایج آن در همه نقاط كشور دیده شود.به گفته ایشان بخش خصوصی فارغ از تغییرات مدیران دولتی می تواند با تعیین نقشه راه میان مدت برای حداقل یك دهه، تمام ظرفیت علمی و تخصصی خود را به كار گیرد، برای رسیدن به این امر، اولین گام، تعیین و تعریف منافع مشترك است. منافعی كه بسیاری از شركتهای بخش خصوصی در آن سهیم خواهند بود.
به امید روزی كه در جامعه مهندسی ایران شاهد رشد ساخت و سازهایی باشیم كه مبحث مدیریت زلزله در هنگام طراحی و ساخت آنها در نظر گرفته شده باشد تا در هنگام زلزله افراد ساكن در سازه ها تنها به فكر پرت نشدن وسایل كار از روی میز شخصی‌شان باشند.

و اما شهردار کرمان بافت فرسوده شهر و زلزله‌های اخیر در استان را مورد بررسی قرار داد و این گونه گفت: وضعیت موجود شهر در برابر زلزله باید به سرعت ارزیابی شود تا بدانیم بناهای عمومی از جمله ادارات، بیمارستان‌ها و مدرسه‌ها چه وضعیتی دارند. مهندس سیدمهران عالم‌زاده با اشاره به مطالعات انجام شده افزود: اما این مطالعات باید به‌روز رسانی و تجمیع و در قالب یک سند ارائه شود تا آسیب‌شناسی صورت گیرد؛ سپس دستگاه‌های متولی باید ضعف‌های حوزه‌ی خود را رفع کنند.
وی با بیان این که کرمان باید سهم خود را از کشور به صورت خاص بگیرد گفت: خطر زلزله برای کرمان یک چالش اساسی است؛ کرمان باید بسیار ویژه دیده شود. شهردار کرمان ارزیابی وضع موجود در کوتاه‌مدت را ضروری عنوان و تاکید کرد: شهرداری اماکن عمومی غیرمقاوم را شناسایی می کند، اما خود دستگاه‌ها باید دنبال مقاوم سازی بروند و نواقص را رفع کنند. وی با بیان این که ممکن است حتی با ستاد بحران استان به این نتیجه برسیم که بعضا اماکن عمومی‌ فاقد استاندارد لازم تعطیل شوند اظهار داشت: دلیلی ندارد جان مردم در بیمارستان یا مدرسه‌ای که امنیت ندارد به خطر بیفتد؛ همه‌ی این بناها باید مقاوم و استاندارد باشند. عالم‌زاده کنترل و پیشگیری از آسیب مدارس غیرانتفاعی و بیمارستان‌های خصوصی را ضروری عنوان و تاکید کرد: شهرداری ابزار لازم را در اختیار ندارد و در امر نوسازی بافت‌های فرسوده و مقاوم کردن بناهای تاریخی، ارایه تسهیلات از سوی وزارت راه و بانک مسکن یک ضرورت برای کشور و به ویژه برای کرمان است. وی با اشاره به وظیفه شهرداری در این امر افزود: شهرداری هم می‌تواند روند را تسهیل کند و برای نوسازی ساختمان‌ها، در زمینه‌ی دریافت عوارض شرایطی فراهم شود که ترغیب کننده باشد.
شهردار محترم کرمان نیز طراحی ساختمان در کرمان را نسبتاً خوب ارزیابی می کند و می گوید به دلیل اتفاقاتی که در هنگام زلزله بم در استان رخ داد، توجه سازمان نظام مهندسی ساختمان به بحث سازه بیشتر معطوف شد و عملاً بخش های دیگر در حاشیه قرار گرفتند علی الخصوص بخش معماری که نیاز است که در این حوزه بصورت جدی کار شود و ساختمان ها در حوزه معماری متناسب با فرهنگ، اقلیم و بافت تاریخی شهر توجه اساسی شود.
آقای عالم زاده در رابطه با دلایل ناهمگونی در نماهای بصری شهر کرمان می گوید: علی رغم تأکید وزارت راه و شهر سازی و ابلاغی که این وزارت در بحث سیما و منظر شهری داشته متأسفانه این کمیته هنوز شکل نگرفته و ضوابط سیما و منظر شهری در شهر کرمان تدوین نشده است. وی در ادمه می گوید نه سازمان نظام مهندسی ساختمان و نه شهرداری کرمان در این رابطه وارد نشده اند و این موضوع می تواند یکی از دلایل آشفتگی باشد که ما در حوزه منظر شهری می بینیم. طی بررسی های بعمل آمده و ضوابط در حال تنظیم نیاز است که به این موضوع کارشناسانه تر نگاه شود، که در صورت مصوب شدن ضوابط هم سازمان نظام مهندسی ساختمان و هم شهرداری کرمان باید به صورت جدی تر در بحث نظارت بر سیما و منظر ساختمان اقدام کنند.
البته بحث سیما و منظر شهری فقط به ساختمان ها اختصاص نمی یابد و همه ی تابلوها، مبلمان شهری و فضاهای سبز شهر را نیز باید مورد توجه قرار داد که در این حوزه نیاز به تدوین ضوابط و مقررات و نهایتاً تصویب آنها می باشد.آقای عالم زاده با تأکید بر اینکه انجمن خدمات فنی و مهندسی با کمک از مهندسین معمار و شهرسازی در بحث تهیه ضوابط و مقررات سیما و منظر شهری می تواند نقش بسزایی در بهبود این شرایط داشته باشد گفت: تدوین و ارائه این ضوابط و مقررات با اخذ نظر از همه جامعه ی متخصص حوزه شهری کرمان امکانپذیر می باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *