شاید یکی از متداولترین سؤالهایی که در مورد اتاق کرمان به ذهن متبادر میشود، این باشد چرا اتاق به مواردی ورود میکند که به حوزه فعالیتش ارتباط ندارد؟ مصداق آن مسائلی همچون فعالیتهای اجتماعی، شهری، مدرسهسازی و … است.
برای پاسخ به این سؤال باید یکبار دیگر به تعریف و رسالت اتاق رجوع کنیم. جایی که یکی از وظایف اتاقها بر اساس ماده یک قانون اتاق بازرگانی ایران، اتاقها را به عنوان یک مجموعه برای کمک به فراهم آوردن موجبات رشد و توسعه اقتصادی کشور تعریف میکند. بسیار روشن است اقتصاد یک کشور زمانی توسعه پایدار خواهد یافت که شرایط زندگی در کشور بهبود نسبی داشته باشد. حال تصور کنید زمانی که امنیت، رفاه، زیرساختها، امکانات و… در یک شهر وجود نداشته باشد چگونه ممکن است سرمایهگذار، نیروی انسانی توانمند و… برای فعالیت در این شهر حضور پیدا کنند. پس برای توسعه پایدار اقتصاد استان، نیازمند شهری با امکانات رفاهی خوب، زیرساختهای لازم، نیروی انسانی توانمند و مستعد، منابع درآمد کافی و… هستیم. با این مقدمه مشخص شد که حضور اتاق در چنین برنامههایی دقیقاً در راستای رسالت این مجموعه است، اما از آنجا که وظیفه اجرایی برای اتاق تعریف نشده است برای رسیدن به نقطه مطلوب باید در قالب برنامههای پژوهشی، تحقیقی به ارائه راهکار، نقشه راه و… بپردازد. با این وجود در برخی موارد که به عنوان مسئولیت اجتماعی قلمداد میشوند برخی اقدامات به منظور فراهم آوردن شرایط رشد و توسعه اقتصاد انجام شده است.
در این گزارش سعی داریم به آنچه که اتاق در زمینه ساخت مدرسه عمل کرده است بپردازیم و یادآور شویم که اتاق برای فراهم آوردن امکانات لازم به منظور پرورش نیروی انسانی آینده استان چه کرده است. جدای از مشکلاتی که بروز بلایای طبیعی به وجود میآورد و موجب تخریب اماکن تحصیلی میشود و باید کمر همت به بازسازی، بهسازی و تعمیر بست، کلیت فضای آموزشی کشور و استان کرمان نیز با مشکلات عدیدهای روبهرو است که باید برای آن چارهای اندیشید. در ادامه به تشریح آنچه که از نظر گذراندید میپردازیم.
ساخت اولین مدرسه در کرمانشاه
فعالان اقتصادی استان کرمان ید طولایی در مدرسهسازی دارند و مدارس بسیاری در استان با همکاری بنگاهها و فعالان اقتصادی ساخته شده است، اما اینکه اتاق از چه زمانی به طور مستقیم ساخت مدرسه را در دستور کار قرار داد، به زلزله کرمانشاه برمیگردد. روزهایی که عموم ایرانیان، از بزرگ و کوچک گرفته تا زن و مرد، هنرمند و ورزشکار، فعالان اقتصادی و دولتمردان، همه و همه برای تأمین مایحتاج اهالی کرمانشاه آستین همت بالا زده بودند، اتاق در کنار این اقدام، نیمنگاهی به بسترسازی و برنامههای زیربنایی و زیرساختی نیز داشت. در آن مقطع سیل عظیم احساسات، نیازهای آن روز کرمانشاه را به خوبی میدید، اما نگاه اتاق به دوردستها بود، به فرداهایی که شاید روزمرگی شرایط کشور، نیازهای آینده این خطه از سرزمین را کمتر به یاد آورده و کمتر دیده شوند، پس تصمیم اینگونه شد که برای کودکان کرمانشاه قدمی برداشته شود. مدرسه یک نیاز اساسی است که هم میتواند ذهن بچهها و والدین را از این رخداد تلخ دور کند و هم اینکه آیندهسازان کشور باید محلی مناسب برای یادگیری علم و دانش داشته باشند. پس اولین مدرسه در روستای حشمر بخش ثلاث باباجانی کرمانشاه به نام اتاق کرمان ساخته شد. حدود یک سال پس از زلزله، در اولین روز از مهرماه 1397 با حضور مسئولان اتاق کرمان و اتاق کرمانشاه و جمعی از مسئولان محلی، دانشآموزان کرمانشاهی توانستند در محلی امن به تحصیل و دانش بپردازند.
دبیر کل اتاق کرمان در خصوص ساخت این مدرسه میگوید: هزینه ساخت مدرسه روستای حشمر حدود 220 میلیون تومان بوده است که همه این مبلغ توسط اتاق و فعالان اقتصادی کرمان تأمینشده و همچنین مقرر شده است بخشهایی دیگر از مدرسه نظیر حیاطسازی و نصب حصار انجام شود. حسن امیری اظهار میدارد: در این مدرسه سه کلاسه با 120 مترمربع زیربنا، تمام آئیننامهها و استانداردهای مربوط به ساخت ساختمان رعایت شده که در برابر زلزله بسیار مقاوم است و دانشآموزان با خیال راحت میتوانند سر کلاس درس حاضر شوند.
گام دوم مدرسهسازی در سیستان
هنوز غم زلزله کرمانشاه را از یاد نبرده بودیم که سیلی مهیب سیستان را درنوردید تا یادآوری کند «ایران سرزمین حوادث است» و همواره باید آماده انجام مسئولیت اجتماعی خود در قبال کشور باشیم. سیستان و بلوچستان اما شرایطی بسیار متفاوت داشت، استانی بهشدت محروم که در برخی نقاط حتی از ابتداییترین حقوق خود هم بهرهمند نیستند. انگار سیل آمد تا هر آنچه که مانع دیده شدن محرومیت سیستان میشود را بشورد و ببرد و فریاد بزند که در این سرزمین پرگهر کودکانی معصوم در زیر آفتاب سوزان، بدون سرپناه، با جسمی نحیف و شکمی گرسنه میخواهند یاد بگیرند، آموزش ببینند و تربیت شوند تا آینده ایران را زیبا بسازند.
اتاق کرمان نیک میداند که آینده اقتصاد این کشور در گرو تربیت بزرگمردان و بزرگزنانی است که از حالا بیاموزند، رشد کنند و ذهنهایشان به خوبی پرورش داده شود که مقدمه این فرایند مهم، داشتن مکانی مناسب است تا دانشآموزان با آرامش و خیالی آسوده به تحصیل بپردازند و تنها دغدغهشان فرا گرفتن علوم روز باشد. پس دوباره فعالان اقتصادی برای یاری فراخوانده شدند. هماهنگیهای لازم با آموزشوپرورش سیستان و بلوچستان انجام و روستای عزیزآباد شهرستان کنارک برای ساخت مدرسه شش کلاسه انتخاب شد. این مدرسه 402 مترمربع زیربنا دارد و با هزینهای بالغ بر 15 میلیارد ریال که توسط اتاق کرمان و فعالان اقتصادی استان انجام شده است در مهرماه 1399 به بهرهبرداری رسید.
ساخت 120 مدرسه با همکاری اتاق، نقطه عطف تاریخ مدرسهسازی استان
همهچیز از آمارها شروع شد، جایی که فعالان اقتصادی و مجموعه اتاق کرمان پی میبرند سرانه فضای آموزشی در حالی برای هر دانشآموز کرمانی چهار متر و 90 سانتیمتر است که میزان استاندارد جهانی آن به طور میانگین هشت متر و 30 سانتیمتر و در کشور پنج متر و 30 سانتیمتر است. کمبودها به همینجا ختم نمیشود؛ زیرا این فضا در مرکز استان یعنی شهر کرمان برای هر دانشآموز کمتر از چهار مترمربع است و در مجموع استان کرمان در حال حاضر 215 هزار مترمربع کسری فضای آموزشی دارد. نگرانیها وقتی بیشتر میشود که میدانیم از مجموع هفت هزار و 800 مدرسه فعال استان بیش از 25 درصد مدارس در شرایط تخریب هستند و این یعنی در حال حاضر بیش از 500 مدرسه کمبود داریم.
پیش از این نیز مدیرکل آموزشوپرورش استان گفته بود: تعداد زیاد دانشآموزان در کرمان، باعث شده که هزار و 171 مدرسه باکلاسهای بیش از 35 نفر تشکیل شود و حتی کلاس 48 نفره داریم و البته در مقابل نیز برای رعایت عدالت آموزشی و پوشش تحصیلی همه دانشآموزان در مناطق مختلف استان، 710 مدرسه در نقاط کمجمعیت استان ساخته شده که با جمعیت زیر 10 دانشآموز فعالیت میکنند.
حالا نیازها عیان شده است، باید کاری کرد، نگاهی تازه، طرحی نو، اقدامی متفاوت و تلاشی بزرگ. ساخت مدرسه یک جریان برای انسانسازی پویا، فعال و ادامهدار است، امروز و فردا تمام نمیشود، باید امروز برایشان مدرسه بسازیم تا فردای کشور را بسازند. اگر مدرسه بسازیم، انسانها را میسازیم، آیندهسازان مملکت را میسازیم تا مملکت را بسازند. پس اتاق کرمان، تفاهمنامه احداث 120 مدرسه با مجموع 720 کلاس درس در استان را، با موسسه خیریه مهر گیتی و اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس امضا میکند. کلنگ ساخت اولین مدرسه شهریورماه 99 در روستای شرفآباد کرمان به زمین خورد، دومین گام در شهرستان بم برداشته و عملیات احداث مدرسه 24 کلاسه آغاز شد و بقیه مدارس باید ظرف دو سال آینده ساخته شود.
رئیس اتاق کرمان در این خصوص میگوید: در انجام مسئولیتهای اجتماعی هیچ رسالتی مهمتر از امید بخشیدن به دانشآموزان، آموزش و مدرسهسازی نیست زیرا در این زمینه در شرایطی قرار داریم که سرانه فضای آموزشی کرمان کمتر از میانگین کشوری است. سید مهدی طبیبزاده اظهار میدارد: بخش خصوصی استان کرمان همواره در عمده فعالیتهای خیرخواهانه در حوزههای آموزش، بهداشت، درمان، آزادی زندانی جرائم غیرعمد، طرحهای پیشگیری از بیماری و … مشارکت داشته و در بحث آموزش نیز معتقد است که باید توسعه ابتدا در ذهن افراد و دانشآموزان شکل گیرد تا پس از آن توسعه فیزیکی در هر منطقه محقق شود. او میگوید: هدف این است که انسانهایی با منش خوب تربیت شوند تا بتوان به جامعه خوب دست یافت.