محمدحسین اکبری
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی کرمان، دبیر هیئترئیسه انجمن ملی خرمای ایران
این روزها در همه محافل سخن حمایت از تولید ملی است، رسانهها بهویژه صدا و سیما به واسطه نامگذاری سال جدید برنامههای متنوعی در جهت حمایت از تولید ملی دارند که کار بسیار شایسته و قابل تقدیری است.
یکی از شاخص های تعیین کننده وضعیت اقتصادی هر کشور درآمد سرانه است. درآمد سرانه مشخص کننده میزان سهم هر شهروند از تولید ناخالص داخلی است؛ بنابراین ناگفته پیداست کمک به افزایش تولید ناخالص داخلی (تولید ملی)، کمک به افزایش سهم ما از درآمد ملی است، به عبارت دیگر فردی که به حمایت از تولید ملی برخیزد، به حمایت از افزایش درآمد خود برخاسته است؛ یعنی وقتی هر فردی نیاز خود را از تولیدات داخلی تامین کند به طور مستقیم به خود کمک کرده تا ثروتمندتر شود. کاهش میزان بیکاری، افزایش میزان امنیت، رونق بازار و … از نتایج دیگر حمایت از تولید ملی است. اولین کسی که به تولید ملی کمک می کند، تولید کننده کالا یا خدمات است. بدین معنی که تولید کننده کالایی تولید کند که به لحاظ کیفیت، قیمت و خدمات پس از فروش در مقابل کالای مشابه خارجی حرفی برای گفتن داشته باشد و برای تحقق این مهم، او باید مزیت نسبی را مد نظر داشته باشد. اصرار بر تولید کالایی که تکنولوژی روز آن در اختیار نیست و مزیت نسبی در تولید آن کالا نداریم، دور ریختن سرمایه ملی است (مثلاً خودروها).
دولت دومین رکنی است که با ابزارهایی که در دست دارد میتواند کمک بزرگی برای تولید ملی باشد. این ابزارها عبارتند از سیاستهای اقتصادی، سیاستهای پولی، هدفمند کردن بازارها به سمت تولید، برداشتن قوانین مزاحم و دست و پاگیر، بسترسازی در جهت تولید کالاهایی که در آنها مزیت نسبی داریم (نظیر بعضی محصولات کشاورزی مثل پسته و خرما).
در مقوله حمایت از رونق صادرات باید این موضوع مد نظر قرار گیرد که در بعضی کالاها طبق آمار حدود 40 درصد افزایش تولید داریم و چنانچه برای صادرات این محصولات گام برنداریم، دیری نخواهد پایید که تولیدکنندگان این کالاها در معرض ورشکستگی قرار خواهند گرفت. دولت با پرداخت هزینههای بازاریابی یا هزینه حملونقل و همچنین ایجاد خانه تجار در کشورهای مقصد میتواند به رونق صادرات کمک نماید؛ که نتیجه آن افزایش درآمد ارزی کشور و نهایتاً افزایش میزان تولید ناخالص داخل خواهد بود.
سومین گروهی که میتوانند به تولید ملی کمک کنند، صادرکنندگان کالا و خدمات هستند. در حال حاضر به دلیل وجود نا به سامانی در صادرات در خیلی از محصولات ارزشافزوده مناسب را مشاهده نمیکنیم. صادرکنندگانی که نه تخصص لازم را دارند و نه رعایت اخلاق تجارت را میکنند نهتنها کمک به تولید ملی نمیکنند بلکه بهعکس به تولید ملی ضربه خواهند زد.
چهارمین گروه حامی تولید ملی مردم میباشند که باید فرهنگ خرید کالای خارجی را کنار گذاشته و فرهنگ حمایت از تولید داخلی را جایگزین نمایند.
اگر خواستار ایرانی توسعهیافته هستیم چارهای نداریم جز آنکه تولیدکنندگان، دولت، صادرکنندگان و مردم همه در راستای حمایت از تولید ملی گام برداریم.