مدیرعامل شرکت مدیریت صادرات آلا تجارت بین الملل امین
طرز فکر مصرفکننده روس در خرید محصولات متفاوت با طرز فکر یک ایرانی میباشد. خریدار روس در خرید محصولات وارداتی بسیار دقت بیشتری میکند تا محصول روسی، برعکس طرز فکر یک خریدار ایرانی که به جنس وارداتی اعتماد بیشتری نسبت به تولیدات داخلی دارد. در بحث مواد غذایی خصوصاً این دقت در خرید بهمراتب بیشتر از سایر کالاهاست. یکی از راههای کم کردن ترس از خرید محصولات اخذ مجوزهای استاندارد روسیه و درج آن بر روی محصولات میباشد. تبلیغات کالا نیز بسیار تأثیرگذار در نگرش خریداران به محصولات میباشد. این تبلیغات میتواند در تلویزیون، مترو، روزنامهها و یا از طریق شرکت در نمایشگاههای مواد غذایی روسیه و در دید عموم قرار گرفتن باشد.
بستهبندی تأثیر مستقیمی در فروش دارد. روسیه دارای روند بروکراسی (دلال گری) است و این امر هزینه تمام شده محصول را افزایش میدهد. روند کند بروکراسی اداری در روسیه سبب شده تا پرداختهایی جهت تسریع در روند اداری انجام شود.
مصرفکنندهها حدود 68 درصد مایحتاج روزانه خود را بهخصوص مواد غذایی را از فروشگاههای زنجیرهای تأمین میکنند. دقیقاً جایی که هیچ برند ایرانی وجود ندارد و نقطهضعف تجارت ایران با روسیه است. فروشگاهها بر اساس نوع استراتژی خود مصرفکنندهها را جذب میکنند؛ بهطور مثال فروشگاههای مگنت مصرفکنندگان کمدرآمد را جذب میکند. مصرفکنندگان از این فروشگاهها انتظار کیفیت نرمال و قیمت پایین را دارند و حتی بعضی از مواقع آنها صبر میکنند خریدهای خود را در زمان آفرها انجام دهند.
در خصوص قیمت محصول در فروشگاهها با توجه به اینکه سیستم فروش حاضر در روسیه با ایران متفاوت است، تولیدکننده نقش زیادی در تعیین قیمت در فروشگاهها ندارد؛ مثلاً در ایران تولیدکننده مجبور به درج قیمت بر روی محصولات است و از قیمت روی محصول به فروشگاهها یا خریداران عمده از ۱۰ تا ۲۰ درصد حق فروش میدهد، اما در روسیه قیمت نهایی کالا اصلاً ثابت نیست و هر فروشگاه سیستم قیمتگذاری خود را دارد. فروشگاهها در روسیه به سه دسته مختلف از نظر سطح مصرفکنندگان کالا تقسیمبندی میشوند: دسته اول قشر متوسط به پایین جامعه را مخاطب قرار میدهند و محصولات این فروشگاهها از قیمت پایین و کیفیت متوسط به پایین برخوردار میباشد، همچون مگنت، دیکسی و پیتیورچکا. دسته دوم قشر متوسط جامعه را مخاطب قرار داده و محصولاتشان از قیمت متوسط و کیفیت خوب برخوردار میباشد؛ همانند، پرکریستک و آشان و دسته سوم مختص قشر با درامد بالا و لوکس میباشند؛ همانند آزبوکا فکوسا و پرکرستک سبز. به همین تناسب در ارتباط با فروشگاههای زنجیرهای در صورت تقاضای این فروشگاهها برای خرید محصولات بایستی بهتناسب دستهبندی و مخاطب شناسی این فروشگاهها نسبت به بستهبندی و قیمتگذاری اولیه عمدهفروشی دقت کرد.
اقدامات لازم و شرایط ورود به فروشگاههای زنجیرهای
اولین گام برای برقراری روابط تجاری، ثبتنام شرکت در وبسایتهای فروشگاههای زنجیرهای و تکمیل فرم درخواست اطلاعات از تأمینکننده میباشد. بررسی و پاسخ به درخواست ارسال شده معمولاً دو هفته طول میکشد. ضمن ارسال پیشنهاد همکاری، فهرست کالاهای دقیق هم باید پیوست گردد. انتخاب پیمانکاران برای بستن قرارداد تحویل محصولات بر اساس ارزیابی کامل تناسب پیمانکار و محصولات پیشنهادشده با شرایط زیر انجام میگردد:
1- شرکت تأمینکننده بایستی بر اساس قانون یا بهصورت یک شرکت انفرادی حقیقی یا شرکت حقوقی ثبت گردد،
2- حق فعالیت کسبوکار در قلمرو فدراسیون روسیه را داشته باشد و دارای مجوزهای لازم و حساب بانکی نیز باشد،
3 – شرکت تأمینکننده در فرایند انحلال یا ورشکستگی نباشد،
4- هیچ نوع اطلاعاتی دال بر نقض قوانین مالیاتی، گمرکی و انحصار از این شرکت در فدراسیون روسیه وجود ندارد،
5-تأمینکننده باید کیفیت عالی و ثابت محصولات متناسب با قوانین فدراسیون روسیه و اتحادیه اقتصادی اوراسیا را تضمین کند،
6- کالاها باید همراه با کل اسناد تأییدشده کیفیت، کشور مبدأ، گواهی بهداشت و سایر اسناد مطابق قوانین فعلی فدراسیون روسیه تحویل داده باشد، از جمله:
– گواهینامه اعلام انطباق (کپی تصدیق شده با مهر تأمینکننده)،
– گواهینامه انطباق دولتی (کپی تصدیق شده با مهر تأمینکننده)،- مجوز قرنطینه نباتی یا گواهینامه کنترل دولتی قرنطینه و آفات،
-گواهی دولتی بهداشت دامی (برای بعضی از مواد غذایی و مواد اولیه دام و علوفه)،
7- رعایت تناسب، رقابتی بودن و ثبات در قیمت،
8-بستهبندی روسی مناسب و سایز و وزن مطابق با نیاز مشتریان،
9- شرکت تأمینکننده باید بارکد (ای آ ان) روی بستهبندی قرار دهد،
10-وسایل حملونقل باید متناسب با حمل مواد غذایی و کالاهای مصرفی باشد،
11- تأمینکننده باید تضمین کند که کالا بر روی پالتهای اروپایی یا پالتهای قابلاستفاده مجدد حمل و تحویل داده شود،
12-داشتن انبار و ضمانت ارسال بهموقع کالا،
13-انتخاب سیستم مالیاتی قدیم.
سیستم مالیاتی در روسیه
1- اوپراشانکا: این سیستم را سیستم جدید میگویند و در مراحل حسابرسی به سیستم آسان معروف است که بنا به این سیستم به دو شکل امکان پرداخت مالیات وجود دارد. شکل اول 6% از کل درآمد و شکل دوم 15% از
سود. نکات قابلتوجه در خصوص این سیستم این است که حجم درآمد شرکت باید کمتر از 60 میلیون روبل در سال باشد و این سیستم برای شرکتهای خدماتی مورداستفاده میباشد. این سیستم مالیاتی بههیچعنوان برای شرکتهایی که خریدوفروش انجام میدهند، توصیه نمیشود.
2- اسناونوی: این سیستم را سیستم قدیمی مینامند و پیچیدهتر از سیستم جدید است و کمی در هزینه حسابرسی گران محسوب میشود، این سیستم به شکل 15% تا 18% از سود شرکت به مالیات شرکت اختصاص مییابد.
نکته: برای حسابرسی مالیاتی مدیرعامل شرکت باید کد بازنشستگی ((اس نیلز)) دریافت کرده باشد، همچنین برنامه حسابداری را از اداره مالیات خریداری کرده باشد، در غیر این صورت امکان رد کردن حساب در بازههای سه ماه امکانپذیر نیست.
ارسال بار بهصورت سفید
بار سفید به باری گفته میشود که در خاک روسیه و گمرک روسیه ترخیص گردد و کلیه مدارک لازم شامل شناسنامه محصول و برگههای پرداخت مالیات را دارا باشد.
الف- بار سفید ارسال به دست ترخیصکار و استفاده از شرکت ترخیصکار؛ بار از ایران به اسم شرکت ترخیصکار ارسال میشود و ترخیصکار از نظر قانونی مالک بار محسوب میشود، بار را در گمرک تحویل گرفته و ترخیص میکند و مابین شرکت تولیدکننده و شرکت ترخیصکار قراردادی منعقد میگردد.
ب- بار سفید که به اسم شرکت ثبتشده در روسیه ارسالشده ترخیص میشود؛ بار از ایران به اسم شرکت ثبتشده در روسیه ارسالشده و بهوسیله یک ترخیصکار بار از گمرک آزاد میشود، در این حالت فقط امکان بار به حالت فروش بانکی موجود است، یا باید از اداره مالیات اجازه صندوق گرفته شود و بار پس از فروش بهحساب بانکی انتقال داده شود.
دلایل عدم ورود شرکتهای ایرانی به فروشگاههای زنجیرهای روسیه:
1-عدم تحویل بهموقع و منظم،
2-عدم ثبات کیفیت،
3-عدم بستهبندی مناسب (نداشتن زبان روسی)،
4-عدم تطبیق وزن و سایز بستهبندی با نیاز مشتری در روسیه،
5-نداشتن شرکت ثبتشده در روسیه،
6-عدم قیمتگذاری باثبات،
7-عدم شناخت فروشگاهها و بازاریابی مناسب کالا،
8-بیصبر بودن تجار درگرفتن نتیجه از بازاریابی.
معرفی فروشگاههای زنجیرهای روسیه
1- مگنت: شرکتی روسی است که در زمینه شبکه توزیع کالا، خصوصاً در حوزه مغازههای زنجیرهای کوچک، بزرگترین فروشگاه زنجیرهای خردهفروشی در روسیه است. اولین مغازه مگنت در سال 1998 در شهر کراسنادار افتتاح شد. شرکت سهامی خاص «تاندِر» واقع در شهر کراسنادار، مدیریت این شبکه را به عهده دارد. دوسوم نمایندگیهای شرکت در نقاط با جمعیت کمتر از پانصد هزار نفر فعالیت دارند، شامل:
– فروشگاه مجاور منزل تعداد 9902،
– هایپرمارکت تعداد 228،
– فروشگاه ماگنیت خانواده تعداد 170،
– مغازه توزیع مواد مصرفی غیرخوراکی تعداد 2588.
2- ایکس فایو ریتیل گروپ: شرکت X5 ریتل گروپ، متشکل از فروشگاههای زنجیرهای پیاتروچکا، سوپرمارکتهای پیریکروستوک و اسپار، هایپرمارکت های کاروسل و مغازههای در دسترس پیریکروستوک اکسپرس میباشد. این زنجیره شامل 7397 شعبه میباشد.
3- آشان گروپ: رتبه سوم را شرکت فرانسوی آشان متعلق به ابر شرکت انجمن خانواده مولیه به خود اختصاص داده است. آشان یکی از بزرگترین شبکه های توزیع کالا در جهان محسوب میشود که در بسیاری از کشورها فعالیت اقتصادی دارد. شرکت اتَک راسیا که به عنوان زیرمجموعه آشان گروپ مسئولیت فروشگاههای زنجیرهای اتک را برعهده دارد، هماکنون تحت این برند 72 فروشگاه به شکل فروشگاههای جنب منزل با هدف تأمین مواد اولیه غذایی منازل مسکونی اطراف، فعالیت دارند. در حال حاضر شرکت مادر -آشان ریتیل روسیه- 99 شعبه دارد.
4- دیکسی گروپ: از نظر حجم فروش چهارمین زنجیره خردهفروشی روسیه میباشد. بر اساس آمارها، 2710 شعبه شامل 2564 مغازه مجاور خانه دیکسی، 109 سوپرمارکت ویکتوریا، 36 هایپر مارکت مگامارت و مینیمارت و یک هایپر مارکت کش در اختیار این شرکت میباشد.
5- لنتا: لنتا شبکه فروشگاههای روسی است که توسط شرکت لنتا ال تی دی مدیریت میشود و ثبت این شرکت در جزایر ویرجین بریتانیا صورت پذیرفته است. دفتر مرکزی این شرکت در سنپترزبورگ قرار گرفته است.
و بهطور صدرصد متعلق به شرکت لنتا ال تی دی میباشد.
6-مترو گروپ: مترو کش اند کری شاخه شرکت مترو ای جی میباشد که در سال 1964 در آلمان تأسیس شد. این شرکت از نظر حجم شبکه تجاری در بازار جایگاه سوم را در اروپا و جایگاه چهارم را در جهان به خود اختصاص میدهد. توسعه این فروشگاهها از سال 2000 شروع شد که تا پایان سال 2013، 72 فروشگاه، مترو مشغول به کار بودند. در شهرهایی با جمعیت کمتر از پانصد هزار نفر، فروشگاههای تحت عنوان مترو پونکت وجود دارند که تفاوت آنها با دیگر فروشگاههای مترو، مساحت و تنوع کالای کمتر آنها میباشد. در حال حاضر از تعداد 88 شعبه در فدراسیون روسیه 17 شعبه در مسکو قرار دارد.
7-اوکِی گروپ: هماکنون شرکت اوکی دارای 62 هایپر مارکت و 34 سوپرمارکت در 23 شهر ازجمله سن پترزبورک، مسکو، کراسنویارسک، کراسنودار و شهرهای دیگر میباشد.
8 -گلابوس: این شرکت دارای 73 هایپر مارکت است که از این تعداد 47 فروشگاه در آلمان، 15 فروشگاه در جمهوری چک و 11 فروشگاه در روسیه مشغول به فعالیت میباشند. سال 2006 این شرکت وارد بازار فدراسیون روسیه شد و هماکنون 11 هایپر مارکت در مسکو و استان مسکو واقع شده است.
9- مونتکا: این زنجیره خردهفروشی اکثراً از مغازههای مجاور خانه تشکیل شده است. این زنجیره شامل 821 مغازه در شهرهای مختلف میباشد.
10- سیدموی کانتینیِنت: در حال حاضر این شرکت دارای 140 فروشگاه در مسکو و استان مسکو و… میباشد.