راهنمای تقسیم سهام داینامیک

بیش از یک دهه از عمرم را در فضای استارتاپی ایران گذرانده ام و این کتاب من را به یاد یکی از کلیدی ترین تجارب اجرایی ام در حوزه کسب و کار می اندازد. دقیقا به همین دلیل است که به آن پرداخته ام تا چراغ راه افرادی باشد که می خواهند قدم در راه استارتاپ و کسب و کار بگذارند این کتاب نسخه راهنما جدیدتر و کاربردی تر کتاب Slicing Pie تقسیم کیک است که چند سال پس از آن منتشر شد و بخشهای جدیدی هم به آن اضافه شده است. به گواه خوانندگان که نظریات آنها در سایت آمازون آمده خواندن این کتاب از لحاظ درک راحت تر و کاربردی بودن به کتاب قبلی مایک مویر ارجحیت دارد. بنابراین با همکارانم این کتاب را برای شما ترجمه کردیم و بخشهای کاربردی متناسب با شرایط و قوانین ایران شامل قراردادهای حقوقی جذب سرمایه و تقسیم سهام به انتهای کتاب اضافه شد تا بتوانید از آنها بهره بگیرید.

نحوه انتخاب شریک آن قدر مهم است که کارگاههای مستقل بسیاری برای آن برگزار کرده ام یادتان باشد انتخاب شریک دست کمی از انتخاب همسر و ازدواج ندارد و لازم است شرکایتان نه تنها بتوانند مکمل شما باشند بلکه در اخلاق حرفه ای فرهنگ کاری دورنما ارزشها و تفکر، مشابه شما باشند

در این کتاب چه چیزهایی یاد میگیرید؟

• وزن دهی آورده های هر یک از مؤسسان
• روش عادلانه تقسیم سهام
• ابزار تقسیم سهام
• قراردادهای مرتبط با ثبت توافقات پیرامون سهام بر اساس قوانین ایران قرارداد جذب سرمایه بر اساس قوانین ایران
• قرارداد عدم افشا و صیانت از ایده شما بر اساس قوانین ایران

چارچوبی که در این کتاب آموزش داده میشود کمک میکند تا هر فرد بر اساس آوردههایی که برای شکل گیری کسب و کار در اختیار تیم (شرکت) قرار می دهد، بصورت عادلانه سهم خودش را دریافت نماید تحقیقات نشان میدهند که تقسیم سهام داینامیک بهترین شیوه برای پیشگیری از چالشها و  درگیریهایی است که استارتاپهای رشد یافته با آن مواجه میشوند.

این کتاب برای همه افرادی که میخواهند در مسیر کارآفرینی قدم بگذارند و استارتاپ یا کسب و کار خودشان را آغاز کنند به شدت توصیه میشود.

نظرات برخی از خوانندگان کتاب که به صورت مستقیم از سایت آمازون بدون تغییر آورده شده است:

رایان: ای کاش این کتاب را ۱۴ سال پیش داشت!

الکس: خواندن این کتاب باید برای همه افرادی که میخواهند وارد حوزه استارتاپ شوند اجباری شود.

مارک: همه استارتاپها باید از این کتاب استفاده کنند!

مشتری آمازون: متمرکزتر و قابل فهم تر (نسبت به کتاب قبلی مایک مویر)

جانسون: کتابی فوق العاده برای هر کسی که میخواهد با پول کم یا بدون سرمایه استارتاپش را آغاز کند.

تقسیم سهام به ظاهر ساده ترین و در عمل یکی از پیچیده ترین کارهایی است که مجبورید درباره آن تصمیم گیری کنید فارغ از این که با چه افرادی شراکت میکنیم و آنها چقدر معتمد و متعهد هستند ممکن است در طول زمان شرایط محدودیتها امکانات و تواناییهای شرکا تغییر کند و از این رو تقسیم سهامی که با فرضیات پیشین صورت گرفته است (تقسیم سهام استاتیک)، دیگر نمی تواند توافقی عادلانه و راضی کننده باشد. در این کتاب تقسیم سهام به یک پای سیب (کیک) تشبیه شده است که هر شخص سهم خودش را از آن مطالبه میکند. آن چه اغلب ما تا به امروز انجام میداده ایم تقسیم سهام استاتیک بوده که در یک زمان مشخص و با فرضیات آمار اعداد ارقام و توافقات آن لحظه منعقد شده است و پیش بینی و راهکاری برای زمانی که این معیارها و عوامل تغییر می کنند، لحاظ نشده است. عمدتا به دلیل کم تجربگی یا مشغله و فشار زیادی که در شروع یک استارتاپ با آن مواجهیم به نتایج تغییر شرایط نمی اندیشیم.

زمان راه اندازی زودفود، ۲۳ سال بیشتر نداشتم؛ تازه از انگلستان فارغ التحصیل شده بودم و تمام آن چه پس انداز خودم بود در یک میلیون تومان پول موجود در حساب کوتاه مدت بانک پاسارگاد خلاصه میشد. آن روز برای آن که بتوانم با پول کم شروع کنم حقوق پرسنل را بپردازم و زودفود را شکل دهم پرداخت خرد خرد سهام بجای حقوق تنها راه حلی بود که به ذهنم میرسید. تمام آن یک میلیون و پنجاه هزار تومان آورده من در حساب شرکت به عنوان ۳۵ درصد از سرمایه ثبتی شرکت بود که طبق قانون میبایست به حساب رسمی واریز شود. با این روش توانستم عده ای را متقاعد کنم تا در شرکت کار کنند و به مرور سهام بگیرند و مجبور به پرداخت حقوق به عده دیگری بودم. پدرم به عنوان رئیس هیأت مدیره و عمویم به عنوان نایب رئیس هیأت مدیره این مدیر عامل جوان و عضو هیأت مدیره را همراهی میکردند؛ کسی که اولین کسب و کار رسمی خود را در سال ۱۳۸۸، مصمم و قاطع آغاز میکرد.

زودفود امروز در سراسر ایران با نام اسنپ فود شناخته میشود و اغلب مردم حداقل یکبار آن را تجربه کرده اند. ممکن است افراد زیادی که امروز در اسنپ فود کار میکنند داستان شکل گیری زودفود را نشنیده باشند و ندانند چگونه این استارتاپ کوچک از اتاق ۱۲ متری پشت بام منزل ما با اندک پولی آغاز شد و تا مبدل شدن به یک کسب و کار سودآور ملی اوج گرفت. چندین میلیون استفاده کننده از خدمات یک میلیون نصب فعال اپلیکیشن سفارش غذا در پلتفرم های مختلف بیش از ۵ هزار رستوران صدها میلیارد فروش آنلاین غذا ایجاد اشتغال به طور مستقیم و غیر مستقیم ایجاد انگیزه برای شکل گیری کسب و کارهای اینترنتی مشابه در همین حوزه کاهش نیاز به کاغذ جهت تبلیغات تراکتی با ایجاد بازار آنلاین تبلیغات و فروش غذا همکاری با برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد و بسیاری دستاوردهای دیگر محصول فعالیت زودفود (اسنپ فود) فعلی است.

اگرچه در حین شکل گیری کسب و کارها مؤسسان آنها تحت فشار زیاد به دنبال چاره جویی برای حل مسائل پیش رویشان میباشند اما خیلی اوقات راه حل های سریع بهترین راه حلها نیستند و موقتا مشکلی را حل میکنند و مسائل بزرگتری را در آینده پیش روی ما خواهند گذاشت. معتقدم اگر می خواهیم فاندر توانمندی باشیم لازم است یاد بگیریم چه طور بین تأمل و عمل تعادل برقرار کنیم همان قدر که تأمل زیاد میتواند ناشی از کمال گرایی منفی و ارس از شکست باشد و فرصتها را بسوزاند تعجیل بیش از حد هم میتواند لامی از ناپختگی و ترس از دست دادن فرصتها باشد که باز هم در نهایت ممکن شانس ما برای ساختن یک کسب و کار ماندگار را بر باد دهد.

به وفور در کسب و کارهای کوچک و استارتاپها دیده ام که حل نکردن و اویداختن به مسائل کوچک اولیه بعدها بحرانهای بسیار بزرگ و لاینحل را موجب شده است؛ یکی از مهمترین این مسائل سهم افراد بابت مشارکتشان در ساختن یک استارتاپ است که همان ابتدا باید راجع به آن صحبت و نتیجه گیری شود.

این کتاب تقسیم سهام عادلانه را به استارتاپهایی که بصورت بوت استرپ (شروع با سرمایه خیلی کم) یا BLS (Bootstrapped Lean Startup) در حال شکل گیری هستند به صورت یک چارچوب آموزش میدهد. برای این که مطالب این کتاب از لحاظ اجرایی و حقوقی بتواند کارآیی لازم را داشته باشد در انتهای کتاب تیم حقوقی دکتر فرهاد بیات معرفی و پیشنهاد میشود.

در کسب و کار دو نگاه مکمل وجود دارد که یکی از آنها MBV یا نگاه مبتنی بر بازار و دیگری RBV یا نگاه مبتنی بر منابع است. اولی نگاه برون سازمانی و دومی نگاه درون سازمانی دارد برای شروع هر استارتاپ و کسب و کار یکی از مهمترین مواردی که باید لحاظ شود منابع ارزشمندمان برای شروع است؛ منابعی چون تخصص، تجربه ،زمان پول ،ارتباطات مجوز فعالیت فضای کار و غیره بر اساس همین منابع و آورده ها است که مایک مویر تقسیم سهام داینامیک را پی ریزی کرده و چارچوبی برای تقسیم عادلانه سهام ارائه داده است. پس از خواندن این کتاب برای موفقیت در استراتژی کسب و کارتان و همین طور توفیق در حوزه بازاریابی و فروش نیاز دارید راجع به دو رویکرد بالا بیشتر بدانید.

میخواهم تشکر کنم از آقای نوید افراز که با حضورش به تیم ما غنا بخشید و وب سایت ایرانی تقسیم سهام داینامیک www.Slicingpie.ir به همت بلند ایشان امروز میتواند شما را برای یادگیری و پیاده سازی این متدولوژی ارزشمند یاری رساند.

با هر کتابی که میخوانیم با نویسنده زندگی میکنیم و انگار به اندازه عمر همه این نویسنده ها زندگی را تجربه کرده ایم این کتاب را بخوانید و یک کسب و کار بزرگ را بنیان بگذارید و من را هم با اخبار خوش از لذت سهمی که در موفقیت شما داشته ام، بهره مند سازید، همه ما آفریده شده ایم تا خودمان باشیم. کارآفرین ، کارفرما، کارمند یا فریلنسر فرقی نمی کند، مهم این است که چیزی با ارزش بسازید و خلق کنید

با احترام

کیارش عباس زاده

تابستان 1398